Haftanin izi

Irak’ta halkın merkezi hükümetin performansından memnun olmadığını savunan Bush, ülkede demokrasiye hemen geçilememesinin bir nedeninin de, halkın Saddam Hüseyin rejiminden hala kurtulmaya çalışması olduğunu söyledi. Bush, Irak’ta rakip gruplar arasındaki uzlaşmayla ilgili ise, “Mandela nerde? diye soranlar oluyor. Oysa Mandela öldü; Irak’taki bütün Mandelaları Saddam öldürdü” dedi. Irak’taki Amerikan Büyükelçisi Ryan Crocker, geçen hafta ilk kez Mandela benzetmesini yapmış ve meclis komisyonunda konuşurken, “Irak’ta siyasi sahneye çıkabilecek hiç bir Mandela yok” demiş ve liderlik özelliği taşıyan kimselerin hayatta kalamadığını anlatmıştı. Irkçı Güney Afrika’da rejimle mücadele ederken 27 yılını hapiste geçiren siyahi lider Nelson Mandela, 1994’te GüneyAfrika’nın ilk siyah devlet başkanı olmuştu.
BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin açıklamasına göre Irak’taki şiddetin yoğunlaşmasından ötürü yurt dışına kaçan Iraklılar’ın sayısı 2,2 milyonu buldu. bu sığınmacıların çoğu komşu veya yakın ülkelerde. BM istatistiklerine göre 1,5 milyon Iraklı Suriye, 750 bin kişi Ürdün, 150 bin kişi Mısır, 50 bin kişi İran ve 20 bin kişi de Türkiye’de bulunuyor. Batı Avrupa, ABD, Kanada, Yeni Zelanda ve Avustralya gibi uzak ülkelerden sığınma isteyen Iraklı sayısı da bir yıl içinde iki kattan fazla arttı. Bu ülkelerden bu yıl haziran ayına dek sığınma isteyen Iraklı sayısı 19 bin 800 oldu ve bu eğilim sürerse rakam, yılsonuna dek 50 bine ulaşacak. Bu rakam, geçen yılın ilk yarısında 8 bin 500’dü.
Irak’ta şiddet devam ederken, ülkedeki çatışma ortamından kaçanlar komşu ülkelere sığınıyor. Ancak Suriye’nin Iraklılara vize uygulamaya başlaması Iraklıları oldukça zor durumda bırakıyor.

Afrika
• Afrika sellerle boğuşuyor
Afrika kıtasında bu yaz şiddetli yağışların yol açtığı sellerde toplam 234 kişinin öldüğü bildirildi. BM İnsani İşler Koordinasyon Bürosu sözcüsü Elisabeth Byrs, Afrika’da sellerden 17 ülkedeki bir milyondan fazla kişinin etkilendiğini bildirdi. Yağışların devam edeceğine işaret eden Byrs, birçok insanın evsiz kalması nedeniyle durumdan endişe ettiklerini, salgın hastalıkların ortaya çıkabileceğini belirtti.

Amerika
• ABD: Ahmedinecad’a ikiz kuleleri ziyaret izni yok
BM genel toplantısı için New York’ta bulunan İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad’ın, 11 Eylül 2001 saldırılarında yıkılan ikiz kulelerin bulunduğu alanı ziyaret etme isteği Amerikalı makamlar tarafından geri çevrildi. New York polis sözcüsü reddedilme sebebini, bölgedeki inşaat çalışmaları ve güvenlik kaygıları olarak açıkladı.
• Küba: Castro tekrar sahnede
Sağlık sorunu yüzünden gözlerden uzak olan Küba Lideri Fidel Castro, 3 ay aradan sonra ilk kez ekrana geldi. Yayımlanan röportaj görüntülerinde daha sağlıklı görünen Castro, röportajında petrol fiyatlarından doların değerine kadar pek çok konuya değindi. 81 yaşındaki Castro, 31 Temmuz 2006’da, yetkilerini kardeşi Raul’a devretmek zorunda bırakan acil bağırsak ameliyatı olduğunun açıklanmasından beri kamuoyunun önüne çıkmıyor.
• Şili: Fujimori’yi Peru’ya iade ediyor
Şili Yüksek Mahkemesi, hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle Peru eski Devlet Başkanı Alberto Fujimori’nin ülkesine iade edilmese karar verdi. Fujimori’nin, Yüksek Mahkemenin bu kararını temyize götürme hakkı bulunmuyor.
69 yaşındaki Fujimori, 2005 Kasımda Japonya’dan ziyaret için geldiği Şili’de gözaltına alınmıştı. Peru’da 1990’dan 2000’e kadar iki dönem devlet başkanlığı yapan Fujimori hükümeti toplu yolsuzluk skandalının ortaya çıkmasından sonra devrilmiş ve Fujimori Japonya’ya sığınmıştı. Peru savcılığı Fujimori’yi, 15 milyon Doları zimmetine geçirmek ve insan hakları ihlalleri suçlarından yargılamaya hazırlanıyor.
• Venezüella: Chavez özel okulları kamulaştıracak
Ülkesinde Küba tarzı bir sistem kurmaya çalışan Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez yeni ulusal müfredatı ve ders kitaplarını kabul etmeyen özel okulların kapatılacağını ya da kamulaştırılacağını açıkladı. “Süpermen’e saygı göstermemizi istiyorlar” diyen Chavez’e göre, yeni müfredat işbirliği ve dayanışma duygularını geliştirecek. Chavez’in muhaliflerine göre ise amaç, genç Venezüellalılara sosyalist ideolojiyi aşılamak. Yeni müfredetta tavsiye edilen kitaplar arasında Karl Marx’ın Das Kapital’inin yanısıra Fidel Castro’nun çeşitli konuşmaları da yer alıyor.

Asya
• Myanmar: Rahip protestosu
Güney Asya ülkelerinden Myanmar’da budist rahiplerin askeri cunta yönetimine başlattıkları protesto her geçen gün büyüyor. Düzenlenen son yirmi yılın en kalabalık gösterisine yüz bin kişi katıldı. İsyan, Myanmar’da geçen ay askeri yönetimin benzin fiyatlarını iki katına çıkarmasının ardından başladı. Yoksul halkın ezildiğini söyleyen demokrasi yanlısı göstericilerin başlattığı yürüyüşlerde polis zor kullanınca, kendilerine Budist rahipler de katıldı. Rahipler kendilerine de kötü muamele edilince, hükümete özür dilemesi için 17 Eylül’e dek süre tanıdı. Sürenin dolması üzerine yürüyüşlere başlayan rahiplere ilk kez rahibeler de katıldı.
• Japonya: Abe’nin yerine Fukuda seçildi
Japonya’da istifa eden Başbakan Şinzo Abe’nin yerine ılımlı siyasetçilerden Yasuo Fukuda seçildi. İktidardaki Liberal Demokrat Parti’den yapılan açıklamaya göre, Yasuo Fukuda aldığı 330 oy ile 12 Eylül’de istifa eden Abe’nin yerine başbakan olmayı da garantiledi. 71 yaşındaki eski hükümet sözcüsü Fukuda, eski başbakanlardan Takeo Fukuda’nın oğlu ve Liberal Demokrat Parti içinde en etkili isimlerden biri olarak kabul ediliyor.
• Rusya: ‘Amacımız Batı’yı karşımıza almak değil’
Rusya’nın Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Anlaşması’nı askıya alma kararının ardından bir açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Kisilak, “Amacımız batılı ortaklarımıza böyle davranmaya devam edemeyeceklerine dair ciddi bir işaret vermek” dedi. Moskova’nın bu adımının altında, Washington’ın Doğu Avrupa’da füzesavar sistemi kurma planında Rusya’nın tepkisine rağmen ısrar etmesi yatıyor.
• Rusya: Litvinenko’nun katil zanlısı siyasete giriyor
İngiltere’nin eski Rus ajanı Aleksander Litvinenko’nun zehirlenerek öldürülmesinden sorumlu tuttuğu eski KGB ajanı Andrey Lugovoy, Rusya’da Aralık ayında yapılacak parlamento seçimlerinde aşırı milliyetçi Liberal Demokratik Parti’den aday olacağını açıkladı. Lugovoy, seçimi kazanırsa, otomatik olarak dokunulmazlık kazanacak ve yargılanmaktan kurtulacak. Rusya, İngiltere’nin Lugovoy’u iade talebini reddetmesi üzerine Lugovoy’un Kremlin’in de onayını aldığı tahmin ediliyor.
• Afganistan: Kaçırılan İtalyan askerleri kurtarıldı
Afganistan’ın batısında kaçırılan iki İtalyan askeri NATO güçlerinin düzenlediği bir operasyonla kurtarıldı. Operasyon sırasında ağır yaralanan askerler NATO’ya ait bir hastaneye kaldırıldı.
• Pakistan: Muhaliflere baskı
Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref, tekrar bu göreve seçilmesini engellemek isteyen muhalefete yönelik baskıyı arttırdı. Ülkeye dönmeye çalışan eski başbakanlardan Navaz Şerif’in partisine mensup çok sayıda muhalif gözaltına alındı. Müşerref, 6 Ekim’de yapılacak seçimlerde tekrar seçilmesi halinde Genelkurmay Başkanlığı görevini bırakacağını açıkladı.

Avrupa
• Belçika: AB 5 ülkede vize işlemlerini kolaylaştırdı
Avrupa Birliği, vize işlemlerinin kolaylaştırılması ve vize ücretlerinin azaltılması konusunda beş Balkan üyesiyle anlaşma imzaladı. Anlaşmaya göre, Arnavutluk, Bosna- Hersek, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan vatandaşları, Schengen sistemine dahil olan 15 Avrupa Birliği ülkesine daha az ücret ödeyip daha kolay vize alabilecek. Avrupa Birliği Komisyonu’nun adalet ve içişlerinden sorumlu üyesi Franko Frattini, Avrupa Birliği’nin söz konusu beş ülkeyle “vizesiz seyahat” müzakerelerine başlayabileceğini de kaydetti.
• İngiltere: Adalet Divanı’ndan emsal karar
Avrupa Adalet Divanı, İngiltere’ye iltica başvurusunda bulunan iki Türk vatandaşının Ankara anlaşması gereği oturma izni talebini haklı buldu. 1963 yılında Türkiye ile Avrupa Birliği arasında imzalanan Ankara Anlaşması gereği, Türk vatandaşları İngiltere’de çalışma, iş kurma ve sürekli kalma hakkını elde ediyor. Ancak İngiliz İçişleri Bakanlığı, yasadışı yollardan ülkeye giriş yapılmasını gerekçe göstererek, iltica başvurularını reddediyordu. Karar, İngiltere’ye iltica başvurusu yapan onbinlerce Türk için emsal oluşturuyor.
• Belçika: AB’ye yeni terörle mücadele koordinatörü
2004 yılında Madrid’deki terörist saldırıların ardından kurulan fakat 6 aydır boş duran Avrupa Birliği Terörle Mücadele Koordinatörlüğüne AB Konseyi Genel Sekreterliği’nde adalet ve içişleri direktörü olarak görev yapan Belçikalı Bürokrat Gilles de Kerchove atandı.
• Hollanda: Referandum iptal edildi
Hollanda hükümeti, anayasa yerine geçecek şekilde hazırlanmakta olan AB Reform Antlaşması’nı referanduma götürmeme kararı aldı. Hollanda halkı, iki yıl önce AB Anayasası için yapılan referandumda “hayır” oyu kullanmış, Fransa’daki referandumda da “hayır” oyu çıkması üzerine AB Anayasası’nı, yürürlüğe girmeden ortadan kaldırmıştı.
• Yunanistan: Pasok Kasım’da yeni liderini seçecek
Yunanistan’da 16 Eylül’de yapılan genel seçimi kaybeden ana muhalefet partisi Pasok, 11 Kasım’da başkanlık seçimini yapma kararı aldı. Pasok Genel Başkanı Yorgo Papandreu, 2004 yılında yapılan seçimde bir milyonu aşkın oyla seçilmişti. Papandreu’nun şu anki tek resmi rakibi Evangelos Venizelos.

Ortadoğu
• Lübnan: Antoine Ghanem toprağa verildi
Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta öldürülen Suriye karşıtı Hıristiyan milletvekili Antoine Ghanem toprağa verildi. Beyrut’un doğusunda Hıristiyanların yoğun yaşadığı Furn El Şebek bölgesinde yapılan törene üst düzey Lübnanlı siyasetçiler katıldı. Ghanem’in tabutu, Lübnan ve Falanjist Parti bayrakları ile kaplandı, ülkede yas ilan edildi. Lübnan hükümeti, suikastın amacına ulaşmasına izin vermeyeceklerini ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini engellemeyeceğini vurguladı. Ancak Suriye karşıtı iktidarla, Hizbullah önderliğindeki muhalefet arasındaki gerilim gittikçe tırmanıyor.