Ortadoğu Bariş Konferansi

Rice -  Olmert görüşmesi
İsrail ve Filistin Özerk Yönetimi (FÖY) ile görüşmeler yapan ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, ziyaretinin son günü İsrail Başbakanı Ehud Olmert ile Kudüs’te bir araya geldi. Yaklaşık 1.5 saat süreyle Ehud Olmert’in Kudüs’teki resmi ikametgahında görüşen Rice ve Olmert’in, İsrail ve FÖY arasındaki görüşmelerde ortaya çıkan görüş farklılıklarını ele aldıkları bildirildi. Rice ve Olmert’in, ayrıca İran konusunu da görüştükleri kaydedildi. Rice, daha önce İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni ve FÖY Lideri Mahmud Abbas ile de görüşmüştü. Rice’ın yaklaşan barış konferansına kadar olabildiğince kapsamlı bir anlayışa varmak istediğini belirten Livni, İsrail’in, iki devlet hedefinin gerçekleştirilmesini sağlayacak biçimde uzlaşmaya hazır olduğunu söyledi ve bunu karşı taraftan da beklediklerini açıkladı. Livni, kasım ayında yapılacak barış toplantısı öncesi, İsrail ve Filistin arasında bir ortak açıklama yapılmasını sağlamak amacıyla oluşturulan karşılıklı çalışma gruplarında, İsrail heyetinin başkanlığını yürütüyor.
Dört günlük Ortadoğu gezisi sırasında İsrail ve FÖY’de temaslarda bulunan Rice ise daha yapılacak çok iş olduğunu belirterek tarafların, görüşme sürecinin henüz başlangıcında olduklarını, ancak başarı sağlanacağı konusunda da iyimser olduğunu dile getirdi. Kasım ayında Annapolis’te planlanan barış konferansını “süreçte bir durak” olarak tanımlayan Rice, Arap ülkeleri ve uluslararası toplumun da konferansın arkasında durmaları gerektiğini vurguladı.

Olmert’in Avrupa turu
İsrail Başbakanı Ehud Olmert, İran’ın nükleer tehdidi konusunda destek almak için Nicolas Sarkozy ile Paris’te görüştü. İran’a karşı Fransa’nın desteğini arayan İsrail Başbakanı, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Başbakan François Fillion ile Paris’te buluştu. Olmert, İran’a karşı yaptırımları sıkılaştırmak üzere Birleşmiş Milletler’e baskı yapabilmek için Fransa’nın desteğini kazanmak istiyor. Olmert ayrıca, Filistinlilerle müzakerelerde Hizbullah ve Lübnan’ın durumunu değerlendirmek istiyor.
Olmert görüşmelerde ayrıca, barış için ABD Başkanı George Bush’un Yol Haritası’nda belirtildiği gibi İsrail’in tavizler vermeye hazırlanırken, Filistin Özerk Yönetimi’nin de mesuliyetlerini yerine getirmesi gerektiğini vurguladı. Sarkozy görüşme sonrası yaptığı açıklamada, her iki ulusun kendi devletlerine sahip olması gerekliliğinin altını çizdi ve Filistinli mültecilerin İsrail’e dönüşünün söz konusu olmadığını vurguladı.
Daha sonra Londra’ya geçen Olmert, burada İngiltere Başbakanı Gordon Brown ile görüştü. Brown ile de Paris’te konuşulan konuları gündeme getiren Olmert, ayrıca İngiltere’nin İsrailli subayları savaş suçlusu olarak tutuklama gerekçelerini belirleyen yasayı tekrar gözden geçirmelerini rica etti.
İngiltere Başbakanı Gordon Brown, Ehud Olmert ile görüştükten sonra yaptığı açıklamada İran’ın nükleer çalışmalarına devam etmesi halinde BM ve Avrupa Birliğini’den daha sıkı yaptırımlar uygulanmasını talep edeceğini bildirdi. Olmert ekonomik yaptırımların iyi sonuç verdiğini fakat İran’ı durdurmaya yetmediğini belirtti. Bu açıklamalar üzerine İran Basın Danışmanı Nükleer konularda İran’ın hiçbir taviz vermeyeceğini belirtti.

Abbas, Ortadoğu krizi çözümü konusunda olumlu 
Cakarta’da Endonezya Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhyono  ile görüşmelerde bulunan Filistin Özerk Yönetimi (FÖY) Lideri Mahmud Abbas, Hamas ile uzlaşmanın önemine değinirken, 2008 yılı sona ermeden Ortadoğu’daki krizin aşılacağına inandığını söyledi.
Pazar günü Endonezya’ya giden Abbas, ABD’nin ev sahipliğinde İsrail -  Filistin sorunlarının konu edileceği konferans için Asya’daki müttefik Müslüman ülkelerden destek arayışına girdi. Abbas, Malezya’ya da ziyarette bulunacak.
Kasım ayında yer alacak konferans, iki tarafı karşılıklı görüşme için bir araya getirmeyi hedef alıyor.  Washington, konferansın sayesinde, bir ‘Filistin Devleti’nin oluşturulması için iki tarafın karşılıklı görüşmelere başlamasını umarken, Abbas ise 2008 yılı bitmeden, bir çözüm bulunacağını umduğunu belirtti. 

Livni’den Filistinlilere eleştiri
İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni, Filistin Özerk Yönetimi (FÖY) ve liderlerinin barış istekleri ile bunu gerçekleştirebilecek politikaları uygulama yeteneklerinin birbirleri ile örtüşmediği yorumunda bulundu. NATO’nun İsrail Konferansı’nda söz alan Livni, Filistinli orta düzey yöneticilerin, barışı getirecek kararları uygulamada yetersiz kaldığını belirtti.
Livni, “Filistin tarafında, olayları kontrol edebilecek ve İsrail’e yönelik saldırıları durdurabilecek bir hükümet olduğundan emin olmalıyız,” dedi. Livni varılacak barış anlaşmasının da ABD’nin desteklediği Yol Haritası çerçevesinde gerçekleşeceğini sözlerine ekledi.
”Israil’in güvenliği FÖY’ün ilgilendiği konulardan biri olmalıdır,” diyen Livni, terör örgütlerinin demokrasiyi kullanarak yönetime ortak olmasının engellenmesi gerektiğini vurguladı.
Diğer taraftan İsrail Başbakanı Ehud Olmert, barış yolunda Filistinlilerle varılan herhangi bir ortak kararın mutlaka Knesset’in onayına sunulacağını belirtti. Olmert, İsrail’in bir parçası olacağı her politik ve askeri kararın, bugüne kadar İsrail Devleti’nde hep yapıldığı gibi, meclisin önüne mutlaka getirileceğini vurguladı.
Olmert, Filistinlilerle görüşmelerin sonuçlarını tahmin etmek için daha çok erken olduğu yorumunu yaptı.
Israil ve Filistinlilerin, Kasım ayında Maryland’de gerçekleşecek Ortadoğu Barış Konferansı öncesinde ortak bir deklarasyona imza atması bekleniyor. İsrail, barış konferansı öncesinde Filistinlilerle bir ‘öngörüşme’ düzenlemeyi ve iki taraf arasında barışın temel esasları haricindeki daha az önemli konular hakkında genel kararlar almayı destekliyor.