Ortadoğu`daki yeni dengeler Suudileri İsrail`e yakinlaştiriy

İsrail ile Hizbullah arasında yaşanan son Lübnan Savaşı Ortadoğu’da güç dengelerinin yeniden belirlenmesi ve bölge ülkeleri arasında sürpriz yakınlaşmalara yol açıyor. Yediot Ahronot Gazetesi’nin başbakanlığa yakın kaynaklardan alarak yayınladığı habere göre İsrail Başbakanı Ehud Olmert 13 Eylül tarihinde Suudi Arabistan Devlet Başkanı Kral Abdullah ile gizli bir görüşme gerçekleştirdi. Başbakan Olmert bu hafta Yediot Ahronot’a verdiği röportajda bu haberi yalanladı ancak, iki ülke arasında gayri resmi kanallardan temas kurulduğunu red etmedi.
‘Suudi Arabistan Kralı veya basında sansasyon yaratacak herhangi bir kişiyle görüşmedim’ diyen Olmert, Lübnan Savaşı sırasında Suudi Arabistan’ın tutumunu överek ‘Suudiler Hizbullah’ı savaşı başlattıkları için kınamakla sorumluluk ve adil yaklaşım sergilediler, bunu takdir ediyoruz’ dedi. Olmert’in açıklamasından sonra Haaretz Gazetesi’nde yer alan Aluf Benn imzalı habere göre Suudi Arabistan Milli Güvenlik Konseyi Başkanı Prens Bandar’ın 10 gün kadar önce Ürdün’e gerçekleştirdiği ziyaret sırasında İsrail Başbakanlık Ofisi’nden bir yetkili ile görüştüğü belirtiliyor. Yaklaşık 22 yıl Suudi Arabistan’ın ABD Büyükelçisi görevini yürüten Prens Bandar, Ortadoğu barış sürecine katkısıyla biliniyor.
Suudi yetkililer Lübnan Savaşı’nın başladığı temmuz ayında Hizbullah’ı kınayan sert bir açıklama yaparak: ‘Filistin ve Lübnan’da bazı gruplar kontrolü kaybederek İsrail’e saldırdılar. Bu İsrail’e, Lübnan’a vahşice saldırmak ve  Filistin halkını hapsetmek için bulunmaz bir fırsat verdi. Suudi Arabistan meşru ve sağduyulu Filistin ve Lübnan hükümetlerinin yanındadır’ demişti.
İslam’ın iki kutsal şehrini barındıran Suudi Arabistan, Yahudi Devleti’yle dini sebepleri bahane göstererek resmi ilişki kurmaktan kaçınmış ancak Oslo barış görüşmeleri sonuçsuz kalınca 2002 yılında Ortadoğu’da kapsamlı bir barış planı hazırlayarak, tüm Arap devletlerini bu planı kabul etmeye ikna etmeyi başarmıştı.  Plan İsrail’in 1967 sınırlarına çekilmesi karşılığında Arap devletlerinin bu ülkeyle ilişkilerini normalleştirmelerini öngörüyordu. Ancak İsrail planı tüm Filistinli mültecilerin İsrail topraklarına geri dönüşünü önermesi nedeniyle gerçekçi bulmuyor ve Yol Haritası’nı destekliyor.
İsrail ile Suudi Arabistan arasında gerçekleştiği söylenen temaslar ise Lübnan Savaşı’nın Ortadoğu’da yarattığı yeni dengelerin bir sonucu olarak yorumlanıyor.  Jerusalem Post Gazetesi’nde Ryan Nadel tarafından kaleme alınan  makalede bu muhtemel yakınlaşmanın İran’ın bölgede artan etkisinin bir sonucu olduğununun altı çiziliyor.
 İsrail ile Hizbullah arasında yaşanan ve 34 gün süren savaş  İran’ın Ortadoğu’da artan etkisini net bir şekilde ortaya koydu. Petrol zengini Suudi Arabistan’ın İran’ı uzun yıllardır büyük bir potansiyel tehdit olarak algıladığı biliniyor.
Herzeliya Akademisi’nde Ortadoğu Çalışmaları’nın başında bulunan Dr. Guy Bechor’a göre İsrail ile Suudi Arabistan’ın çıkarları İran ve Filistinlilerle barış görüşmeleri konusunda örtüşüyor.  Suriye’nin savaş sırasında İran ve Hizbullah’a verdiği açık destek üzerine Suudilerin İsrail ile koordinasyon görüşmelerini en yüksek noktaya çıkardığının altını çizen Bechor, iki ülke arasındaki görüşmelerin basına sızmasının Suudiler için risk oluşturduğunu vurguluyor. Bechor, ‘Suudi Arabistan İsrail’i resmen tanımıyor ve ülke halkı da bu ilişkilere sıcak bakmıyor, ancak reelpolitika bunu gerektiriyor’ dedi.

Peres, Hamas ve Hizbullah`ı barışın önünde engel olarak gösterdi

İsrail başbakanı Olmert ile Suudi kraliyet yetkilisinin gizli görüşmesini Arap dünyasının küresel bir anlaşma isteğine yoran Şimon Peres, Hamas ve Hizbullah`ı buna engel olarak gösterdi.

İsrail Başbakan Yardımcısı Şimon Peres, Hamas ve Hizbullah`ın Orta Doğu`da barışı önündeki temel engel olduğunu söyledi.

Peres, İngiliz The Guardian gazetesinin bugünkü sayısı için verdiği mülakatta, bölge ülkeleri silahlı milisleri kontrol etmeye yetkin olmadığı sürece, barış sürecinde ilerleme sağlanamayacağı nı belirtti.

İngiltere`ye yapacağı ziyaret öncesinde açıklamalarda bulunan Peres, İsrail Başbakanı Ehud Olmert`in bir Suudi kraliyet yetkilisiyle gizli görüşme yaptığının basına sızmasından sonra verdiği bu mülakatta, "Arap dünyası,
`küresel bir anlaşma yapalım` diyor: Neden olmasın? Ama acaba Hamas`ı kontrol etmeye yetkinler mi? Ya Hizbullah`ı, İran`ı?" ifadesini kullandı.

Peres, "İran`ın gücünün uluslararası toplumun zayıflığından, Hizbullah ve Hamas`ın güçlerinin de Arap dünyasının zayıflığından" kaynaklandığını görüşünü dile getirdi.Peres` in, İngiltere ziyaretinde Dışişleri Bakanı Margaret Beckett ile görüşmesi bekleniyor.