İsrail`in ilk anayasasi hazirlaniyor

Hem Yahudiler hem Müslümanlar için kutsal olan Tapınak Tepesi`nde yapılan kazılarda, Birinci Tapınak dönemine ait gizli bir katmana rastlandı. İsrailli arkeologların gözetiminde yapılan kazılar uzun süredir tartışılma konusu oluşturuyor

Toplum
9 Ocak 2008 Çarşamba

Türkiye’de yeni anayasa tartışmaları sürerken İsrail’de de ilk anayasanın hazırlanması için çalışmalar başladı. İsrail Millet Meclisi (Knesset) Anayasa Komitesi’nin taslak hazırlanırken tartışmalı konuları ertelediği görülüyor. Ertelen konular arasında devletin nitelikleri ve kimin Yahudi olduğuna dair tartışmalar göze çarpıyor.
Knesset Anayasa Komitesi tarafından hazırlanan anayasa taslağı “Geri Dönüş Yasası”nı içermeyecek. Bunun yerine anayasada “Her Yahudi’nin İsrail’e göç etme hakkı vardır” şeklinde genel bir cümle yer alacak. Böylece kimin Yahudi sayılıp kimi sayılmayacağı konusundaki tartışmaların bir süre daha ertelenmesi düşünülüyor.
Fakat komitenin bir anayasa taslağı ile birlikte Geri Dönüş Yasası’na bir düzeltme sunmayı planlandığı da belirtiliyor. Şu anda yürürlükte olan yasaya göre bir Yahudi’nin torunu olan herkese İsrail’e göç hakkı veriliyor. Yapılacak değişiklikle bu maddenin değiştirilerek  herhangi bir Yahudi Cemaati’ne bağlı herhangi bir kişiye göç hakkı verilmesi öngörülüyor.
Tartışılan diğer bir konunun da devletin niteliği olduğu belirtiliyor. Çoğu  komite üyesi İsrail’i “Yahudi Devlet(i)” olarak tanımlamaktan yana olsa da bazı sağ görüşlü milletvekilleri İsrail’in “Yahudi Milletinin Devleti” olarak tanımlanmasını talep ediyor. Bu milletvekilleri ayrıca şu anda kullanılan “Yahudi ve demokratik devlet” olan tanımı da ikiye bölmek istiyorlar. Yani devletin Yahudi niteliğinin ve demokratik niteliğinin ayrı maddeler halinde ele alınmasını istiyorlar.
Laik ve dinci karakterli partiler arasında “eşitlik” konusunda da anlaşmazlık olduğundan şu anda üzerinde çalışılan taslak ve giriş bölümünde eşitlik hakkında bir kavram veya tanım bulunmuyor.
Komite Başkanı Menahem Ben- Sasson, ülkenin sembolü olan Menora üzerindeki İsrail yazısının  hem İbranice hem Arapça olarak bulunmasını önerdi.
Taslak henüz komitede oya sunulmadığı gibi gelecek birkaç ay içerisinde bir oylama yapılması da beklenmiyor.