Gazze Şeridi’nde kötüye giden ekonomi evlilikleri de zorlaştırıyor. Zor durumda kalan bekâr kadınlar umudunu Hamas’a bağlıyor
İsrail ve Mısır tarafından sürdürülen abluka ve ambargo sebebiyle giderek yoksullaşan Gazze Şeridi’nden yeni gelen haberler Hamas’ın sosyal yardımlaşma programlar arasında çöpçatanlığa da el attığı yönünde. Bölgede giderek kötüye giden ekonomi sabit gelirli ve bekâr orta direk erkeklerin sayısını azaltırken, aileler kızlarından sağladıkları gelirden olmamak için çalışan kızlarını evlendirmeye yanaşmıyorlar. Gazze’deki muhafazakâr toplum yapısı da evliliklerin gerçekleşmesini zorlaştırıyor. Geleneksel evlenme biçiminde anneler kızlarına uygun bir damat adayı buluyor. Flört etmek kesinlikle imkânsız, aşk evlilikleri ise çok nadir görülüyor.
Bu ortamda Hamas’ın bir yan kuruluşu olan Tayseer Evlilik ve Gelişim Derneği, evlenmek isteyen Gazzeli erkek ve kadınların başvurularını alarak onları eşleştirmeye çalışıyor. Asıl kuruluş amacı evlilik masraflarını karşılayamayacak durumda olan yoksul ve engellilere toplu düğün yapmak olan derneğin 2007’den beri 40’ın üzerinde evlilik sağladığı belirtiliyor.
Derneğe özellikle kadınlardan çok başvuru geliyor. Zira Gazze gibi muhafazakâr bir toplumda bekâr veya dul bir kadın olmak oldukça zor. Gazzeli sosyolog Naser Mahdi’ye göre bekâr kızlar genellikle ailelerinin yanında bedavaya ev hizmetçisi gibi yaşamak zorunda kalıyorlar.
Adaylar 10-70$ arası bir ücret karşılığında derneğe başvuruyor. Ayda yaklaşık kırk erkek Tayseer’in kapısını çalarken şu anda derneğin elinde 287 kadının dosyası bulunuyor. Kadınların çoğu derneğe gizlice başvuruyor. Dernek her ne kadar Hamas şemsiyesi altında da olsa Gazze toplumunda kadınların geleneksel yollar dışında koca araması veya çöpçatan kullanması tabu sayılıyor.
Kadınların yaptıkları başvuruda öncelikle ideallerindeki kocayı tanımlamaları isteniyor. Genelde bunun cevabı dindar Müslüman, işi ve evi olan bir erkek oluyor. İkinci soru ise “Gazze standartlarına göre kendinizi güzel buluyor musunuz?” Gazze erkeklerine göre güzel kadın uzun boylu, açık tenli, kumral saçlı renkli gözlü kadınlar iken kadınların çoğu bu tanıma uymuyor. Tayseer çöpçatanları genellikle erkeklere gerçekçi olmaları yönünde telkinde bulunuyor.
25 yaşın altındaki kadınlar genelde görece olarak daha kolay koca bulurken dul, boşanmış ve 30 yaşın üstündeki kadınlara eş bulmak oldukça zor oluyor. Fakat değişen ekonomik durumun sosyal beklentileri de değiştirmesine sebep oluyor, o yüzden bir işi olan kadınlar medeni durumları ne olursa olsun daha kolay eş buluyorlar.
Dernek bir çiftin uygun olduğunu düşündüğünde iki tarafı gizlice bir araya getiriyor. Eğer görüşme iyi giderse geleneksel evlenme sürecine girerek erkeğin akrabaları kadının ailesine giderek kız istiyorlar. Tabii bu süreçte, çöpçatanlık hâlâ tabu olduğundan, Tayseer’in bir daha bahsi geçmiyor.
