Edirne’de yaşayan Yahudi Cemaati’nin şehirden ayrılmasından sonra uzun yıllar terk edilmiş bir görünüme sahip olan Edirne Büyük Sinagogu restore ediliyor.
Türkiye’nin birçok kentinde bir dönem yaşamlarını sürdüren Yahudi Cemaatlerinin göstergesi olan sinagoglar, zaman zarfında yaşanan göçler nedeniyle ibadete kapatılıyor ve zamana yenik düşerek kullanılamaz hale geliyorlar.
Bu ibadethanelerin en ihtişamlılarından olan Fransız mimar France Depre tarafından Viyana Sinagogu örnek alınarak projelendirilen Edirne Büyük Sinagogu da zamana yenik düşenlerden biri. Avrupa’nın en büyük üçüncü sinagogu olma özelliğine sahip tarihi yapının büyük bir bölümü aradan geçen süre içinde tahrip oldu.
Tarihi Sinagogun restorasyonu Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından ihale edilerek, 19 Kasım günü firmaya işyeri teslimi yapıldı.
Geçmiş dönem Cemaat Başkanı Silvyo Ovadya, restorasyon kararının sevindirici olduğunu, çalışmalar gerçekleştirilirken, kurulacak bir dernek ve konuya vakıf önemli kurumların katkılarıyla ibadethanenin müze- sinagog olarak yaşatılabileceğini ifade etti. Ovadya “Senede bir iki kez düzenlenecek ibadet törenleri dışında klasik Türk müziği, klasik Batı müziği, resitaller, Musevilere özgü folklorik müzik konser ve resitaller verilebilir. Ayrıca derneğe yapılacak makul bir bağışla mekânın gezilmesi sağlanırken, bu gelirle de bina korunabilir” dedi.
2012 yılında restorasyonun tamamlanmasının ardından Edirne, 3 dini kucaklayan bir hoşgörü kenti görünümüne bürünecek.
BÜYÜK SİNAGOG
Bir Osmanlı başkenti olan Edirne’de dini ve insani hoşgörünün simgelerinden olan Büyük Sinagog, 1905 yılında yaşanan ve ‘Harik-i Kebir’ (Büyük Yangın) olarak isimlendirilen yangında yok olan 13 ayrı sinagogun yerine Padişah 2. Abdülhamit’in fermanıyla inşa edilerek, 1907’de ibadete açıldı.
Restorasyon kapsamında yapılacak çalışmalar
Restorasyon kapsamında sinagogun içinde yer alan kullanılamaz durumdaki malzemeler sökülerek kaldırılacak, taşıyıcı sistemi ise çelik konstrüksiyon olarak inşa edilecek. Restorasyon kapsamında binanın orijinal yapısını korumak için yığma tuğla kullanılmasına karar verilirken tavanların ‘Bağdadi’ tekniği ile yapılarak tüm yüzeylerin sıvanacağı öğrenildi. Ayrıca Küçük ibadethane ve okul binası aslına uygun olarak onarılacak.
Tüm binaların iklimlendirme sistemleri, yangın söndürme ve kamera sistemleri yapılacak.
