New York`ta, ‘Türkiye`nin tarihi sinagoglari` sergisi açildı

New York Yahudi Tarihi Merkezi`nde Amerikan Sefarad Federasyonu (ASF) tarafından açılan ``Türkiye`nin Tarihi Sinagogları Sergisi``nde, Osmanlı İmparatorluğu zamanından kalan ve Türkiye Cumhuriyeti`nde varlığını devam ettiren tarihi sinagoglarının fotoğrafları bulunuyor

Toplum
9 Ocak 2008 Çarşamba
ASF yönetim kurulu üyesi Norman Belmonte serginin açılışı dolayısıyla Türkiye'ye teşekkür etmek istediklerini belirterek, Yahudi ve Müslümanların bir arada barışçıl şekilde yaşamalarının kanıtı olan fotoğraflardaki sinagogların ''bir Müslüman ülkede bulunan en geniş Yahudi topluluğuna ait olduğunu'' vurguladı. Sergiyi düzenleyen Joel A. Zack da yaptığı konuşmada, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Yahudilere  kucak açıldığını ve Yahudilerin güven içinde bu topraklarda yaşadıklarını anlattı. Sinagogların Yahudi  kimliği açısından önemli olduğunu belirten Zack, sergiyi İstanbul'da Topkapı Sarayı'nda açmak için çalışmaların sürdüğünü söyledi.
New York Başkonsolosu Mehmet Samsar sergi açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye ile Yahudiler arasında güçlü ve uzun zamandır devam eden iyi ilişkiler bulunduğunu hatırlattı. Osmanlı İmparatorluğu'nun İspanyol Engizisyonundan kaçan Yahudilere 1492 yılında kucak açtığını anımsatan Samsar, Yahudilerin Osmanlı'nın kültürel zenginliğini çeşitlendirdiğini ve ülkedeki refaha katkıda bulunduklarını dile getirdi. Türkler ve Yahudiler arasındaki iyi ilişkilerin II. Dünya Savaşı'nda da devam ettiğini kaydeden Samsar, Türkiye'de Yahudilerin güven içinde yaşadıklarını ve başta Türkiye'nin Rodos eski Başkonsolosu Selahattin Ülkümen olmak üzere Türk diplomatların Yahudileri Nazilerin elinden kurtardığını belirtti. Samsar, modern Türkiye'nin kurucusu Atatürk'ün de 1933 yılında Yahudi profesörlerin Nazi Almanyası'ndan Türkiye'ye gelmelerini istediğini ve Türkiye'ye gelen bu akademisyen ve bilim adamlarının yüksek öğrenimin gelişmesine büyük katkıda bulunduklarını anlattı.
Türkiye'de şu an 26 bin civarında Yahudinin bulunduğunu söyleyen Samsar, İstanbul'da şu an kullanılan 16 sinagog olduğunu ifade etti. Samsar, ''Bu serginin açılışı, dayanışma, işbirliği ve derin tarihi ilişkiler temelinde gelişen Türkler ve Yahudiler arasındaki güçlü bağların bir yansımasıdır, bu ilişkiler önümüzdeki dönemde giderek daha da gelişecektir'' diye konuştu. Samsar, serginin Topkapı Sarayı'nda açılması için ellerinden geleni yapacağını sözlerine ekledi.
Ziyaretçiler, Sultan II. Beyazıd'ın Yahudileri süren İspanya Kralı Ferdinand için ''İspanya Kralının akıllı biri olduğunu söylüyorlar, o Yahudileri ülkesinden kovarak, ülkesini fakirleştirdi, ama benim ülkemi zenginleştirdi'' sözlerinin yazılı olduğu sergi salonundaki duvarın önünde resim çektirdi. New York'ta yıl sonuna dek açık kalacak serginin, Washington'da, Türkiye'de ve İsrail'de de açılması bekleniyor.