2009 yılının ikinci yarısı birçok ülke ekonomisi için büyüme rakamlarında ve sanayi üretiminde istikrar, 2010’un ilk dönemleri de ticaret ve üretimde artış getirdi. Ancak, her ülke için kendi başına sürdürülebilir bir toparlanma en azından gelişmiş ülkelerde henüz açık biçimde ortaya çıkmış değil. İşte kâhin, Nouriel Roubini’nin önümüzdeki dönem için kehanetleri…
Toparlanma birçok ülkede farklı hızda gerçekleşecek. Borç yükü, kapasite fazlası ve gevşek istihdam piyasasının etkisi altında olan birçok gelişmiş ekonomi kendi potansiyelinin altında büyüyecek.
ABD, 2010 yılında borcu nispeten daha az olan emtia zengini ekonomiler ile büyümeye liderlik yapacak. Ancak mali teşvikin ve stokların yeniden yerine koyulmasıyla gerçekleşen canlanmanın azalması sonucunda ortaya çıkan talep azlığı büyümenin hızını yavaşlatacak.
Japonya’da büyüme baz etkisi, mali teşvik, iç talep ve Çin’den gelen talepten olumlu etkilenecek.
Bunun karşısında Euro bölgesinde mali teşviklerin erken çekilmesi, bölge ekonomisindeki büyümenin iç talepten çok dış talebe bağlı olmasını da beraberinde getirecek. Hem İngiltere hem de Euro bölgesinde görülen büyüme, 2010’un genelinde küresel çapta görülen büyümenin gerisinde kalacak.
Buna karşın Asya ve Latin Amerika’daki gelişmekte olan ülkeler, güçlü bütçeleri ile daha iyi performans gösterecek ve mevcut büyüme eğilimlerine yakın oranda gelişecek.
Çin ve Hindistan’da görülecek olan güçlü büyüme Japonya dışındaki Asya ülkelerinin yüksek büyüme oranları yakalamasına yardımcı olacak.
Endişeler devam ediyor
Küresel büyümenin 2010 yılında yavaşlayacağına yönelik endişeler devam ediyor.
Stoklardaki yenileme ve devam eden mali teşvikler birçok ülkenin 2010’un ilk yarısında daha güçlü büyüme rakamları açıklayacağını gösteriyor ancak, bu faktörlerin etkisinin azalması ve istihdamda güçlü bir artış oranının görülmemesi, başta ABD olmak üzere birçok gelişmiş ülkedeki büyümenin, 2010’un ikinci yarısında yavaşlamasına neden olacak.
Hükümetlerin uygulamaya koyduğu ekonomik canlandırma politikalarının etkisinin azalmaya başlamasından sonra özel yatırım ve tüketim tarafında da yüksek kâr elde etmek zorlaşacak.
Temel öngörümüz ise, ABD ve tüketimin fazla olduğu diğer ülkelerde tüketici harcamaların kısılması ve tasarruf oranlarının artması sonucunda önümüzdeki birkaç yılda toparlanmanın ağır olacağını düşünüyoruz.
Pozitif büyümeye dönüş, agresif para politikası ve mali gevşeme ile birlikte gelişmiş ülkeler ve birçok gelişmekte olan ülkede finansal sistemin güçlü kılınması ve garanti altına alınmasıyla gerçekleşti.
Alınan önlemler, yaşanan büyük durgunluğun daha derin bir resesyona ya da buhrana dönüşmesini engelledi. ABD de dâhil olmak üzere, imalat endeksleri ve diğer ülkelerdeki satın alma endeksleri yükseliş kaydetti. Ancak, yine de özel yatırım ve tüketim talebi, hükümetlerin teşvik politikalarını geri çektiklerinde oluşacak boşluğu kapatmakta yetersiz kalabilir.
Kaynak: www.hurriyet.com.tr, www.roubini.com
