Haftanın İzi

İran’a ambargo göründü / BM Güvenlik Konseyi’nde cuma günü ele alınması beklenen İran’a karşı yeni yaptırımlar içeren 3. karar tasarısını Konseye sunan İngiltere ve Fransa, tasarının oybirliğiyle Konsey’den geçmesini sağlamak amacıyla oylamayı pazartesi gününe erteledi.

Karel VALANSİ Diğer
5 Mart 2008 Çarşamba

Ortadoğu / İran

İran’a ambargo göründü

BM Güvenlik Konseyi’nde cuma günü ele alınması beklenen İran’a karşı yeni yaptırımlar içeren 3. karar tasarısını Konseye sunan İngiltere ve Fransa, tasarının oybirliğiyle Konsey’den geçmesini sağlamak amacıyla oylamayı pazartesi gününe erteledi. Konseyin 5 daimi üyesi ABD, İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya ile Almanya tarafından hazırlanan karar tasarısıyla ilgili olarak geçici üyeler Libya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Endonezya ve Vietnam’ın çekinceleri olduğu biliniyordu. Bu ülkeler Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'ndan gelen son raporların, ülkenin örgütle işbirliği yaptığını gösterdiğine dikkat çekiyor ve böyle bir dönemde İran'ı cezalandırmanın yanlış mesaj göndereceğini savunuyordu. Yaptırımların Konsey'den mümkün olan en geniş destekle geçmesini isteyen ABD, İngiltere ve Fransa bu ülkeleri ikna etti ve tasarı oy birliği ile konseyden geçti.

Daimi üyeler, İran’a karşı Aralık 2006 ve Mart 2007 tarihlerinde iki ayrı kararı oybirliğiyle kabul eden BM Güvenlik Konseyi’nin, 3. karar tasarısını da oybirliğiyle kabul etmesini istiyorlar. Yeni yaptırımlarda bazı İranlı yetkililerin mal varlığının dondurulmasını ve bu yetkililere seyahat kısıtlaması getirilmesini öngörüyor; diğer ülkelerden de İran'la ticaret yapan şirketleri ihracat kredisi ya da başka yöntemlerle desteklememeleri isteniyor.

Rusya İran'ın Buşehr kentinde bir nükleer santral inşa ediyor. Moskova 1 milyar dolarlık anlaşma kapsamında geçtiğimiz günlerde bu santrale nükleer yakıt sağlamıştı. Rusya'nın enerji devi Gazprom da İran'ın doğalgaz yataklarına yatırım yapıyor. Ancak Rusya, ticari çekincelerine rağmen İran nükleer silah yapımıyla sonuçlanabilecek uranyum zenginleştirme faaliyetlerine son vermediği takdirde Tahran'a karşı BM'de gündeme getirilen yeni ambargo paketine destek verebileceğini açıkladı.

Afrika

• Çad: Fransa çekiliyor

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, ülkesinin bazı Afrika ülkeleriyle yaptığı savunma işbirliği anlaşmalarını “bu kıtada polislik rolüne gerek olmadığını” belirterek gözden geçireceğini açıkladı. Son olarak Çad hükümetinin isyancıları bastırmasına yardımcı olan Fransa'nın anlaşmalarına göre Orta Afrika Cumhuriyeti, Gabon, Senegal ve Fildişi Sahili’ne doğrudan askeri müdahalede bulunabiliyor. Fransa'nın ayrıca Cibuti, Senegal ve Gabon'da binlerce askeri bulunuyor.

• Kenya: Uzlaşma sağlandı

BM eski Genel Sekreteri Kofi Annan, Kenya’da Cumhurbaşkanı Kibaki ve muhalefet lideri Odinga’nın, ülkede seçim sonrası görülen krizi sona erdirmek amacıyla siyasi uzlaşmaya vardığını açıkladı.

• Sudan: Danimarka mallarına ambargo

Danimarka basınının Hz. Muhammed karikatürlerini yeniden yayımlamasının ardından Sudan bu ülkeden ithalatı yasakladı. Danimarka gazeteleri, karikatürlerin çizerlerinden birine üç kişinin saldırı planladığının ortaya çıkması üzerine tepki olarak karikatürleri yeniden yayımlamıştı.

Amerika

• Kolombiya: Sınır ötesi operasyon

Kolombiya Silahlı Devrimci Güçleri FARC’ın iki numaralı adamı ve sözcüsü Raul Reyes, Ekvador topraklarında  bulunan Teteye yakınlarında Kolombiya ordusu tarafından düzenlenen hava saldırısında öldürüldü.

• Arjantin: Evlatlık davasında gelişme

Arjantin'de zorla evlatlık verilen çocukların davasında tanıklık yapmaya hazırlanan emekli Yarbay Paul Navone ölü bulundu. Ülkede 1976-1983 döneminde yaşanan askeri cunta döneminde 200 bebeğin, siyasi mahkum olan ebeveynleri öldürülerek yönetime yakın, çocuksuz ailelere verildiği tahmin ediliyor. “Kirli Savaş” olarak adlandırılan bu dönemde 30 bin kişi öldürülmüş ya da kaybolmuştu.

• Guatemala: Korkunç kaza

Başkent Guatemala ile Jutiapa kenti arasında sefer yapan otobüs aşırı hızdan 100 metrelik vadiye uçtu; 45 kişi yaşamını yitirdi, 15 kişi yaralandı.

Asya

• Ermenistan: Seçim sonrası protestoları

Muhalefet yanlıları ile güvenlik güçleri arasında başkent Erivan'da çıkan çatışmalarda 8 kişinin öldü, 33 kişi yaralandı.

• Pakistan: İntihar saldırıları

Pakistan’nın kuzeybatısındaki Dera Adamkel'de düzenlenen aşiret liderleri toplantısına katılan intihar bombacısı üzerindeki patlayıcıları infilak ettirdi; 40 kişi öldü 100 kişi yaralandı. Birgün önce de Svat bölgesinde, bir polis memurunun cenaze töreni sırasında düzenlenen intihar saldırısında 40 kişi ölmüştü.

• Tayland: Şinavatra geri döndü

Tayland’da 2006 yılında hakkında yolsuzluk iddiaları nedeni ile düzenlenen askeri darbeyle devrilen eski Başbakan Thaksin Şinavatra, 17 aylık sürgünün ardından ülkesine döndü. Kısa süreliğine gözaltına alınan devrik başbakan, 268 bin 500 Dolar kefaletle serbest bırakıldı.

• Hindistan: Küçük çiftçiye müjde

Gelecek yıl yapılacak seçimler öncesinde popülist bir bütçe hazırlamakla eleştirilen Hindistan Hükümeti, iki hektardan az toprağı olan küçük çiftçilerin tüm borçlarını silmeye hazırlanıyor. Söz konusu borçların 15 milyar Doları bulduğu belirtiliyor.

• Türkmenistan: Kadınlar gününde jest

Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbangulı Berdimuhamedov önceki dönemde başlatılan geleneği devam ettirerek 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla bütün kadınlara 200 bin’er Manat (10 Dolar) para ödülü verileceğini açıkladı.

Avrupa

• Almanya: Emma fırtınası

Ülkenin batı ve güney bölgelerinde etkili olan Emma Fırtınası iki kişinin ölümüne, çok kişinin yaralanmasına ve büyük maddi hasara yol açtı.

• İspanya: ETA seçimleri protesto ediyor

Bask bölgesinin bağımsızlığı için mücadele eden ETA, gelecek hafta yapılacak genel seçimlerin “Bask bölgesine karşı yapılan yeni bir girişim” olduğunu ileri sürerek boykot çağrısında bulundu.

• Rusya: Medvedev yeni devlet başkanı

Vladimir Putin'in halef gösterdiği Dimitri Medvedev, oyların yüzde 70'ini alarak devlet başkanlığı seçimini kazandı. Katılım oranının yüzde 68 olarak açıklandığı seçimlerde Medvedev'in en yakın rakibi olan Komünist Gennadi Zuganov'un topladığı oy oranı ise yüzde 18’de kaldı. Seçimlere hile karıştırıldığı iddia eden Zuganov mahkemeye gitmeye hazırlanıyor. Putin’in izinden gideceğini açıklayan Medvedev’in kazanması Putin politikasına duyulan güveni temsil ediyor.

Ortadoğu

• İran: Ahmedinejad’ın Irak ziyareti

Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin daveti üzerine Bağdat'a giden Mahmud Ahmedinejad, 1979 İslam devriminden bu yana Bağdat'ı ziyaret eden ilk İran Cumhurbaşkanı oldu. Ahmedinejad, iki günlük resmi ziyareti sırasında Talabani ve Başbakan Nuri El Maliki ile resmi görüşmelerde bulundu, iki ülke arasındaki sınır sorunu, güvenlik, ekonomi ve kültürel alanlarda işbirliğinin geliştirilmesi gibi konuları gündeme getirdi.

• Irak: El Mecid’in idamı onaylandı

1998 yılında Kuzey Irak'taki Kürtlere yönelik olarak düzenlenen Enfal Harekatı sırasında 100 bin Kürt'ün öldürülmesi sorumlusu suçlamasından idam cezasına çarptırılan Saddam Hüseyin'in kuzeni ve yardımcısı 'Kimyasal Ali' lakaplı Hasan el Mecid'in idamı Irak Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylandı.