Şark’ta Ticaretin Püf Noktaları / Türk Çarşısı

Elli ve üstü yaş kuşağına mensup İstanbulluların, bir zamanların ünlü erkek hazır giyim mağazası Mayer’i muhakkak hatırlamaları gerekir. İstiklâl Caddesi’nde, bugün İstanbul Kitaplığı mağazasının yer aldığı ve bir zamanlar “Sular İdaresi” diye bilinen binada bulunan Mayer Mağazası yetmişli yıllara kadar faal idi

20 Şubat 2008 Çarşamba

Rıfat Bali

Sahibi Georg Mayer, mağazayı kuran Avusturya uyruklu Aşkenaz Mayer ailesinin üçüncü ve son kuşağıydı.

1978 yılında Almanya’da yayınladığı ve özgün adı Türkischer Basar olan kitabında Mayer gündelik hayattan biriktirdiği izlenimleri aktarır. Mayer  kitabında İstanbul’da yaşarken ve ticaretle meşgul iken karşılaştığı, bizler için sıradan ancak bir yabancı için tuhaf kabul edilen, değişik olaylara yer verir.

George Mayer hatıratında şahsına ve ailesine ait hiçbir bilgiye yer vermediğinden, kim olduğunu ve günümüz alışveriş merkezlerinin atası sayılan büyük mağazacılığın İstanbul’da nasıl ve kimler tarafından başlatıldığını anlatan bir makalenin hazırlanması gerekliydi. Bunun için George Mayer’i tanımış ve halihazırda İstanbul’da ve yurtdışında yaşayan çok sayıda kişilerin tanıklıkları, hatıratlar ve arşiv belgelerinden faydalanılarak Mayer’in şahsını ve mağazanın tarihçesini anlatır uzun bir önsöz kitaba eklendi. Gene kitabın okur için daha anlaşılır olması için metindeki gerekli yerler notlandırıldı.

Georg Mayer ile ilgili gözlem ve hatıralar okunduğunda günümüzde artık rastlanması imkânsız, çoktan yok olmuş ve bir daha geri gelmeyecek olan bir hayat tarzı gözler önünde canlanacaktır.

Kısa ve nükteli bir üslûpla yazılmış olmasından ötürü kitabın hem tanımadıkları bir dönemi anlamak isteyen genç, hem de tanıdıkları veya alışveriş yaptıkları bir mağazanın sahibi olan Georg Mayer’in hatıralarını okumak isteyen orta yaşlı İstanbullu Musevilerin ilgisine mazhar olacağını sanıyorum.