Beklenen İran seçimleri Ahmedinecad’ın zaferi ile sonuçlanırken muhalifler hile yapıldığı iddiası ile protestolar düzenledi. Gösterilere sert müdahaleler yapılırken yedi kişi hayatını kaybetti. Anayasa Konseyi seçimlerdeki oyların yeniden sayılmasını kabul etti
Tüm dünyada merakla beklenen İran Cumhurbaşkanlık seçimleri 12 Haziran Cuma günü yapıldı.
Şimdiki İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad ve eski başbakanlardan reformist Mir Hüseyin Musavi’nin karşı karşıya geldiği seçimlerde İran’daki katılım rekoru kırıldı. İran İçişleri Bakanlığı 46,2 milyon seçmenin %85’nin oy verdiğini bildirdi.
Musavi sandık başında yapılan anketlere dayanarak %65 oy oranı ile kendini galip ilan etmesinden kısa süre sonra devletten resmi sonuçlar geldi. Sonuçlara göre Ahmedinecad %62,6 ile bir dönem daha cumhurbaşkanlığına seçildi. Ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney seçimlerin sonucunu hemen onayladı ve seçimlere yüksek katılım oranının İran halkının dünyada onları ezmeye çalışanlara karşı tepkisi olduğunu söyledi. Hameney, Ahmedinecad’ın seçildiğini ve tüm İran’ın Cumhurbaşkanı olduğunu belirterek herkesi onu desteklemeye davet etti.
Seçim öncesi anketlerde ise özellikle gençler, kadınlar ve en büyük şehirlerde Musavi, kırsal kesimlerde Ahmedinecad önde görünüyordu. Fakat seçim sonuçları Ahmedinecad’ın tüm ülkede aşağı yukarı benzer oy oranları ile kazandığını gösterdi. Oyların elle sayıldığı İran’da sandıkların kapanmasından henüz iki saat geçmişken resmi sonuçların gelmeye başlaması, seçim hakkında şüphe yarattı. Musavi’nin önemli oy beklediği büyük şehirler ve hatta doğduğu yer olması ve Azeri Türk kökenli olması nedeni ile kazanması beklenen İran Azerbaycan’ında bile seçimi kaybetmesi şüpheyi arttırdı.
Musavi seçimlere hile karıştırıldığını iddia ederek seçimlerin iptal edilmesini istedi ve yandaşlarını protesto etmeye davet etti.
Hafta sonu yüz binlerle ifade edilen sayılarda protestocu sokaklara döküldü. Protestocular polisin ve Ahmedinecad’a destek verdikleri bilinen gönüllü milis grubun sert müdahalesi ile karşılaştı. Hafta sonu gerçekleşen olaylarda iki kişi öldü.
Protestolar sonrasında ortalığı yatıştırmak isteyen Ali Hamaney seçimlerin iptali başvurusu karşısında soruşturma açılmasını kabul etmek zorunda kaldı.
Asıl büyük gösteri ise Pazartesi günü gerçekleşti. İçişleri Bakanlığı’nın toplanma yasağına rağmen 1979’daki İran Devrimi’nden bu yana gerçekleşen en büyük sokak protestosuna yüz binlerce gösterici katıldı. İnkılâp ve Azadi (özgürlük) meydanlarında yapılan gösteriye Musavi bizzat katıldı. Akşam saatlerine kadar barışçıl geçen gösteriler göstericiler evlerine dönerken kana bulandı. Resmi Press Ajansı’na göre askeri bir karakola saldırmaya çalışan göstericilerin üzerine ateş açılırken yedi kişi hayatını kaybetti.
Gösteriler sırasında İran’ın sansür politikasına başvurduğu ve gösterileri düzenleyenlere karşı baskı uyguladığı da bildirildi. Musavi yandaşlarının SMS ile organize olmaları nedeni ile cep telefonu şebekelerinin çöktüğü fakat bunun devlet tarafından sansür amacı ile yapılmış olabileceği de belirtildi. BBC seçim sırasında ve sonrasında ciddi elektronik engelleme (jamming) ile karşılaştıklarını haber etti. RAI, Reuters ve CNN muhabirlerinin polis tarafından tartaklandığı gelen haberler arasında. Bunun yanı sıra 170 civarı muhalifin tutuklandığı bildirildi.
Üç gün boyunda süren gösteriler sonrasında Anayasayı Koruyucular Konseyi seçimlerdeki oyların yeniden sayılmasını kabul etti.
İran'da güç ve siyaset
https://www.salom.com.tr/news/detail/12156-Iranda-guc-ve-siyaset.aspx
