S. Ovadya “Denet Gida A.Ş. ve Matsa ithalatina ilişkin” açik

Milliyet Gazetesi yazarı Serpil Yılmaz’ın Sobe adlı köşesinde yayınlanan “ Yahudi Cemaatini karıştıran İthalat” yazısı konusunda ne düşünüyorsunuz?
3 Nisan 2007 Salı günü Milliyet’te yayınlanan bu yazının, maalesef biri tarafından kasıtlı olarak yazarı yanlış bilgilendirilerek kaleme alındığını düşünüyorum. Bu konuya yakın olmayan bir ekonomi yazarının, cemaat üyesi herhangi birinin yönlendirmesi olmadan bu bilgilere sahip olması olağan değildir. Konunun suçlama hüviyetinde olması da, beni hiç tanımayan yazarın, biri tarafından bilgilendirilmeye çalışılmış olduğunu göstermektedir.

Denet Gıda’nın kuruluş amacı nedir, faaliyetlerini açıklar mısınız?
2004 yılının başına kadar Türkiye Hahambaşılığı’nın bünyesinde özellikle ihracat yapan gıda fabrikalarına yardımcı olmak için din adamlarımızın kontrolü sonrasında “kaşerut belgesi” verilmekteydi. Belge verilirken Hahambaşılığın teberru makbuzu vermesi hoş bir görüntü arz etmiyordu. Otellerde belirli vesilelerle yapılan kaşer davetlerde de denetimi yine Hahambaşılık vermekteydi. Hamursuz, şarap, peynir imalatları Türkiye Hahambaşılığı’nın  ve Türk Musevi Cemaati’nin sorumluluğunda yapılıyordu. Tüm bunlar ticari işler olduğu için bir anonim şirket kurmanın uygun olduğunu düşündük. Bu anonim şirket kurulurken de amacı; ortaklarının kar alması değil, bu konudaki hizmetin en düzgün şekilde yerine getirilmesi ve elde edilecek karla da yeni yatırımlar yapabilmesiydi. Anonim şirket olmasına, bazı dini görevlilerin dışındakiler cemaat yönetiminde görev almalarına rağmen ne yönetimsel ne de hissedar olarak hiçbir maddi menfaat elde etmeyen konumda bulunuyorlar. Üç seneden beri de görüldüğü gibi şirket hiç kar dağıtmadı, yeni yatırımlar yaptı.  Yönetimde ben Silvyo Ovadya ve Şapat Aviyente dahil, ne herhangi bir huzur hakkı ne de yönetim kurulunda bulunduğumuzdan dolayı maaş ve şirketin kar etmesine rağmen bir kar payı almadık, ilerde de alınması planlanmıyor. Şirketin uzun vadede çalışması da, kar dağıtmamaya yöneliktir.
Günümüzde Cemaat Vakıflarının İktisadi teşekkül oluşturabilmeleri hukuken tartışma konusu olduğundan şirket oluşturulması tercih edildi. Denet Gıda A.Ş., başkanlık görevine seçilmemden önce kuruldu. Herhangi farklı bir emel olmadığından da işleyişi aynı şekilde sürdürüldü.

Denet Gıda’da kimler görev alıyor ve çalışma şekilleri nedir?
Denet Gıda’da Bet-Din üyesi olan ve olmayan hahamlarımız; onların görevlendirdikleri kontrolörler, şarap, peynir, imalatına giden denetçiler; kurumlarımızı, kaşer yemek veren lokanta ve catering şirketlerinin mutfaklarını denetleyenler; tavuk kesimini gerçekleştiren şohetler ile idarede, fırında, depoda ve muhasebede çalışan 30’un üzerine kişiye tam veya yarı zamanlı maaş ödenmektedir. Şirketin, dini görevliler dışındaki ortakları ve yönetim kurulu üyeleri maaş ve kar payı almamaktalar. 

Denet ithal ettiği ürünlerden kar etti mi?
Milliyet’e gönderdiğim yazıda da belirttiğim gibi matsa fırınımızda bazı aşınmalardan dolayı hamurun makine arasında kalabileceği ve dolayısıyla matsanın kaşerut kurallarına göre pişirme süresini aşabileceği gözlemlendi. Bu nedenle Hahambaşılık ve Bet-Din bu sene üretim yapılmasının uygun olmayacağı kanaatine vardı ve  matsayı ithal etmek zorunda kaldık. Hamursuz ve hamursuz unu ithalatı, Serpil Yılmaz’ın yazısında belirtildiği gibi bir milyon dolar civarında bir rakam teşkil etmemektedir. Toplam 25 ton ithal edilen hamursuz ve hamursuz ununun satış fiyatlarından hesaplandığında bile Yılmaz’ın abarttığı rakamın, %15ᆨ’si kadar bir tutarı oluşturduğu açıkça hesaplanabilir. Bu sene imalat yapılamaması nedeniyle,  halkın fahiş bedelle ürün almaması için yönetimimiz, fiyatları maliyete göre değil, geçtiğimiz senenin ürün fiyatlarını temel alarak belirledi. Tarım fonunun %62.7’si ayrıca gümrük vergisi ve KDV ödenmesi nedeniyle bu ithalatlarla elde edilen karın Türkiye’de yerli un ve yerli üretimden daha pahalıya mal olacağı açıktır. Bu konuda şirketin ithal ürünlerden elde ettiği kar geçmiş yıllara oranla çok daha az. Türkiye’de üretim yapılmamasından dolayı şirket çok daha az kar elde etti.

Matsa imalatında kullanılan makinedeki arıza ne zaman tespit edildi.  Bu sürede tamiri mümkün değil miydi?
Matsa fırınının arızası yabancı bir hamursuz üretim uzmanı -mühendis- haham tarafından Aralık ayında belirlendi. Eğer 1ǃ,5 ayda tamir edilseydi, 3 ay gibi bir sürede imal edilen hamursuzlar için arzu ettiğimiz zaman aralığına sahip olamayacak ve üretimi yetiştiremeyecektik.

Önümüzdeki senelerde ne olacak?
İlk hedefimiz fırınımızın çağdaş bir şekle getirilmesi ve konunun uzmanı yabancı bir şirketle Türkiye’de üretimi geliştirerek ihracata da yönelik üretim yapılabilmesidir. Görüşmeler Pesah Bayramı sonrası başlayacak ve 1DŽ ay içinde önümüzdeki yıl ne yapılacağı belirlenecek.

Denet Gıda kurulduğundan beri her yıl İsrail’den matsa ithal ediyordu. 2008 yılında matsa fırınımızın faaliyete geçtiğini varsayarsak, matsa ithalatı sürdürülecek mi?
İhtiyaca göre karar verilecek. Bu yeni fırında üretilecek matsanın kalitesine ve ne şartlar altında üretileceğine bağlı. Eğer ihtiyaç duyuluyorsa üretimin yanısıra ithalat yoluna da gidilecek.  Ayrıca ithalatı Denet Gıda’nın gerçekleştirmesi de şart değil,  dileyen her ticari şirket hamursuz ithalatı yapabilir. 

Denet Gıda ve diğer iktisadi teşekküller denetleniyor mu?
Denet Gıda, anonim şirket olduğu için her zaman Maliye’nin kontrol edebileceği bir yapıya sahip. Onun dışında cemaatimiz bünyesinde oluşturulmuş olan mali kontrol grubu, Denet’i diğer tüm kurumlarımız gibi her ay kontrol ediyor. Bu cemaatimizin bazı kurumlarının bünyesinde oluşan iktisadi teşekküller için de geçerli. Bu kurumlar resmen bir mecburiyeti olmasa da her ay düzenli olarak Türkiye Hahambaşılığı Denetleme Kurulu’na mali bilgilerini aktarıyorlar.

Denet Gıda’daki ürün çeşitliliğini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Denet Gıda kurulduğu günden itibaren ürün yelpazesini gelen talepler doğrultusunda arttırıyor. Daha önceleri Pesah’ta  bir çok kişi evinde beyaz peynir yemezken,  son üç senedir “Kaşer le Pesah” üretilen beyazpeynir, eski kaşar, taze kaşar ve muhtelif ürünler yenebiliyor. Türkiye’nin sayılı fabrikaları ile birlikte çalışarak çeşitli kalitelerde şarap üretiyoruz. Burada da kaliteye özen gösteriyoruz. Geçmiş yıllarda sirke tadında şaraplar var iken, bu gün Türkiye’de de yükselen şarap kültürüne eş doğrultuda cemaate kaşer şaraplar sunabiliyoruz.
Sadece Denet Gıda A.Ş.’nin değil, diğer kaşerut sertifikası veren uluslararası firmalarla Türkiye’de üretilen birkaç yüz çeşit gıda ürünü günümüzde kaşerut belgesi taşımakta.

Hahambaşı Rav İsak Haleva ile Cemaat Başkanı Silvyo Ovadya'nın açıklaması

Sayın Serpil Yılmaz
Milliyet Gazetesi
İstanbul

3 Nisan 2007 Salı günü Milliyet Gazetesi’nin 9. sayfasında yer alan yazınızda hiçbir araştırma yapmadan ve kaynağına ( Türkiye Hahambaşılığı; Türkiye Hahambaşısı; Türk Musevi Cemaat başkanlığı; Denet Gıda A.Ş hissedar, yönetim kurulu üyesi veya yöneticileri)  danışmadan, kanaatimce konuya yabancı bazı kişilerin sizi yanlış bilgilendirmeleri ve yönlendirmeleri sonucu özellikle şahsımı ve Şapat Aviyente’yi hedef alan yazıyı üzülerek okudum.
Türkiye Hahambaşısı ve Dini Kurulu’nun yetkisi altında “kaşerut” hizmeti veren ve başta ihracata yönelik uluslararası kaşerut sertifikası vererek Türkiye’nin ihracatına katkıda bulunan, Türkiye’nin sayılı fabrikalarıyla birlikte “kaşer” şarap üreten; Yahudi dini kaidelerine uygun tavuk kesimi ve dağıtımı yapan ayrıca aynı kaideler çerçevesinde gıda ürünlerini denetleyen, ithal eden, üreten ve dağıtan Denet Gıda A.Ş firması ayrıca bünyesinde hamursuz ekmeği “ Matsa” üreten bir fırına da sahiptir.
Dört yıldan beri hizmet vermekte olan Denet Gıda A.Ş.nin dışında “kaşer” şarap ithal edenler olduğu gibi, her türlü kaşer gıdayı ithal etmek de şirketin tekelinde değildir.
Bu yıl Hamursuz Bayramı için ihtiyaç duyulan matsa ve matsa ununu tedarik edilmesi her yıl olduğu gibi Türkiye Hahambaşılığı’nın ve Türk Musevi Cemaati’nin sorumluluğu altında oldu.
Fırınımızda meydana gelen bazı arızaların, üretilecek malı din adamlarının uyarısı sonrasında “kaşer” kaidelerine uygun olmayacağı ve fırının tamiratının istenen sürede gerçekleşmeyeceğinden ithal ürün kullanılması kararına varılmıştır.
İthalat herhangi bir ihale veya ayrıcalık sonucunda yapılmamakta olup önceki yıllarda da olduğu gibi her isteyen firma ithalat yapabilmektedir. Tüm ithalatı ve tüketimi 25 ton civarında olan ve perakende satışı bile sizin belirttiğiniz 1 milyon Dolar’ın çok çok altında olan bu ticaretle hiçbir ticari firma ilgilenmemiştir. Ayrıca yazınızda da belirttiğiniz gibi bir yıl içine üründe meydana gelen % 12 gibi bir fiyat farkının da fahiş olarak nitelendirmesi kanımca gülünç olarak nitelendirilmelidir.
Denet Gıda A.Ş. ürettiği ve sattığı mamulleri faturaya istinaden satmaktadır. Kurulduğu günden beri de suçlamaya çalıştığınız iki ortağı ve yöneticisi şirketten herhangi bir kar payı almamış olmakla birlikte, yönetim kurulundaki çalışmalarından dolayı da herhangi bir ücret ya da huzur hakkı almamışlardır.
Konuyla ilgili bu açıklamamın gazetenizin aynı sütununda yer almasını talep ederim
Silvyo OVADYA
Türk Musevi Cemaati Başkanı

Değerli dindaşlarım
Pesah’ı kutladığımız ilk günlerde,  bir takım söylentilerle kasıtlı ve yanlış bilgilendirmelerden kaynaklanmış olduğu açıkça belli olan bir  gazete haberiyle karşılaşmış bulunuyoruz.
Bütün bunlara son vermek adına; sizlere şu aşağıdaki bilgileri vermeyi uygun buldum:
*Uzun zaman çaba gösterilmiş olmasına rağmen cemaatimizin matsa fırınındaki teknik ve mekanik arızaların programlanan süre içinde maalesef giderilemeyeceği ve bu yıl Pesah için Matsot üretilemeyeceği anlaşılmış bulunduğundan, cemaatimiz yönetimi her türlü özveriyi göstererek siz sevgili dindaşlarımızın bu konudaki ihtiyaçlarını ithalat yoluyla temin etmiş ve her zamanki dağıtım kanalları eliyle makul fiyatlara tarafınıza ulaşmıştır.
Kısa bir zaman dilimi içinde olağanüstü çaba göstererek bizlerin Matsot ihtiyacını gerektiği gibi ve zamanında karşılamakta önemli katkısı olan Cemaat Başkanımız Silvyo Ovadya ve çalışma arkadaşlarına bir kez daha ve hepinizin huzurunda takdir ve teşekkürlerimi sunuyorum.
*Hepinizin bildiği gibi Hahambaşılığımızın temel görevi; dindaşlarımızın dini vecibelerini yerine getirebileceği ortamları sağlamak ve mümkün olduğunca bu ortamı geliştirmektir.
Dolayısıyla  dindaşlarımızın Kaşerut gereksinimlerine yanıt getirmek amacıyla bu alanda Hahambaşılığımız tarafından yetkilendirilmiş bulunan “ Denet Gıda A.Ş.” dört yıldan beri faaliyet halinde olup, giderek genişleyen ürün yelpazesi ve Kaşerut denetimleriyle önemli bir boşluğu doldurmaktadır. “Denet Gıda” içlerinde Cemaat Başkanımızın da  bulunduğu kendilerine çok güvendiğim müşavirlerim ve din bilginlerimiz tarafından  kurulmuş olup, halen onlar tarafından ve tamamen fahri olarak yönetilip denetlenen bir şirket halinde faaliyetini sürdürmekte ve alanında her türlü takdirin üzerinde bir çalışmayla önemli çok iş başarmaktadır.
Bunun dışındaki söylentiler ve haberlerin toplumsal huzurumuzu bozmaktan öte bir işe yaramayacağını bilmenizi ve bunlara itibar edilmemesini rica ediyorum. 
Uzun yıllardan beri kendileriyle çalışmaktan onur duyduğum cemaatimiz yöneticileri hakkındaki rencide edici kimi söylentiler, en azından haksızlık ve kadirbilmezlik olarak değerlendiriyor, bir kez daha ve hepinizin huzurunda onlara olan güvenimi teyit ediyorum.

Hag Pesah Sameah
Rav İsak Haleva
Türkiye Hahambaşısı