İstanbul Film Festivali’nde izleme olanağını bulduğum, 40 yaşındaki İsrail belgesel uzmanı Yoav Shamir’in “Karalama / Defamation” adlı filminden çok keyif aldım. Yahudi bir eleştirmen tarafından antisemit olmakla suçlanınca bu filmi yapmaya karar veren yönetmen, dünyanın farklı yerlerinde bu ‘ezeli kin’ tezahürlerini aramaya çıkmış. Röportaj yaptığı ülkeler arasında ABD, İtalya, Polonya, Ukrayna, Rus Cumhuriyeti var.
‘Karalama’ tarafsız bir belgesel... Belgesele ‘Karalama’ isminin verilmesini ironik buldum çünkü yönetmen Yaov Shamir İsrailli bir Yahudi olmasına rağmen her iki tarafı da eşit şekilde dinlemiş, her iki tarafın görüşlerine eşit olarak yer vermiş. Dolayısıyla ‘karalama’nın antisemitizme mi yoksa Siyonizm’e mi yönelik konmuş bir başlık olduğu pek belli değil... Bir yanda Anti-Defamation League (Karalamaya Karşı Birlik Örgütü) Başkanı Abraham Foxman, bir yanda da Norman Finkelstein, Yahudiliğinden nefret etmekle nitelendirilebilecek Amerikalı aydın. İkisinin birbirine taban tabana zıt olan görüşlerini dinleyip izlemek antisemitizm tartışmasına çok farklı boyutlar getiriyor. Belgeselde özellikle röportaj yapılan farklı Yahudilerin İsrail’i nasıl gördükleri, nasıl değerlendirdikleri çok ilgi çekici... Bir tanesi İsrail için ‘insurance policy - sigorta poliçesi’ ifadesini kullanıyor. Başka birine sorulduğunda ise “Korunması gereken bir çocuk” diyor. Hatta çocuğu için nasıl kendini feda edebiliyorsa İsrail için de aynı şekilde fedakârlıkta bulunabileceğini söylüyor.
Yaov Shamir algıladıklarımızı, algılayamadıklarımızı ve önyargılarımızı yoklamamızı ve bütün dünyanın farklı tepkiler verdiği bu konuda kendi görüşlerimizi sorgulamamızı sağlayan cesur bir belgesel çekmiş... Siz de eğer farklı fikirleri görüp kendi duruşunuzu oluşturmak niyetindeyseniz, izlemenizi şiddetle tavsiye ederim.
Ela Cenudioğlu
