Tarihte geçen hafta/ "Kara Salı"

Kavram
3 Kasım 2010 Çarşamba

24 Ekim

1870 – General Cremieux, Cezayir Yahudilerine Fransız vatandaşlığı verdi. 35.000 civarında kişi bu haktan yararlandı.

1973 – Yom Kipur Savaşı sona erdi. Ateşkes ilan edildiğinde İsrail birlikleri Kahire’den 65, Şam’dan ise sadece 26 mil mesafedeydi.

25 Ekim

1941 – Odessa’da direnişçilerin bir askeri binayı bombalamasının ardından, Ion Antonescu ölen her subay için 200 ve her asker için 100 kişinin öldürülmesi emrini verdi. Birkaç düzine direnişçi Romen’in öldürülmesinin ardından aynı gün şehir meydanında toplanan 19,000 Yahudi’ye benzin dökülerek diri diri yakıldı. Bir sonraki gün ise 16.000 Yahudi daha katledildi.

26 Ekim

1861 – Johann Philip Reiss (1834-1874) Graham Bell’den on beş yıl önce telefonu icat etti. Ancak sağlık durumunun iyi olmaması ve finansal yetersizlikten dolayı icadını pazarlama fırsatı bulamadı.

1864 – Kendilerini New York Yahudilerinin temsilcileri olan tanıtan Myer Isaacs ve arkadaşları ABD Başkanı Lincoln’a bir mektup yazarak kendisine ‘Yahudi oylarının’ desteğinin sözünü verdiler. Bu olay ABD Yahudilerinin Amerikan siyasetine girişlerinin ve lobicilik faaliyetlerine başlamalarının ilk örneklerinden biri kabul edilir.

1913 – Edirne’de 26 Mart’a kadar sürecek abluka başladı. Bu süre zarfında 20 Yahudi bombardımanda öldü. 500 Yahudi aile açlık sınırına yaklaştı. 3000 kişi okullara sığındı. 9200 kişiye ise hiçbir yardım ulaştırılamadı.

1994 – İsrail ile Ürdün barış anlaşması imzaladılar.

27 Ekim

1978 – Menachem Begin ve Enver Sedat Nobel Barış Ödülü aldılar.

28 Ekim

1784 – Sir Moses Montefiore Leghorn, İtalya’da dünyaya geldi. Londra’da büyüdü ve burada çok başarılı bir tüccar oldu. 1824 yılında henüz 40 yaşındayken emekli oldu; İngiltere ve bütün Avrupa’daki Yahudi toplumunun lideri konumuna geldi.1882 yılında 98 yaşında vefat etti.

2005 – İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, İsrail’in yeryüzü haritasından silinmesi gerektiğini söyledi. Bu söylem Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nden AB’ye kadar bütün dünya tarafından kabul edilemez bulundu.

29 Ekim

1929  Kara Salı olarak bilinen günde New York borsası çöktü ve Büyük Buhran’a yol açan olaylar zincirinin tetiklenmesine yol açtı. Büyük Buhran’dan en fazla etkilenenlerin başında yüzyıl başında New York’a göç etmiş birinci nesil Amerikalı Yahudiler bulunmaktaydı.

1945 – Anna Rosenberg ABD’de sivillere verilen en yüksek dereceli madalya olan Özgürlük Madalyasını alan ilk bayan oldu. Rosenberg’in başarılarla geçen kariyerinin doruk noktasını ise 1950’de atandığı ABD savunma bakan yardımcılığı görevi oluşturmaktadır.

30 Ekim

1944 – Auschwitz gaz odaları son kez olarak kullanıldı

Hazırlayan: Metin Delevi    Derleyen: Sento Almaleh