Üç bin yıllık İbranice yazı çözüldü

Elah Vadisi yakınlarında bulunan kırık çömlekteki İbranice yazılar çözüldü. Bu yazılar, İsrail Krallığı’nın MÖ 10. yüzyıldaki varlığını kanıtlıyor

Dünya
13 Ocak 2010 Çarşamba

Yaklaşık 1,5 yıl önce, Kudüs İbrani Üniversitesi Kutsal Kitap Arkeologlarından Prof. Yosef Garfinkel, Kudüs’ün güneyinde yürüttüğü kazılarda ilginç bir çömlek parçası buldu. On beş santimetreye 16,5 santimetrelik çömlek parçası üzerine mürekkeple yazılmış İbranice yazılar, geçtiğimiz günlerde Hayfa Üniversitesi Kutsal Kitap Araştırmaları Bölümü’nden Prof.Gershon Galil tarafından çözüldü. Kral David’in hüküm sürdüğü dönemden kalan çömlek, MÖ 10.yüzyıla ait olup, üzerindeki yazı da bilinen en eski İbranice metin olma özelliği taşıyor. Sadece İbraniceye özgü fiiller ve kelimelerin kullanılması, içeriğinin İbrani kültürüne has olması, yazının tamamen ve sadece İbranilere ait olduğunu doğruluyor. Yazıda, Tanrı’ya ibadet; yoksullar, köleler, yabancılar, dullar ve öksüzlere karşı etik bir biçimde davranma konularında öneriler yer alıyor.

Çömlek parçası, David’in, İsrail kralı olmadan önce Filistinli dev Golyat’ı yendiği Elah Vadisi’ne bakan Hirbet Keiyafa Kalesi’ndeki kazılarda bulundu. Yapılan karbon testleri, bu çömlek parçasının yaklaşık üç bin yıllık olduğunu gösterdi. Şimdiye kadar bilinen en eski İbranice metinler, Ölü Deniz Parşömenleri-Kumran Yazıtları, iki bin yıllıktı.

İsrailli arkeologlara göre, çözülen metin ve bölgede bulunan büyük kale duvarı kalıntıları, kazı yerinde üç bin yıl önce güçlü bir İsrail Krallığı’nın bulunduğunu kanıtlıyor.