İsrail Başbakanı Ehud Olmert nükleer bir İran tehdidinin askeri müdahaleye gerek olmadan çözülebileceğini söyledi.
New York’lu Yahudi gönüllülerin önünde konuşan Olmert, İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın İsrail’i yok etme ile tehdit etmesinin hoş görülebilir olmadığını söyledi. Olmert, ABD Başkanı George W. Bush’un İran’ın Nükleer güç olmasını engellemek için gösterdiği çabayı överken bu çabaların askeri operasyon gerektirmeden sonuç vereceğini umduğunu ifade etti.
Öte yandan İran’ın uranyum zenginleştirme programına son vermeyi reddetmesi nedeni ile görüşmelerin girdiği çıkmazı aşmaya çalışan batılı ve İranlı diplomatlar iki hafta sonrası için yeni bir görüşme tarihi ayarladılar.
Avrupa Birliği Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana ile İran nükleer program Baş Müzakerecisi Ali Larijani de 24 Nisan’da akşam yemeği eşliğinde yaptıkları programsız görüşmeden sonra anlaşmazlığın çözülebilmesi için iyi yol aldıklarını belirttiler. Altı saat süren görüşmenin ardından Larijani gazetecilere “yarın ve gelecek hafta görüşmelerimiz olacak” derken konuşmaların olumlu geçtiğini belirtti. Solana da yapıcı bir akşam yemeği ve görüşme gerçekleştirdiklerini, görüşmelerin ertesi gün ve gelecek haftalarda süreceğini söyledi.
Bu yorumlar eylül ayında sekteye uğrayan görüşmelerin tekrar başlatılabileceği konusunda umut verdi.
Associated Press’e görüşlerini belirten yabancı diplomatlar, İran ile görüşen Rusya, ABD, Çin, Fransa, İngiltere ve Almanya’nın İran’ın uranyum zenginleştirme programının tamamen kaldırılması yerine küçük bir faaliyet sürdürmesine izin verilebileceği yönünde yorum yaptılar.
İsmini vermek istemeyen bir diplomat altı ülkenin yetkililerinin İran’ın programı tamamen dondurmayı asla kabul etmeyeceğini fark ettiklerini, bu yüzden İran’ın zenginleştirilmiş Uranyumu gerçekten üretmeyeceği bir “zenginleştirme” tanımı üzerinde anlaşmaya varmak üzere çalıştıklarını söyledi.
ABD Dış İşleri Bakanlığı Sözcüsü Sean McCormack ise İran’ın uranyum zenginleştirme ile ilgili herhangi bir aktiviteyi sürdürebileceği bir planın ABD tarafından değerlendirilmeye aldığı iddialarını yalanladı. İsminin açıklanmasını istemeyen ABD’li diğer bir yetkili ise Washington’un daha öncesine göre daha esnek davranabileceğini belirtti. Yetkili, görüşmeler için öne sürülen şartların bilerek gevşetilerek doğrudan konuşmaların başlatılması ihtimalinin yeniden yaratıldığını sözlerine ekledi.
Iran şu anda Natanz’da yeraltındaki bir tesiste 1300’den fazla santrifüj makinesi çalıştırıyor. İran’ın birkaç nükleer santral veya nükleer silah üretme tesisi işletebilmesi için yılda elli bin santrifüj çalıştırmayı hedeflediği belirtiliyor.
Solana: ABD İran ile görüşmeli
Avrupa Birliği’nin Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana, Ortadoğu’da istikrarın sağlanması için ABD’nin İran ile bu ülkenin nükleer programı ve diğer konularda doğrudan görüşmesi gerektiğini söyledi. İran’ın bu çeşit doğrudan görüşmelere hazır olduğuna inandığını söyleyen Solana, Washington’un İran’ın Ortadoğu’da önemli bir oyuncu olduğunu kabul etmesini istedi. Solana, Tahran hükümetinin yardımı olmaksızın Ortadoğu’da anlamlı ve dengeli bir barış bulmaya çalışmanın çok zor olduğunu da sözlerine ekledi.
