Sağlıklı bronzlaşma

Yazın hepimiz güneşlenerek tenimizin bronz bir hale gelmesi için saatlerimizi güneşin altında geçirirdik. Oysa şimdilerde güneşin yararlarının yanı sıra birçok zararının olduğunu da biliyoruz…  Peki, hiç mi güneşe çıkmayacağız? Yaz tatiline çıkmadan Or- Ahayim Hastanesi Dermatologu Dr. Zehra Doust’a kulak verelim…

Ester YANNİER Sağlık
7 Temmuz 2010 Çarşamba

Güneşin vücuda faydaları nelerdir?

Güneş, yaşam için vazgeçilmezdir. İnsanlar için D vitamini sentezinde vücutta çok büyük rol oynar. Ayrıca çocuklarda kemiklerin gelişimi ve sertleşmesinde önemi vardır.

Güneşte ne kadar süre kalabiliriz?

Güneşte kalabilme süresi cilt tipi ile doğru orantılıdır. Açık renkli tenler daha kısa sürede güneşten zarar görür. Koyu renkli tenler güneşten daha geç zarar görür. Ama yaklaşık 20 dakika güneşte kaldıktan sonra cilt zarar görmeye başlar. Ancak bu süre güneş koruyucularla uzatılabilmektedir. 

Yaşlılar güneşlenirken nelere dikkat etmeli?

Genellikle yaş ilerledikçe vücudun güneşe karşı toleransı azaldığı için, ileri yaştakiler daha dikkatli olmalıdırlar. Çünkü hem kalp problemleri hem de ciltteki problemler güneşle birlikte artış gösterir. 

Yazın güneş altındayken ne tür kıyafetler giyilmeli?

Köşeleri yuvarlak büyük şapkalar, açık renkli kıyafetler, güneş gözlüğü ve cilt tipine uygun güneş kremleri unutulmamalı.

Bronzlaşma cilt kanseri riskini artırır mı?

Güneş ciltte yaptığı pigment değişiklikleri ve damar genişlemeleri ve buna benzer birçok değişikliklerden dolayı cilt kanseri riskini arttırır.

Hangi saatlerde güneşlenmek doğru?

Sabahları saat 9:30 – 11:00’e kadar. Akşam üstleri 15:30 – 16:00’dan sonra güneşlenme daha sağlıklıdır ve daha az risklidir.

Beyaz tenliler güneşlenirken nelere dikkat etmeli?

Açık tenli ciltlerde renk tanelerinin az olması güneşi daha tehlikeli hale getiriyor (Çabuk yanma, lekelenme ...). Bu nedenle beyaz tenliler çok daha dikkatli olmaları ve güneşlenmenin kurallarına daha sadık olmaları gerekir. Uzun vadede kanser riski de daha fazladır.

Esmerler güneşlenirken nelere dikkat etmeli?

Koyu tenli ciltlerin daha şanslı olduklarını düşünsek de lekelenme riski daha fazla ve bu lekelenme tedaviye daha dirençli oluyor.

Hamilelerin güneşlenmesi sakıncalı mıdır?

Hamile hanımlar güneşte çok dikkatli olmaları gerekir. Uzun süreli güneşlenmenin ne bebeğe ne de anneye bir faydası var. Hamile bayanlara güneş koruyucu olarak çocuklardaki gibi kimyasal madde içermeyen koruyucular öneriyoruz. Hamilelikte çocuk güneş koruyucuları daha güvenlidir. 

Güneş kremlerinin yan etkileri var mı?

Cilt tipine göre (yağlı, kuru) ve rengine göre (esmer, beyaz) seçilmiş olan ürünlerin bir yan etkisi gözlenmez (nadiren görülen alerjik reaksiyonlar hariç).

Güneş kreminin kaç faktör olacağına nasıl karar vermeliyiz?

Şu anda piyasada bulunan SPF 15’in üstünde olan tüm güneş koruyucuları UVB’ye karşı (güneş yanığına sebep olan ışınlar) etkilidir. Bu koruyucular esmer ciltler için yeterlidir. Ancak beyaz ten ciltler için en az UVA’ya karşı da filtre olması gerektiği için en azından SPF30’un üstünde olması gerekir.

Kısa sürede bronzlaşmak için ürün kullanmak doğru mu?

Şu anda iki tip ürün piyasada mevcuttur. Bir grup hiçbir koruyuculuğu olmadan cilt üzerinde güneş ışınlarının emilimini arttırarak ciltte kısa sürede pigmentasyonu sağlayarak bronzlaşmayı hızlandırır. Bu kesinlikle cilt için sağlıklı bir yöntem değildir. Diğer gurupta düşük güneş koruyuculuğu yanında pigmentasyonu hızlandırır. Bu gurup biraz daha güvenli ama bunun dışında halk arasında hızlı bronzlaşmak için kullanılan maddeler (kola, kahve, zeytinyağı gibi) kesinlikle önerilmiyor çünkü kalıcı lekeler ve ciddi problemlere yol açabilir.

Güneş yanığı olduğunda ne yapmak gerekir?

Bu tabii ki istenmeyen bir durumdur ama güneş yanığı ağrısı ve şiddetlenmesi 12-24 saat sonra ortaya çıkar. Bu durumda ağrıyı hafifletmek için soğuk duş ve buzdolabında bekletilmiş soğuk nemlendiriciler faydalı olabilir. Kaşıntılı ve ağrılı durumlarda antihistaminik ve ağrı kesiciler yardımcı olur. Ancak daha şiddetli formlarda bir doktor kontrolünde tedavi gereklidir.

ÇOCUKLAR GÜNEŞLENİRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?

Çocukların ciltleri gelişmekte olduğu için güneşe karşı yetişkinlerden daha hassas ve daha çabuk zarar görür. Bu nedenle çocuklar kesinlikle daha riskli saatlerde (11:00 – 16:00) güneş altında serbestçe bırakılmamalı. Şapka kullanılmalı, çocuklara özel ve kimyasal filtreler içermeyen güneş koruyucuları sürülmeli ve her 3-4 saatte bir tekrarlanmalı. Çok güneşte kalma ihtimali olduğunda açık renkli penye t-shirt’ler giydirilmeli. Şapka unutulmamalı. Kısacası, çocukluğunu uzun süre güneşte geçirerek büyümüş yetişkinler daha fazla cilt problemleri yaşayabiliyorlar.