Çocuğunuzun yaşı ne olursa olsun cinsellikle ilgili konuşmaya başlamanın zamanı şimdidir, beklemeyin!
Cinsel konular hakkındaki kendi merakınızı hatırlıyor musunuz? Kendinize şu soruları sorun. Ben cinsellik hakkında neleri bilmek istiyordum? Sorularıma nasıl cevap bulmaya çalıştım? Arkadaşlarımın cinsellik hakkında merakları var mıydı? Neler konuşurduk? Annem ve babam bana yardımcı olabilirler miydi? Arkadaşlarınızdan öğrendiklerinizin veya kendi tahminlerinizin yanlış çıktığını hatırlıyor musunuz?
Çok şeyler değişmiş gibi görünse de gençler bugün hâlâ aynı konuları merak ediyorlar. Cinsellik hakkındaki sorular büyümenin doğal bir bölümüdür. Merak ettiklerinizin cevabını almak için anlayışlı bir yetişkinle konuşmaya ihtiyaç duymuş olabilirsiniz. Çocuklarınızın da sizinle konuşmaya ihtiyacı olacaktır. Çocuklarınız size sorularla geldiğinde, paniğe kapılıp sorularını geçiştirmeniz, onları odalarına oyun oynamaya yollamanız onların merakını gidermeyecektir.
Onlara vücutlarındaki değişikliklerin normal ve doğal olduğunu anlatın. Sadece tıbbi gerçekleri değil, ahlaki değerlerinizi de anlatın. Çocuklarınıza aktaracağınız değer yargılarınız onların cinsellikle ilgili paradigmalarını oluşturacaktır. Paradigma görünmez camdan bir kutu gibidir. Bazen paradigmalarımızın farkında olmayız. Yine de davranışlarımız o görünmez camla sınırlı kalır. Aynı davranışı farklı kişiler, sahip oldukları farklı paradigmalar nedeniyle farklı yorumlayabilirler. Örneğin; kimi topluluklarda kadının bir erkeğe beğenisini göstermesi kabul edilemezken, kimi toplumlarda özgüven sembolü sayılabilir. Bazı aileler sokakta öpüşen bir çift gördüklerinde çocuklarının gözlerini kapatır ve görmesini engellemek ister. Varolan durumu hangi yanından gördüğümüz bizim paradigmamızdır. Çocuklarımız bizim davranışlarımızı model alarak kendi paradigmalarını oluştururlar. Onların cinsellik konusunda mümkün olduğunca geniş perspektife sahip olmaları için; zeminlerini genişletmeye çalışın. Karşınıza çıkan olaylara önyargısız yaklaşarak, farklı aile tiplerini ona öğreterek hem onu hem öbürünü öğreterek cinsellik konusunda sağlıklı bir paradigma geliştirmesine yardımcı olabilirsiniz.
Cinsel eğitim doğumda başlar. Çocuklar anne ve babalarını, kadın- erkek düşünce ve davranışlarının örnekleri olarak görür. Anne ve baba olarak birbirinizle kendi cinsel değerleriniz hakkında konuşup, çocuklarınızla cinsellikle ilgili nasıl bir iletişim kuracağınıza karar vermelisiniz. Çocuğunuzla ne kadar erken yaşta cinsellikle ilgili konuşmaya başlarsanız çocuğunuz ergenlik çağına geldiğinde konuşmak o kadar kolay olacaktır sizler için. Kendi endişelerinizi, duygularınızı ve karmaşalarınızı göstermekten çekinmeyin. Eğer cinselliği tartışırken, utanıyorsanız itiraf edin. Yoksa çocuğunuz sizin cinselliği yanlış veya kirli bulduğunuzu düşünecektir. Çocuklarınıza, kendi ‘değerlerinizi’ anlatmak önemlidir.
CİNSEL BİLGİLER
0-5 yaş
Cinsel eğitim doğumdan başlar. 1 yaşında bebek kendi bedenini tanır. 2 yaştan itibaren cinsel organlarının adını ve fonksiyonlarını öğrenmek isterler. 3 yaş çocuğu tuvaletle ilgili şakaları sever. Kız ve erkek arasındaki farkı öğrenir. Bedeninin tüm parçalarını tanımak ister. 4 yaşında kızlar babasına, erkekler annesine aşık olabilir. Cinsel istismar konusundaki ilk bilgiler 4 yaşında verilmelidir. Çocuklarınıza dokunmanın farklı türleri olduğunu anlatın. Cinselliği sadece bedensel bir şey olarak değil, sevgi ve yakın ilişki kavramlarıyla ilişkilendirmesine destek olun. Mahremiyet kavramını öğretin. Bu dönemde “Bebekler nereden gelir?” sorusunu cevaplamaya da hazır olun.
6-8 yaş
Kendi vücudu ve cinsinin gelişimi detaylı olarak anlatılmalı, değişikliklere hazırlanmalıdır. Bedenimizin normal olduğunun ve kendisinden bekleneni yerine getirdiğinin göstergesi olduğu söylenmelidir. Kız çocuklara adet kanamaları, erkek çocuklara ıslak rüyalar ile ilgili bilgi verme yaşı sekizden başlar. Cinsel ilişki ve diğer cinsle ilgili bilgiler verilmelidir. Burada da verilecek bilgi seks içerikli değil biyolojik ve tıbbi terimlerle açıklanacak şekilde olmalıdır.
9-12 yaş
Eğer daha önce bilgi verilmedi ise 6-8 yaş arası öğretilen her şey mutlaka verilmelidir. Ergenliğe hazırlık ve değerler ile ilgili konuşma zeminleri hazırlanmalıdır. Ergenlikte karşılaşacakları fiziksel ve duygusal değişiklikler anlatılmalıdır. Bedenlerinde olacak değişimlere hazır olmaları için gereken bilgilendirme yapılır. Kızlara adet kanamasının neden olduğu ve yumurtlama dönemi hakkında bilgi verilir. Mastürbasyon yapmanın suç olmadığı ama fazlasının nasıl zararlar verebileceği anlatılır. AIDS hakkında bilgi ve korunma yolları anlatılır. Cinsel ilişkinin ne demek olduğu ve yetişkin cinsel yaşamıyla ilgili değer yargıları aktarılır.
Çocukların sorularını yanıtlarken...
- Çocuğun neyi öğrenmek istediği ve sorduğu sorunun düzeyini anlamaya çalışın.
- Açık, anlaşır ve doğru yanıtlar verin.
- Tabiattan örnekler de kullanabilirsiniz.
- Bilmiyorsanız, bilmediğinizi söyleyip birlikte araştırılması için zemin hazırlayın.
- Kendi endişelerinizi ve duygularınızı göstermekten çekinmeyin.
- Çocuklara cinsellikle ilgili kendi değerlerinizi anlatın.
- Soruları çok az veya çok fazla cevaplamayın. Sorduğu kadarına cevap verin.
- Cinsellikle ilgili bir sorunun sorulandan çok derin bir anlamı olduğunu sanmayın.
- Ergenlik dönemine kadar sizinle konuştuğundan fazla bilgisi varsa, özellikle yaşıtlarından öğrenebileceğinden fazla ise kaynağını bulun.
- Çocuğunuzun yaşı ne olursa olsun cinsellikle ilgili konuşmaya başlamanın zamanı şimdidir!
Cella Bencuya / Psikolojik danışman
