Pekin’e giden İsrailli heyet Çinli yetkililere İran’ın geliştirdiği nükleer silahlara ilişkin tüm istihbaratı sundu. Bu ziyaretle nükleer silahlı bir İran’ın dünya ekonomisindeki etkilerini dinleyen Çinli yetkililer bu konudaki duruşlarını tekrar değerlendirecek
Üst düzey İsrailli bir diplomatın Haaretz Gazetesi’ne verdiği demece göre, geçen hafta Çin’e giden İsrailli hükümet heyeti, Tahran’ın nükleer silah yapımı için çalıştığına ikna etme çabasıyla İran nükleer programıyla ilgili detaylı istihbaratı Çinlilerle paylaştı.
Diplomatın belirttiğine göre, “İsrail Merkez Bankası Başkanı Stanley Fischer ve Stratejik İlişkiler Bakanı Moşe Ya’alon’un öncülük ettiği grup, İsrail’in sahip olduğu istihbarat tablosunu sunarak, Çin’i İran’a karşı yaptırım uygulamaya ikna etmeye çalıştı.”
İsrailli yetkililer aynı zamanda Çinlilere nükleer bir İran’ın petrol fiyatlarını artıracağını ifade etti – Çin ithal ettiği petrolün önemli bir oranı için İran’a bağımlı.
İsrail, İran’a karşı yapılan yaptırımların dördüncü turuna Çin’i de katmak için uğraşırken, BM Güvenlik Konseyi gelecek ay konuyla ilgili oylama yapmaya hazırlanıyor. İsrail en azından, oylamalar yapıldığında Çin’in itirazlara karşı çıkmayacağından emin olmak istiyor.
İsrail aynı zamanda Çin’in yeni Uluslararası Atom Enerji Kurulu Başkanı Yukiya Amano tarafından yayınlanacak olan raporu destekleyeceğinden emin olmak istiyor. Kendisinden önceki başkan el-Baradey’in aksine, Amano raporunda İran’ın gizlice nükleer silahlar geliştiriyor olabileceğini belirtti. UAEK yıllık konferansı 1 Mart’ta Viyana’da başlıyor.
Üst düzey diplomat, Haaretz Gazetesi’ne, heyetin ana amacının Çin’e İran’ın nükleer silahlar geliştirdiğine dair kanıtları sunmak olduğunu dile getirdi. Çin’in resmi duruşu, İran’ın barışçıl ve sivil amaçlarla nükleer teknoloji geliştirmeye hakkı olduğu ve İran’ın askeri bir nükleer programı olduğuna dair delil olmadığı yönünde.
YILLARDIR GERÇEKLEŞEN EN DETAYLI SUNUM
ABD yönetimiyle koordineli bir şekilde Pekin’e doğru yola çıkan İsrailli heyette Dışişleri Bakanlığı, Ulusal Güvenlik Konseyi ve Savunma Kurumu’ndan üst düzey yetkililer vardı. Heyet, Meclis üyesi Dai Bingguo dahil olmak üzere birçok Çinli yetkiliyle görüştü.
Ziyaretle ilgili olarak “Çinlilere İran’ın nükleer silahlar geliştirmekte olduğunu açıkça ortaya koyan tüm istihbarat sunuldu. Heyet aynı zamanda İsrail’in ne kadar endişeli olduğunun ve tüm seçeneklerin masa üzerinde kalması gerektiğinin altını çizdi” açıklaması yapıldı
Kaynakların verdiği bilgiye göre, İsrailliler İran nükleer programıyla ilgili elde edilen istihbarat bilgisini iki saat boyunca Çinlilere sundu. Bu sunum, Başbakan Ehud Olmert’in 2007’deki ziyaretinden beri, son üç yıl içinde İsrail tarafından Çin’e sunulan en detaylı özetti. İsrailli heyet Çinlilerin, aldıkları bilgileri ciddi bir şekilde değerlendireceklerini belirtmeleri üzerine olumlu bir hisle ülkeden ayrıldı. Görüşmeler, Pekin’in İsrail’le ilişkilere verdiği önemin altını çizmesi ve bağları daha da kuvvetlendirme isteğini dile getirmesiyle dostane bir atmosferde gerçekleşti.
“PETROL FİYATI ETKİLENİR”
Fischer, nükleer bir İran’ın petrol fiyatlarında dramatik bir artışa neden olacağına dikkat çekerek, dünya ekonomisindeki etkileri detaylandırdı. İran’dan petrol ithalatına alternatifler tartışıldı.
Bu yılın başlarında, Suudi Arabistan ve Amerika Birleşik Devletleri Çin’e Arap Birlikleri’nden çok daha düşük fiyatlara petrol almayı teklif etmişlerdi.
Çin İran’la yapmış olduğu tren yolu, tünel ve petrol alanı anlaşmaları nedeniyle, yapılacak olası yaptırımlar konusunda endişeli. Bu kontratların oldukça kârlı olacağından Çinliler nükleer programa yapılacak itirazların kendilerini risk altına alacağından korkuyorlar.
