İsrail’de yapılan bir çalışma, Kudüs’teki Tapınak Tepesi ve eski şehrin durumları netlik kazanmadıkça İsrail’in Doğu Kudüs’ün Arap mahallelerinden çekilmesinin İsrail- Filistin barışına bir katkısı olmayacağını öne sürüyor. Çalışmaya göre temel konularda uzlaşmaya varılmadan yapılacak bu şekilde bir geri çekilme önemli ölçüde güvenlik sorunları yaratacak.
Gelecek ay ABD’nin öncülüğünde gerçekleştirilecek barış zirvesi öncesi hazırlanan rapor, olası geri çekilme senaryolarını ve sonuçlarını inceliyor.
Raporun işaret ettiği iki temel sorun var. Eğer Kudüs’ün statüsü ile ilgili olarak taraflar arasında bir anlaşma yapılmadan geri çekilme gerçekleşirse öncelikle bu İsrail’in bölge üzerindeki kontrolünün zayıfladığına bir işaret olarak yorumlanacak ve dengeleri bozacak. Bölgesel huzuru etkileyecek bir diğer konu ise çekilme ile İsrail’e girişleri engellenecek Doğu Kudüslü Arapların içine girecekleri ekonomik zorluklar. Eğer İsrail bir anlaşma yapılmadan Doğu Kudüs’ten çekilip sınırlarını kapatırsa, işleri İsrail bölgesinde kalan Arap nüfus işini kaybedecek ve uzmanlar bu karışıklığın uzun dönemde çok daha ciddi sorunlara neden olabileceğine işaret ediyor.
Çalışma yapılacak anlaşmanın kapsamında mutlak suretle kutsal bölgelerin yer alması ve taraflar arasında bu konunun netliğe kavuşması gerektiğini öngörüyor.
İsrail Başbakanı Ehud Olmert daha önce bölgede yer alan altı Arap mahallesinden İsrail’in geri çekilmesini öngörmüş, ancak Filistin tarafı bu öneriyi reddederek, tüm Doğu Kudüs’ün kontrolünün kendilerine geçmesini talep etmişti. Bu talebin içinde Tapınak Tepesi de yer alıyor.
Rapora göre çekilmenin ardından Filistin tarafında kalacak İsrail vatandaşı Arapların önünde iki şecenek var. Böyle bir durumda bu kişilere yaşadıkları yerden ayrılarak İsrail içinde başka bir bölgeye yerleşmelerine hak tanınıyor. Ancak Filistin kontrolüne geçmesi düşünülen bölgelerde yaşamaya devam kararı alan İsrailli Araplar, İsrail vatandaşlığını kaybedecek.
İsrail halkı ise Kudüs’ün bütünlüğünün korunması ve bölgede İsrail’in kontrolünün devam etmesi yönünde görüş belirtiyor. Bölgede yaşayan Arap nüfus arasında yapılan araştırmalarda bile, Arapların net bir şekilde geri çekilmeyi onaylamadığını gösteriyor.
