YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR/ Miras -2

Kavram
17 Şubat 2010 Çarşamba

Başka bir Talmudik kurala göre ise, kızlara geçim masraflarının haricinde mirastan %10 pay tanınmıştır (Ketubot, 68a). Bunların dışında bir kişinin Biblik yasaları aşması, mirasını başkalarına hediye olarak dağıtmasıyla mümkündür. Bunun taksimatı şahitler huzurunda belgelenmelidir ve buna “tsavaa” (vasiyetname) denir. Rabiler, mirası bırakan kişinin ağır hasta olması durumunda taksimatı şifahen de bildirebileceğine karar vermişlerdir. Sözkonusu adam iyileşirse, yaptığı taksimatı iptal edebilir. (Bava Batra, 151b) ?ayet bir adamın oğulları kendisiyle iyi geçinmemişlerse, oğullarını mirastan mahrum edebilir (BB, 8:5) Rabiler’e göre bir adam karısının mirasına sahip olabilir fakat bir kadın kocasının mirasından pay alabilir (BB, 8:1). Ne var ki Ketuba’nın (evlilik kontratının) maddelerine istinaden; koca ölünce kadın Ketuba’da bu durum için belirtilen meblağı derhal alabilir veya evde oturmaya devam ederek dulluk konumu sona erene dek kocasının varidatından geçinebilir (Ketubot, 4:13). Orta Çağlar’da Biblik ve Talmudik yasaların ayırımcı niteliklerini aşmak için yayınlanan talimatlar (“Takannot”) sayesinde örneğin bir kadın evliliğinin ilk yılında çocuksuz olarak vefat edince, kocasının kadının getirmiş olduğu tüm drahomayı ve çeyizi kadının ailesine iade etmesi gerekiyordu. Sefaradi bir cemaatte yayınlanan bir talimata göreyse, erkek ölen karısının mirasının yarısına sahiplenebilir, diğer yarısı da kadının diğer varislerine intikal ederdi. Bazı cemaatlerde kızlar oğullar ile birlikte anne ve babalarının mirasını eşit ölçüde paylaşırlardı. Bunun talimatları, dini mahkemenin mirastan mahrum etme kudretine ve para konularında bir kişinin Tora’da yazılı olanın aksine bir şart oluşturabileceği ilkesine dayanmaktaydı. (Kiduşin, 19b) Günümüzde Diaspora’da mirasın tevzii “söz konusu ülkedeki yasanın yasa olduğu...” Talmudik ilkesine istinaden,  mevcut hukuka göre düzenlenmektedir. İsrail’de Knesset’in yasamasına göre, kızların oğullarla beraber mirasta eşit hakları bulunmaktadır. Dul kadın, vefat eden kocasının malının ve mülkünün yarısını sahiplenir; buna kocasının yönettiği işteki hisseleri ile ortak olarak ikamet ettikleri konut ve eşyaları da dahildir.