Haftanin İzi

Hazırlayan: Karel VALANSİ

Afrika
•  Ruanda: Ruanda, Fransa ile ilişkilerini kesiyor
Geçen hafta Fransız mahkemesi, Ruanda Cumhurbaşkanı Paul Kagame ve 9 yardımcısı hakkında bir önceki Cumhurbaşkanı Juvenal Habyarimana'nın uçağının 1994 yılında düşürülmesi suçlamasıyla tutuklama kararı çıkarttı. Ruanda soykırımını başlatan olay olarak anılan bu suikast mürettebatının Fransız olması nedeni ile Fransız mahkemesine intikal etti. Fransız yargıcın bu kararı üzerine Kigali'de hükümet 25 bin kişinin katıldığı bir protesto düzenledi. Kagame basına Fransa'nın Ruanda'da bir milyona yakın insanın öldüğü katliamdan sorumlu olduğu iddiasını yinelendi. Raunda ayrıca Fransa ile diplomatik ilişkilerini kestiğini ve Fransa Büyükelçisine Kigali'yi terketmesi için 24 saat süre tanıdığını açıkladı.
•  Doğu Afrika: Afrika sellere teslim
Afrika'nın doğusunda başta Somali ve Kenya olmak üzere birçok ülkeyi birden etkileyen sel felaketi sonucu nehirler taştı, en az 80 kişi öldü, köyler ve tarım alanları sular altında kaldı. Daha birkaç ay önce büyük bir kuraklık geçiren bölgede seller Afrika'nın kuzeydoğusunda yaşayan 1 milyon 800 bin kişiyi etkiliyor. BM, bunun bölgede son 50 yılın en büyük sel felaketi olabileceğini açıkladı.
•  Libya: Darfur toplantısı
Çad, Orta Afrika Cumhuriyeti, Eritrea, Sudan, Mısır ve Libya liderleri, Sudan’ın batısında yer alan Darfur bölgesindeki sorunu çözmek için 21 Kasım’da Libya’da toplandı. Toplantıdan Darfur’daki sorunu çözmek için bu altı Afrika ülkesinin daha fazla ve ortak çaba harcaması gerektiği kararı çıktı. Sudan, 2 milyondan fazla kişiyi göçe zorlayan çatışmaların olduğu Darfur’a BM’nin müdahalede bulunmasını tercih etmiyor.

Amerika
•  Arjantin: Körler Futbol Kupası başladı
Körler Dünya Futbol Kupası Buenos Aires'te başladı. Brezilya ve Arjantin’in favori gösterildiği finallerde sekiz ülke kupa için mücadele ediyor. Beşer kişiden oluşan takımlarda sadece kaleciler görebiliyor. İçinde metal parçalar olan topu isteyen oyuncu takım arkadaşına bağırmak zorunda. Seyirciler sadece gol sonrası tezahürat yapabiliyor. Geçen turnuvalarda bir futbolcunun kör taklidi yaptığının anlaşılması üzerine tüm futbolcular gözlerine bant takmak zorunda.
•  ABD: New Yorkluların favorisi Clinton
Yapılan bir kamuoyu araştırmasına göre, geniş bir demokrat seçmen kitlesine sahip New York’ta halkın % 67’si yeniden New York eyaleti demokrat senatörü seçilen Hillary Clinton’ın iyi bir başkan olacağını düşünürken, başkanlık için eski belediye başkanı cumhuriyetçi Rudolph Giuliani’yi destekleyenlerin oranı ise % 41.
•  Meksika: Obrador pes etmiyor
2 Temmuz’daki seçimi az bir farkla kaybeden solcu aday Manuel Lopez Obrador seçime hile karıştırıldığını iddia ederek Felipe Calderon’un başkanlığını tanımadığını açıkladı.  Obrador ayrıca kabinesini açıkladı ve 100 bin yandaşının katıldığı törenle kendini meşru devlet başkanı ilan etti.

Asya
•  Nepal: Halk barışı kutluyor
Hafta sonunda hükümet ve Maocu gerillalar arasında imzalanan barış anlaşması ile 13 bin kişinin ölümüne neden olan 10 yıllık çatışmayı sonlandırıldı. Resmi tatil ilan edilen Nepal’de binlerce kişi barışı kutluyor.
•  Pakistan: Çin Başkanı’nın Güney Asya gezisi
Pakistan'ı ziyaret eden Çin Devlet Başkanı Hu Jintao'nun İslamabad'daki temasları sırasında, iki ülke arasındaki ticaret hacmini üç katına yani 15 milyar dolar düzeyine çıkarmayı hedefleyen bir anlaşma imzalandı. Hu Jintao’nun geçen haftaki Hindistan ziyaretinde ise dünyanın en kalabalık bu iki ülkesi arasındaki ticaret hacminin yılda 40 milyar dolara çıkarılması kararı alındı.
•  Çin: Çin'de AIDS yüzde 30 arttı
Çinli yetkililer, ülkede kayıtlara geçen AIDS vakalarının bu yıl içinde yaklaşık % 30 arttığını açıkladı. Resmi rakamlara göre sadece bu yıl, ülkede 180 bin yeni vaka tespit edildi. Yetkililer ayrıca HIV virusunun yüksek risk grubundan halkın geneline yayılmakta olduğu uyarısında bulundu.

Avrupa
•  Polonya: AB- Rusya zirvesine Polonya vetosu
AB ile Rusya arasında enerji, göçmenlik, ticaret ve insan hakları gibi konularda yeni stratejilerin görüşülmesi planlanan zirve Polonya’nın vetosu ile gölgelendi. Varşova yönetimi, Moskova'nın, Polonya'da üretilen etlerin ve bazı tarım ürünlerinin ithaline ilişkin yasağını kaldırmasını talep etti. Böylece 2004 yılında AB'ye üye olan ülkelerden biri ilk kez birlik açısından önemli bir anlaşmayı engellemiş oldu.
•  Kuzey Irlanda: Kuzey İrlanda'da bomba tehdidi
Kuzey İrlanda'da iktidar paylaşımına dayalı özerk yönetimin yeniden oluşabilmesi için kritik önemdeki toplantı, binaya girip üzerindeki bombayı patlatacağını söyleyen sabıkalı Michael Stone nedeni ile ertelendi.
•  İsviçre: AB’nin 10 yeni üyesine maddi yardım
Pazar günü yapılan referandumla İsviçre üyesi olmadığı Avrupa Birliği'nin 10 yeni üyesini desteklemek üzere 1 milyar İsviçre Frangı yardım yapmayı onayladı. İsviçre’nin bu kararı almadaki nedeni sadece ticari. İsviçre’nin ihracatının %70’ini AB ülkeleri oluşturuyor. İsviçre'nin ticari anlaşmaların devamı karşılığında, Brüksel yeni üyelerin desteklenmesini talep ediyor.

Ortadoğu
•  İran: Irak için zirve önerisi
Irak’ta istikrarın sağlanması için Suriye ve İran ile işbirliği yapması tavsiye edilen ABD Başkanı George Bush bu konuda sessizliğini korurken, İran ev sahipliği yapacağı bir zirveyle soruna çözüm bulmanın yollarını arayacağını açıkladı. İran’ın bu açıklaması ABD’ye karşı bir güç gösterisi olarak tanımlandı.
•  Irak: Irak - Suriye diplomatik ilişkileri
Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ile Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim Bağdat’ta yaptıkları görüşmenin ardından “Çeyrek asırdır kesintiye uğrayan diplomatik ilişkilerin yeniden başlamasına ilişkin bir karara varmış bulunuyoruz” açıklamasını yaptılar.

Avrupa / Fransa
Fransa'da cumhurbaşkanlığı yarışı
Fransa'da sosyalistler cumhurbaşkanlığı adaylığında Segolene Royal'in etrafında birleşerek güzel bir dayanışma örneği sergilediler. İktidardaki merkez sağ UMP partisi de Nisan'da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi için aday belirleme sürecini başlattı. İçişleri Bakanı Nikolas Sarkozy, Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ı iktidara taşıyan partinin lideri. Sarkozy ayrıca, parti içinde ocak ayında yapılacak seçimin de en şanslı adayı olarak görülüyor. Cumhurbaşkanlığı adaylığı için Sarkozy, Başbakan Dominque de Villepin ve Savunma Bakanı Michele Aliot-Marie gibi isimlerle yarışacak. Hem Başbakan hem de Savunma Bakanının kazanması muhtemel görünmüyor. Bu kişiler için başka bir alternatif cumhurbaşkanlığı seçimine bağımsız olarak katılmak. Ancak bu durumda sağın oylarının bölüneceğinden, bu durum en çok solun adayı Segolene Royal'in işini kolaylaştıracaktır.