İki yaşında değişen çocuğunuz

Suzi LEVİ MİZRAHİ / Uzm. Psikolog

İki yaş dönemi özellikleri

İki yaş dönemi, ergenlik dönemi gibi bir geçiş dönemidir. İlk  çocukluğa geçiş olan bu dönemde ebeveynden bağımsızlaşma başlamıştır. Her ne kadar bu dönemdeki çocuklar bağımsızlaşmaya ve bireyselleşmeye başlasalar da ebeveynlerinin kontrolüne, sınırlarına ve koşulsuz sevgisine ihtiyaç duyarlar.  Anlaşıldığı gibi karmaşık duyguların yaşandığı bir dönemdir.  İki yaş dönemindeki çocuklar artık kelimeleri kullanıp, bazı kelimeleri yan yana getirip iki kelimelik cümleler kurmaya başlarlar ama dildeki bu gelişim bile yaşadıkları karmaşık duyguları anlatmaya yetmez.

Dünyanın onların çevresinde döndüğünü hissederler, diğer kişilerin kendininkilerden farklı istekleri ve düşünceleri olabileceğinin henüz farkında değildirler. Bu dönemdeki çocuklar, paylaşmaz ve sıra beklemezler, çoğunlukla kendi istekleri doğrultusunda hareket ederler. Ayrıca bir çok olay karşısında olumsuz tavırlar içerisindedirler, çoğu zaman ‘hayır’ kelimesini kullanırlar. Tehlikenin ne olduğunu henüz bilmediklerinden engellenmeye karşı büyük tepki gösterirler.  İki yaş dönemi çocuklarının duygu durumları sıklıkla değişir. Bir an çok mutlu bir şekilde oynarken, en ufak bir nedenden dolayı öfke krizi geçirebilirler. Bu yaş dönemindeki çocuklar için en önemli unsur tüm dikkatin kendi üzerlerinde olmasıdır. Onlar için olumlu ya da olumsuz ilgi yoktur, sadece ilgi vardır. Bu yüzden ebeveynlerinin ilgisini çekebilmek için her yola başvururlar. İki yaş dönemindeki çocukların sinirlenmesinin, bağırmasının, vurmasının, ısırmasının ve öfke krizleri geçirmesinin bir nedeni de dil becerilerinin ihtiyacı olduğu kadar gelişmemiş olmasından kaynaklanmaktadır.

Anne ve babalara öneriler

• Ebeveynleri olarak çocuğunuza koşulsuz sevildiğini hissetirmeniz gerekmektedir. Zorlu geçen bu dönemde davranışlarını değiştirmek için kesinlikle ceza olarak “sen kötü bir çocuksun” ya da “böyle yaparsan seni sevmeyeceğim” dememelisiniz. Onu her durumda sevdiğinizi belirtin. Yanlış bir davranışta bulunduğunda bu davranışın uygun olmadığını ona açıklayın. 

• Disiplin ve sınırlar çocuğunuzun kendisini güvende hissetmesini sağlar. Çocuğunuz kuralların ne kadar değişebileceğini görmek için sınırları zorlamaya çalışabilir. Böyle bir durumda sizin tutarlı olmanız çok önemlidir. Anne ve baba olarak kurallarda aynı tutarlılığı göstermeniz, çocuğunuza kuralların esnemeyeceğini öğrenmesinde yardımcı olacaktır.

• Çocuğunuzun anlayabileceği şekilde açık mesajlar vermek kuralları uygulaması açısından önemlidir. Karmaşık mesajlar, kafasının karışmasına neden olur, bu durumda çocuğunuz elinde olmadan kuralları uygulamayacaktır.

• İki yaş dönemindeki çocuğunuz için kendi seçimlerini yaptığını hissetmesi gelişmekte olan bağımsızlık duygusu için önemlidir. Kendisiyle ilgili bazı tercihleri onun yapmasına izin verin. Tercih hakkını kullanabileceği şeyleri sizin ona önermeniz önemlidir.  Bu yolla sınırsız bir bağımsızlık elde etmemiş olacaktır.

• Sizin için önemli olmayan bazı davranışları görmezden gelin, böylece sürekli `hayır` demek zorunda kalmazsınız. Çocuğunuzun sürekli doğru bir şekilde davranmasını beklemek haksızlık olacaktır. Sizin için gerçekten önemli olan davranışları belirleyip çocuğunuzu bu şekilde yönlendirmeniz önemlidir.

• Ebeveynler olarak sizlerin de duygularınızı kontrol etmeniz gerekmektedir. Çocuğunuza karşı sabırlı ve anlayışlı olmanız bu süreç içinde sizin ve çocuğunuzun iletişiminin olumlu şekilde devam etmesini sağlayacaktır. Anne ve babalar tarafından unutulmaması gereken en önemli nokta çocuğunuzun sizi ve davranışlarınızı örnek aldığıdır. Çocuğunuzdan nasıl davranmasını bekliyorsanız sizin de benzer şekilde davranmanız gerekmektedir.

ANNE BABALARA KİTAPLAR!!!

Çocuklar Ne İster? (Çocukları Doğru Anlama Rehberi)
Inga Bodenburg, Gunhild Grimm / Turkuaz Kitaplığı

Çocuğunuzun tepkilerini doğru yorumluyor musunuz? Çocuklar Ne İster? Çocukların anlam veremediğiniz tepkilerinin nedenlerini açıklayan bir kitap. Bazı anne babaların çocuklarıyla yaşadıkları olayları örnek vererek çocukların ne ifade etmek istediklerini ve ailelerin onlara hangi yanlış tutumlarla yaklaştıklarını, iyi niyetli, ama çocuğu anlamaktan uzak yaklaşımların sorunları nasıl da büyüttüğünü gösteriyor.

Çocuk Psikolojisi
Haluk Yavuzer / Remzi Kitabevi

Anne-babalara, öğretmenlere, konuyla ilgili uzmanlara ve eğitim görenlere, çocuğun doğum öncesi döneminden başlayarak ergenlik sonuna kadar süregelen tüm gelişimini açıklamak amacıyla hazırlanmış olan bu kitap, aynı zamanda temel bir gelişim psikolojin el kitabı niteliğini taşımaktadır.

Çocuk Ruh Sağlığı
Prof. Dr. Atalay Yörükoğlu  / Özgür Yayınları

Çocuğun ruhsal gelişimini, eğitimini, en sık görülen ruhsal sorunlarını inceleyen Çocuk Ruh Sağlığı ilk yayınlandığı 1978 yılından beri olağanüstü ilgi ile karşılandı. Anne Babaların başucu kitabı oldu.