Arap ülkelerinin tek Yahudi müzesi Casablanca’da

Kozmopolit Casablanca kentinde konutların arasında ve cephesi beyaz bir binada yer alan müze, Arap ülkelerinin tek Yahudi Müzesi konumunda

Nelly BAROKAS Kültür
16 Şubat 2011 Çarşamba

1997’de kurulan Yahudi Müzesi’nde 2000 yıllık geçmişe sahip Fas Yahudi toplumuna ait giysi, el aletleri, mücevher, fotoğraflar gibi objeler karmankarış bir şekilde bir araya getirilmiş. Müzenin Müslüman Küratörü Zhor Rehilil, bu müzenin Arap aleminde bir ilk olduğunu gururla belirtiyor. Günümüzde Fas’ta halen 2000’i Casablanca’da olmak üzere 5000 Yahudinin yaşadığı söyleniyor. Müzeyi gezen öğrenciler, ülkede farklı inançları olan Faslılar’ın da yaşadığını öğreniyorlar. Kuruluşundan beri müzeyi yöneten76 yaşındaki Simon Levy; “Müze, Fas Yahudilerinin  bu ülkede iz bıraktıklarını ortaya koymakta” diyor. Simon Levy’nin arzusu Fas’ın Yahudi mirasını öncelikle tarih kitapları kapsamına alarak çeşitli yollarla sahiplenmesi. Bu da şimdilik söz konusu değil.
Ülke siyasetinde tanınmış bir kişi olan ve Fas’ın 1956’da özgürlük savaşında Fransa’ya karşı savaşan Simon Levy; “gençlerin bu ülkenin tarihindeki çoğulcu yapısını öğrenmelerini istiyorum” demekte.
1940’lı yılların sonlarında 250.000 kişilik Fas Yahudi nüfusu, ülke genelinin % 10’nu oluşturmaktaydı. Nüfusun büyük çoğunluğu 1948’den, bir kısmı da 1967’den sonra İsrail’e göç etti. Bir kesim de Fransa, Kanada ve ABD’ye yerleşmeyi tercih etti. Günümüzde büyük kentlerde sinagoglar halen açık, iki Yahudi okulu eğitim vermekte. Müzenin de önünde bir koruma görevlisi bulunmakta.