Geçtiğimiz Kurban Bayramı’nda çoğumuz bayram tatilini yurdun bir köşesinde, hatta yurtdışında geçirirken, bir kısmımız çok uzak diyarlarda yeni yerler keşfederken, ülkemizin önemli sanat ustalarından Sıtkı Olçar’ı kaybettik.
Bahar aylarıydı. Kamuoyunun üçüncü Boğaz Köprüsü’nün Garipçe’den geçeceğini öğrendiğim haftanın pazarı birkaç arkadaşımızla Garipçe’ye gitmiştik. Deniz kenarındaki lokantada balığımızı yer içkimizi yudumlarken, uzun yıllardır tanıdığım Türkiye’nin en önemli çini ustalarından biri, belki de en önemlisi Sıtkı Usta yanıma gelerek önemli bir rahatsızlık geçirdiğini ve Amerikan Hastanesi’nden yeni çıktığını belirtti. Çok önemli bir tedavi görmüş olmasına rağmen konuşma esnasında halen sergilerden ve yapacaklarından bahsediyordu. İtiraf etmem gerekir ki, durumun ciddiyetini anlamamıştım. İlginç olan, eserlerine önem veren, ona değer veren bir sanatsever, hastane çıkışında kendisini Karadeniz’in bu küçük kasabasında yemeğe davet etmiş, verdiği değeri dostluğuyla ispatlamaya çalışmaktaydı.
Aramızdan ayrıldığında İstanbul’da değildim. Ancak seyahat dönüşü okuduğum gazetelerde İznik Çinisi’ni dünyaya tanıtan bu değerli sanatçıya Kütahya’da çıkarılan zorlukları, yapılan kötülükleri ve çektirilen eziyetleri (Küskün giden özel bir çini ustası – Yalçın Bayer, Hürriyet) okudum. İnanın ki buna bir anlam veremedim. Türkiye için bu denli uğraşan ve çini sanatına bu denli emek veren bir değeri bu kadar üzmek doğru muydu?
Kendisi ile son temasımız üç yıl önce oldu. Ülkemizi ziyaret edecek olan İsrail Devlet Başkanı Şimon Peres’e Neve Şalom Sinagogu’nu ziyareti sırasında Türk Musevi Cemaati olarak bir hediye vermemiz gerekiyordu.
İznik Çinileri’yle ilgili önemli bir kaynağı karıştırırken 1580-85 yılları arasında muhtemelen bir sinagog girişinde kullanılmış üzerindeki İbranice yazılar sanatçı tarafından ters yazılmış bir vazo bulunmaktaydı.
Bunun replikasının bir devlet başkanına sunulması gerçekten ilginç olacağını düşündüm.
Sıtkı Usta’nın yaptığı iki taneden birini konuğumuza sunarken, diğeri ise cemaat bünyesinde muhafaza edilmektedir.
Sıtkı Usta gibi değerli İznik Çini ustaları bir daha ortaya çıkarlar mı? Bilemiyorum. Ancak bu değerli replika bir daha çok kolay yapılamayacağı için 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi’nde teşhir edilmesi gerektiğine inanıyorum. Hiç olmazsa çok daha fazla kişi bu değerli objeyi görme şansına sahip olacaklardır.
Silvyo OVADYA
