Rav Alexander Safran, Romanya Hahambaşılığı görevine getirildiği 1940 yılında henüz 30 yaşındaydı. Hükümet yetkililerinin tüm Yahudi kuruluşlarını kapatma kararını verdikleri 1941 yılının Aralık ayında Rav Safran, Yahudi toplumunu kucaklayacak bir yer altı konseyinin kurulmasına yardımcı oldu. Evi, Yahudi toplumu ileri gelenlerinin buluşma yerine dönüştü.
Kurulan Yahudi Konseyi, Romanya kilise yetkilileri, Vatikan ve kraliyet ailesi ile temaslarda bulunarak Romanya Yahudilerinin Nazi ölüm kamplarına gönderilmesini engellemeye çalıştı.
II. Dünya Savaşı öncesinde Romanya’da yaşayan 800 bin Yahudinin yarısı savaş süresince Nazi kamplarında öldürüldü. Birçoğunun hayatta kalabilmesinde Rav Safran’ın büyük katkısı oldu.
1944’te Sovyet ordularının Romanya’ya girmesinden sonra Rav Alexander Safran, yeni kurulan Yahudi Demokratik Komitesi ile işbirliğine gitmeyi reddetti. Çünkü Komünist temeller üzerine kurulmuş bu komitenin geleneksel Yahudi kuruluşlarının çalışmalarını engellediğini ve Romanya’daki Yahudi kültür ve yaşamını etkisiz hale getireceğini iddia etti. Bunun üzerine Rav Safran 1947 yılında görevini bırakmaya, ülkeyi terk etmeye zorlandı. İsviçre’nin Cenevre kentine göç eden Safran, 1948’de bu ülkede Hahambaşı görevine getirildi. Aynı zamanda üniversitede felsefe profesörü olan Rav Alexander Safran’ın yayınlanmış birçok eseri bulunuyor.
Krakow’da Yahudi Kültürü FestivaliYahudi Kültürü Festivali 18 yıldır Krakow’un eski Yahudi Mahallesi Kazimiers’de kutlanıyor. Festival sırasında eski bir kültür yeniden canlandırılırken, yüzlerce Yahudi turist kökenlerinin izini sürüyor.
İlki 1988’de küçük bir mekanda gerçekleşen festival giderek daha geniş boyutlara ulaştı. Şimdilerde Polonya’nın üçüncü büyük kenti Krakow’a her yıl 25ᆲ bin turistin gelmesini sağlıyor.
Temmuz ayının ilk dokuz günü Krakow’a turist akını oldu. Bu yıl Almanya, Ukrayna Rusya, ABD, Polonya ve İsrail’den 13 müzik grubu Yahudi müziğinin çeşitliliğinden örnekler sundular. Bir yandan Shlomo Bar ve Habrera Hativeet’in sunduğu tür, diğer yandan klezmer grupları ve kantorlar…
Festivalde workshop, oyunlar, sokak gösterileri, sergiler, Yahudi filmlerinin gösterimi gibi 180 etkinlik yer aldı.
Polonyalı ziyaretçiler yerel bira eşliğinde sunulan Yahudi mutfağının örneklerinden tatmak olanağını buldular. Lublin yakınında küçük bir kasabada doğan festivalin düzenleyicisi Janusz Makuch, bu festivalin dünyadaki en büyük Yahudi festivali olduğunu belirtiyor. Yahudi büyükannesinin geniş ailesinin yarısını savaşta yitirmesine rağmen, Yahudilerin ve Yahudiliğin hayatının en önemli unsurları olduğunu ifade etmekte.
Janusz Makuch; “15 yaşımdaydım. Bir gün öğretmenim bir zamanlar kasabamızda yaşayan nüfusun yarısının Yahudi olduğunu söyledi. Yahudi sözcüğü adeta beni aydınlattı. Krakow’da üniversite eğitimi görürken kent sinagoglarını dolaştım. Beni aralarına kabul ettiler. Oluşturduğumuz grupla birlikte Yiddiş ve İbraniceyi öğrendim. İlk olarak 1981’de Krakow Gettosu’nun boşaltılması anısına bir tören düzenledik. 1986’da Yahudi filmleri festivali gerçekleştirdik. İki yıl sonra da Kültür Festivali’nin ilk adımını attık” demekte.
Holokost kurtulanı Leeds’i ziyaret etti
‘Leeds Holocaust Survivors’ Friendship Association’ (Leeds Holokost Kurtulanları’yla Kardeşlik Derneği) bir zamanlar şehirlerinde yaşayan, bugün Amerikan okullarında yaşamı ile ilgili ders veren bir ‘Holokost Kurtulanı’nı ağırladı.
1930’da Przemysl, Polonya’da doğan Gerda Seifer, Henryk ve Edyta Krebs’in tek çocuğuydu. Nazi işgalinde babası, onu mahzeninde saklayan, Polonyalı bir komşusuna emanet etti.
“Haftalarca karanlıkta kaldım, ta ki artık daha fazla dayanamadım!” diye o günleri hatırlıyor Gerda Seifer. Bunun üzerine komşusu, Gerda’yı çocuğunu kaybetmiş bir kadının yanına yerleştirdi ve onun, çocuğun kimliğine geçmesini sağladı.
Yetim Gerda, 1946’da nihayet Leeds kentine vardı. Hemşire olarak ihtisasını tamamladıktan sonra 1951’de New York’a gitti ve orada Harold Seifer’le evlendi. Çift bugün California’da yaşıyor.
HSFA ve Leeds University işbirliğiyle gerçekleşen ‘Yani Bir Yaşam Yapmak’ projesinin başında bulunan Brett Harrison, Marjorie ve Arnold Ziff Merkezi’nde yaptığı konuşmada, “Gerda’nın tanıklığını dinlemek, bizim için inanılmaz bir deneyimdi” dedi.
İsrail’e yeni göçmenler
Yaklaşık 200’den fazla yeni göçmen, Kuzey Amerika’dan İsrail’e vardı.
‘Nefesh B’Nefesh’ programının bir bölümü olarak, Amerika Birleşmiş Devletleri ve Kanada’dan 230 Yahudi Perşembe günü Tel-Aviv kentine geldi.
Bunların bir kısmının, halen sürmekte olan Lübnan menşeli Hizbullah roket saldırılarından dolayı kuzey İsrail’e yerleşmeleri, bir bölüm gencin ise gelecekte olası askeri gruplara katılması bekleniyor.
