Alman diktatör Adolf Hitler’i ‘ufak bıyığıyla’ bir Yahudi olarak gösteren sahte bir pasaport II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz özel kuvvetlerinin nasıl bir espri anlayışı olduğunu gösteriyor. Bu gülünç şaka, Özel Operasyon Birimi -Special Operations Executive (SOE)- adında Nazi işgali altında olan ülkelerde direnişler örgütleyen ve İngiliz Başbakanı Winston Churchill’in bilinen deyimi ile ‘Avrupa’yı ateşiyle saran’ bir grup tarafından hazırlanmış.
SOE, Fransa’nın Nazi işgaline girmesiyle krizin en tepe noktasına çıktığı bir zamanda, Temmuz 1940’da kuruldu. Gizli ajan ve casuslar kullanan örgüt, Alman işgalindeki Fransa’ya 500 görevli göndermişti. Grubun sahte evrak hazırlayan ve genelde hapisten yeni çıkmış kalpazanlık suçundan hükümlülerin oluşturduğu bölümü sahte pasaportlar, seyahat izinleri ve çalışma tezkereleri hazırlayarak ajanlarının Nazilerin gözleri önünde rahatça çalışmalarını sağlıyordu.
Savaşın sona ermesinden sonra, birimin yaptıkları işleri göstermek için bu tip dokümanların örnekleri içlerinde Hitler’in komik pasaportuyla birlikte Milli Arşivler tarafından muhafaza edildi. En ufak ayrıntısına kadar doğru hazırlanmış ve evrak sahtekârlarının işlerinde ne kadar başarılı olduğunu göstermesiyle birlikte Hitler’in pasaportu onların espri anlayışını da gözler önüne seriyor; neşelerinin yerinde olduğu ve yüksek moralde olduklarının ipuçlarını veriyor. Alman pasaportunda kırmızı ‘J’ ile ifade edilen ‘Yahudi’ ibaresinin yanında diktatöre o sırada İngiliz kontrolü altında bulunan Filistin’e giriş vizesi de verilmiş. Pasaportu hazırlayanlar ayrıca Nazi liderinin mesleğini ‘ressam’ olarak listelemiş ve belirgin özelliklerine de ‘ufak bıyığını’ eklemişler.
Milli Arşivler’deki Dosya Uzmanı Mark Dunton hazine değerindeki belge için “Pasaportun sahte kısımlarına baktım ve doğrusu şu ki kesinlikle kusursuzlar. O kadar gerçekçi görünüyor ki, Almanların bütün mühürleri mevcut ve gerekli işaretlerin hepsi düzgün. Hazırlanan dokümanlar Nazilerde hiç bir şüphe uyandırmamış, o kadar iyiler. Hitler’in pasaportu ise eşsiz ve paha biçilmez” dedi.
27 yıldan beri Milli Arşivler’de çalışan 51 yaşındaki eksper, “Sahte evrak hazırlayan bölümün aslında bir bakıma yapabildikleriyle hava attıklarını düşünüyorum. İngiliz milletinin Hitler’i küçümseyen bakış açısıyla uyumlu, onun gücünü yok sayan ve onunla alay eden bir yaklaşım sergilemişler” dedi.
Gizli ajanların başarısında anahtar rol oynayan sahte belgelerin dışında SOE binlerce değişik ve harika fikir de uygulamış; patlayan fareler, iç kısmına haritaların işlendiği ipek mendiller gibi.
Her ne kadar Hitler’in pasaportu bir şaka niteliğinde olsa da, bu özel grubun yarattığı diğer sahte belge ve eşyaların düşman saflarında görev yapan ajanlara ve dolayısıyla İngiltere’nin savaştaki başarısına oldukça önemli yardımda bulundu.
