Yahudi Dünyasindan...

Helen Jonas-Rosenzweig ise 17 yaşındayken tutuklular arasından Amon Goeth’e hizmet etmek üzere seçilmiş ve iki yıl boyunca komutanın şiddetine maruz kalmıştı. Oscar Schindler sayesinde hayatta kalan Helen Jonas-Rosenzweig bugün ABD’de yaşıyor.
Şimdi, aradan 60 yıl geçtikten sonra Helen Jonas-Rosenzweig ile Amon Goeth’in kızı Monika Hertwig yeni çekilmekte olan bir belgesel için bir araya geldiler.
İki kadının ilk karşılaşması oldukça etkileyici oldu. Birinin babasının vahşetini, diğerinin ise acılarının simgesi olan Plaszow’daki anıtın önünde uzun süre ele ele tutuştular. Helen Jonas-Rosenzweig ile Monika Hertwig birlikte Amon Goeth’in villasını gezdiler. Helen, komutanın isteklerini yerine getirmek için merdivenleri nefes nefese ikişer ikişer çıktığını anlatırken, Amon Goeth’in onu nasıl tokatladığını anımsadı. İki kadının konuşmaları sık sık akan gözyaşları ile bölündü.
Belgesel filmde, Amon Goeth’in “Plaszow İmparatorluğu”, film kesitleri ve fotoğraflarla yansıtıldı. 1946’da Amon Goeth’in asılarak idam edilmesi Polonyalı bir kameraman tarafından filme çekilmişti.
13 yaşına dek babasının bir savaş kahramanı olarak öldüğüne inanan Monika Hertwig, gerçeği öğrendiğinde utancından yıkıldı. Daha sonra İsrailli öğrencilerden oluşan bir grup ve iki Holokost kurtulanı eşliğinde Plaszow’u ziyaret etme cesaretini gösterdi.
"İnheritance" (Miras) adlı belgesel, Holokost Vakfı’nın kurucuları arasında yer alan ve bu vakıfta Spielberg ile işbirliği içinde çalışan James Moll tarafından çekildi. James Moll, Macaristan’daki Holokost Kurtulanları’nı konu edinen "The Last Days" adlı belgeseli 1999 yılında Oscar Ödülü’ne layık görülmüştü.
Bugün 60 yaşında olan Monika Hertwig, torunu David’i ve Alman çocuklarını Holokost konusunda eğitiyor. Hertwig; "Bu benim görevim. Geçmişi değiştiremeyiz ama gelecek için belki bir şeyler yapabiliriz" demekte.

406 Yahudinin yaşamını kurtaran ünlü tasarımcı
Nazi işgali altındaki Hollanda’da 406 Yahudinin yaşamını kurtaran ve direnişçileri koruduğu için işkencelere maruz kalan ünlü mimar ve endüstri tasarımcısı Jaap Penraat geçtiğimiz günlerde yaşamını yitirdi.
1918’de Amsterdam’da doğan Jaap Penraat, 20’li yaşlarında Yahudiler için sahte kimlikler hazırlamaya başladı. Yakalanıp hapsedildiğinde aylarca işkence gördü. Serbest bırakıldıktan sonra direnişçilerle birlikte Yahudileri kurtarma çalışmalarına devam etti. Penraat; Hitler’in emri ile Fransa’nın Atlantik kıyısında inşa edilen duvar inşaatında Yahudilerin işçi olarak çalışmalarını sağladı. Oluşturduğu 20 grubun her birine 20 Yahudi katarak Fransa’nın Lille kentine gönderdi. Oraya ulaşan Yahudiler Fransa yer altı direnişçilerinin yardımı ile İspanya’ya geçiyorlardı.
Yıllar sonra Jaap Penraat savaş yıllarındaki deneyimlerinden söz ederken; "Her yaptığımı gerekli olduğu için yaptım" diyordu.
Nazi işgalinden önce 140.000 Yahudinin yaşadığı Hollanda’da savaş sonrası sadece 30.000 Yahudi hayatta kaldı. Savaş yıllarından sonra Amsterdam’da ünlü bir tasarımcı olan Jaap Penraat 1958’de ABD’ye göç etti.
25 Haziran’da yaşamını New York’ta yitiren Jaap Penraat, üç çocuk, dört torun, dört de küçük torun sahibiydi.