Lübnan Sanayi Bakanı Pierre Cemayel 21 Kasım Salı günü Beyrut’un Hıristiyan Jdaideh semtinde suikasta uğradı. Tanıkların ifadelerine göre, silahlı saldırganlar Cemayel’in aracını kendi araçlarıyla çarparak durdurdu, yakın mesafeden susturuculu otomatik silahlarla yaylım ateşi açarak Cemayel’i ve koruması Samir Çartuni’yi vurdu.
1972 doğumlu Pierre Cemayel, Lübnan’daki Maronit Hıristiyanların partisi olan Falanjistlere mensuptu. 1936’da Pierre Cemayel’in aynı ismi taşıyan dedesi tarafından kurulan Falanjist Parti 70 ve 80’lerde süren Lübnan iç savaşının taraflarından biri olmuştu.
1982’de Pierre Cemayel’in amcası Başir Cemayel de, Lübnan Cumhurbaşkanı seçilmesinden hemen ardından suikasta uğramıştı. Bunun üzerine Pierre Cemayel’in daha ılımlı olarak bilinen babası Amin Cemayel Lübnan Başkanlığı’na seçilmiş, parti de Suriye güdümüne girmişti. Görev süresinin bitmesinin arkasından Amin Cemayel 1988’de ülkeyi terk etmiş ve Avrupa’da Suriye karşıtı hareketlere destek vermişti. Cemayel ailesi 2000 yılında ülkeye geri döndü ve o sene yapılan parlamento seçimlerinde Pierre Cemayel Suriye karşıtı platformdan milletvekili olarak seçildi. 2005 yılında eski Başbakan Refik Hariri’nin suikastından sonra gerçekleşen seçimlerin akabinde de Sanayi Bakanı oldu.
Pierre Cemayel’in suikasti nedeni ile geçtiğimiz çarşamba günü Lübnan’da yas ilan edilirken, cenaze töreni perşembe günü yapıldı. 4 milyonluk Lübnan nüfusunun 800.000’inin cenazeye katıldığı bildirildi. Cenaze aynı zamanda Suriye karşıtı bir gösteriye dönüştü. Göstericilerin Suriye ve Beşar Esat karşıtı pankartları dikkat çekti.
Cemayel ailesi , Lübnan Cumhurbaşkanı Emil Lahud dahil olmak üzere Suriye yanlısı politikacıların cenazeye gelmesini istemediklerini belirtince bu politikacılar cenazeye katılmadılar.
Bu eylem Lübnan’da son iki yıllık süreçte Suriye karşıtlarına yönelik beşinci suikast oldu: 2005 şubatında eski başbakan Refik Hariri’nin öldürülmesi ile başlayan cinayetler serisi haziran 2005’te Suriye karşıtı gazeteci Samir Kassir ve Komünist Lider George Hawi, aralık 2005’te Suriye karşıtı milletvekili Gebran Tueni’nin öldürülmesi ile devam etmişti.
Cemayel suikastının, Hariri suikastını araştıracak serbest bir BM komisyonuna Lübnan Hükümeti tarafından verilecek onay öncesinde gelmesi dikkat çekti. BM daha önce Hariri’nin suikastında Suriye’nin etkili olduğuna dair bir rapor hazırlamıştı. Bu sebeple Hizbullah bu komisyonun kurulmasına şiddetle muhalefet etmiş ve 6 Hizbullah bakanı hükümetten istifa etmişti. Bazı gazeteler suikastın arkasında Suriye ve Hizbullah olduğunu iddia ederken, bu iddialara politikacılardan da destek geldi:
Suikasta uğrayan Refik Hariri’nin oğlu Saad Hariri, “Sedir Devrimi tehdit altında. Özgür ve demokratik Lübnan’a inananlardan biri daha öldürüldü. Suriye’nin bu işte parmağı olduğunu düşünüyoruz” dedi.
ABD’nin BM Elçisi John Bolton da delil olmadan Suriye’yi suçlamak istemediğini, fakat Suriye’nin sorumlu olmasının derin anlam taşıdığını ifade etti. BM Elçisi Bolton konuyla ilgili olarak, 1DŽ hafta önce ABD hükümetinin, İran ve Suriye’nin Hizbullah aracılığı ile Batı yanlısı Lübnan hükümetini devirmeye çalıştığına dair yayınlanan demecini hatırlattı. Bolton, suikastın Batı yanlısı Lübnan hükümetini devirmek için başlatılan daha geniş bir operasyonun parçası olabileceğini söyledi. Hizbullah mensubu 6 bakanın istifası ve 1 bakanın öldürülmesi nedeni ile, Lübnan hükümetinden 2 bakan daha ayrılması durumunda hükümetin düşmesinin söz konusu olduğu bilinen bir gerçek.
Suriye ise Pierre Cemayel’in ölümü ile ilgisi olduğuna dair iddiaları reddetti. Suriye İstihbarat Bakanı Muhsin Bilal olayı şiddetle kınadıklarını, eylemin Lübnan’ın birliğine ve istikrarına yönelik olduğunu söyledi. Bilal, eylemin Suriye’yi de hedeflediğini ve suçun kendilerinin üzerine atılmaya çalışıldığını ifade etti.
BM komisyonu nedeni ile hükümete muhalefet eden ve hükümetin istifa etmesini talep eden Hizbullah’ın eylem planı da suikast nedeni ile değişti. Geçen hafta Lübnan hükümetini devirmek için sokak gösterileri düzenleyeceğini bildiren örgüt, bu gösterileri ertelemek zorunda kaldı. Fakat pazar günü yayınlanan bildiride gösterilerin “sürpriz” bir zamanda yapılacağı tekrar ifade edildi.
Bazı kaynaklar, Hizbullah Lideri Nasrallah’ın, Amin Cemayel’i telefonla arayarak başsağlığı dilediğini ve yakın zamanda İsrail ile çatışmada ölen oğlundan bahsederek Cemayel’in acısını hissettiğini ifade ettiğini belirtiyorlar. Hizbullah ve Suriye’nin muhalefetine rağmen, Lübnan hükümeti cumartesi günü BM komisyonunun kurulmasını kabul etti. Cemayel suikastının da bu komisyon tarafından araştırılacağı tahmin ediliyor.
BM komisyonunun kabulu ve suikast nedeni ile ülkede gerginliğin artması beklenirken, halkta yeni bir iç savaş endişesinin doğduğu bildiriliyor. Alman Der Spiegel dergisinde yer alan bir haberde, suikasttan bu yana yabancı ülkelere yapılan vize başvurularında artış olduğu belirtiliyor.
