Sovre dos kavzos semejantes

En un empyego inferyor a muestro merito, puedemos pareser dinyos. Ma, semos chikos un uno mas superyor a mozotros.

-       La Rochefoucauld

Coya DELEVİ Judeo-Espanyol
26 Ağustos 2009 Çarşamba

Antes unos kuantos mezes enkontri a la ija de una ansyana vezina miya. Reelmente aviya muncho tyempo ke no mos viyamos, kada uno kon sus okupasyones  i problemas. Fue kon grande pena ke me embezi la pyedrita de su marido, antes un anyo. Se kesho de la kriza ekonomika aktuala i kontinuo kon estos byervos: “Kedi sola a la edad de 42 anyos, sin kriatura i sin revenido. Mi marido era kontavle en una grande kompanyia. Seguro ke me pagaron una chika indemnidad (tazminat). Malgrado esto, fui ovligada de deshar  mi kaza i me fui a morar kon mis paryentes. Komo ya lo saves, fin oy, nunka tuve menester de lavorar.

Todos los ke avlo, me dizen ke fui una privilejyada. Esto achetando ke era ansi, fin oy, elevada en una famiya mas o menos prospera. Mi sola okupasyon despues ke kazi, fue ekilibrar un budjeto kon lo ke ganava mi marido. Ma, agora esto en difikultad, tengo menester de lavorar. Ande me esto aderesando, me demandan mi espesyalizasyon. Komo puedo tener, yo ke no fui preparada a nada? Portanto, konosko lingua estranyera, un poko daktilo, me entyendo de moda, de antikitas ets.. Enfin, esto pensando ke puedo dar lisyones a elevikos de eskola primera. Me esto sintyendo kapache de azer “kaji todo”! Tenyendo tantas relasyones, rekomandasyones, komo puede ser ke no esto tomando un rezultado pozitivo a mis demandas de empyego?”

Le respondi a esta manseva, ke en muestra epoka, es indispensavle de posedar una profesyon ke se konose bueno, atestado kon un diplom. No le kije romper el koraje en dizyendo ke estamos bivyendo una perioda difisil i es kaji imposivle de topar un empyego en esta kriza ekonomika. Es evidente ke miles de personas saven azer kantidad de kozas  ma no muy bien, sin konoserlas komo se deve. Le oguri shans i pasensya i mos espartimos despues de tomar su numero de telefon. Me esto averguensando de konfesar ke negliji este epizodyo, embolvida en mis okupasyones i penseryos… Asta el diya ke sinti de una amiga jurnalista, un pasaje kaji semejante.

Esta amiga, topandose en el buro del direktor de su jurnal, entro un manseviko, prezentando una letra de rekomandasyon bastante influente!.. “Kualo keres azer?” le demando el direktor.

“Oh! no importa kualo.. No se.. Azer reportajes kon parlamentaryos, o puede ser la oja de spor... Me plaze pasar los alhades en las tribunas del stadyum ..o, puedo ser kritiko de sinema.. Enfin, no importa kualo! Puedo azer “todo”!

“Syenteme, mansevo! Melda bueno muestro jurnal, mira ver si aktualmente manka un sujeto ke konoses bien. Alora, si me traes un elemento muevo i enteresante, te prometo de konsiderar tu demanda kon atansyon.”

La entrevista terminada, mi amiga le disho al direktor, ke se aviya komportado muy duro.

“Puede ser ke fue ansi, ma ya me enfasyi de estos mansevos ke saven azer “kaji” todo, ma no komo se deve” respondyo el direktor.

Aki ekspozi doz kavzos kaji semejantes. Naturalmente, el briyo, el vernik, las konosensyas jeneral, ma superfisyalas no fueron nunka danyozas. Ma, en el siglo ke estamos bivyendo, estas konosensyas las puedemos yamar “Kultura Jeneral”. Malorozamente no son sufizyentes en munchos kavzos, para una reushita materyal. Se deve azer estudyos para kada karyera i karyera. Kreo ke no ay menester de otros komentaryos. Lo ke puedo adjustar es una dicha de Lord  Chesterfield:“Todo lo ke vale la pena de ser echo, merese de azerse bueno”.