Hevra Kadişa Başkanı Meir Gaon, Başkan Vekili Leon Esim, Eliyezer Arditi; Rehitsa Müdürü Natan Siliki, Neve Şalom Vakfı Genel Müdürü Mimar Yusuf Kohen ile kurumun görevleri, çalışmalarını Ulus Aşkenaz Mezarlığı’nda yaptığımız söyleşide aktardılar…
Hevra Kadişa’nın görevleri nedir?
Önceleri Hahambaşılığa bağlı olarak ayrı bir kuruluş olan Hevra Kadişa, günümüzde Neve Şalom Vakfı bünyesinde görev görüyor.
Hevra Kadişa ,Yahudi dinine göre ölüm gerçekleştirdikten sonra yapılan tüm işlemleri yürütür. Naaşın evden alınması, "rehitsa"ya getirilmesi, gömüye hazırlanması ve gömü işlemi gibi kişiye yapılacak son görevleri yerine getirilmesini sağlar. Bayram gününde bir vefat gerçekleşir ve evden çıkartılamıyorsa yanında bekleyici koymak da kurumun görevleri arasında. Şabat gününde ise Motsei Şabat’tan sonra yardımcı olabiliyoruz.
Ölüm gerçekleştiğinde, aile ilk olarak Neve Şalom Vakfı’nı arayarak Doli Çiprut ile görüşür ve tüm bu işlemler için yardımcı olunur.
Hevra Kadişa çok kutsal bir görev, 24 saat tüm dindaşların hizmetindeyiz.
Görevimiz gerçekten çok zor. Konu insan olunca tepkiler çok farklı oluyor. Yakınını kaybeden kişilerin farklı davranış biçimleri, farklı tepkileri olabilir; onları anlayışla karşılamak gerekiyor.
Genelde cemaat bireyleri eski Hevra Kadişa Başkanı Sabi Beraha’yı arıyor. Beraha şimdi ilan, çiçek, toplu taşıma servisi gibi işlemlerin organizasyonlarıyla ilgileniyor.
Bütün gömü işlemleri, araba, taşıyıcı hepsi vakfa ait. Şu anda farklı cins ağaçlardan da tabutlar üretiyoruz.
İstanbul’da gömüye açık kaç mezarlık var? Durumları hakkında bilgi verebilir misiniz?
Ulus Sefarad, Ulus Aşkenaz, Hasköy, Bağlarbaşı, Ortaköy ve Kilyos. Kilyos 90’lı yıllarda cemaatimize tahsis edilen çok büyük bir arazi, yan duvarları ve ağaçlandırılması belediye tarafından yapıldı. Çevresinde diğer azınlıklara da verilmiş bölümler var. Bağlarbaşı Mezarlığı’nda, önceden numaraları konulmak ve yolları yapılmak suretiyle parselleri düzenli bir şekilde gömü yapılıyor. Mezarlıklar Müdürlüğü’yle koordineli çalışılarak, bir parsel daha alma çalışmaları sürüyor. Hasköy ise en eski mezarlıklarımızdan biri. Duvarları yükseltildi, düzenlenmeler tamamlandı. Bilindiği gibi geçtiğimiz aylarda Almozlinos Ailesinin yaptırdığı midraşın açılışını gerçekleştirdik. 400 yıllık bir geçmişe sahip bu mezarlığımızda dağınık yerleşim söz konusuydu, şimdi boş kalan yerlerde parselleme çalışmaları sürdürülüyor. Bağlarbaşı Mezarlığı’nda olduğu gibi yaya yolları yapılıyor. Dolayısıyla Hasköy artık çok daha iyi şartlar altında hizmet verecek bir duruma getirildi. Ulus Aşkenaz Mezarlığı’nda çimlendirilme çalışmaları gerçekleştirildi, otomatik sulama sistemi devreye sokuldu. Aşkenaz Cemaati’yle koordineli olarak mevcut Midraş büyütüldü. Ulus Sefarad Mezarlığı’nda ise ana giriş merdivenlerinden itibaren bütün zemin değişecek, yeşillendirilme çalışmaları yapılacak. Ana binanın üstünde bir salon hizmete girdi.
Bütün mezarlıklarda yeniden düzenleme çalışmaları sürüyor; yaya yollarını bir daha üstlerine gömü olamayacak şekilde yapmaya gayret ediyoruz ki, 50 sene sonra ihtiyaç duyulduğunda araya gömü yapılamasın.
Yakınlarının mezarlarını ziyaret etmek isteyen ancak konumlarını bilmeyen bir kişi nereye başvuracak?
Yapılan tüm gömülerin kayıtları bilgisayar ortamında mevcut, tüm başvurulara rahatlıkla yanıt verebilecek durumdayız. Başvuranlara cevap veriyoruz, mezarlıklarımızda ise bu kişilere bekçilerimiz yardımcı oluyorlar. Sistemi insanların kendilerinin bulabilecekleri hale de getirmeye çalışıyoruz. Yurt dışında yaşayanlar, gelmeden önce bize e-posta nevesalom@nevesalom.org adresiyle ulaşırlarsa onlara yardımcı olacağız. Ancak bize bağlı olmayan Kuzguncuk Mezarlığı için de Kuzguncuk Cemaati ile temasa geçerek kişiye yardımcı oluyoruz. Hasköy Mezarlığı çok eski olduğu için bu konuda sorunlar yaşayabiliyoruz. Elimizde isimler mevcut, ancak istimlak edilen bölgede bulunan bölümden taşınan mezarların nereye nakil edildiğini tam olarak bilemiyoruz.
Terör saldırılarından sonra özellikle Neve Şalom Sinagogu’nda cenaze töreni yapılmamaya başlandı. Bu nedenle tüm mezarlıklarda bulunan midraşlar yenilenerek, daha kullanışlı hale getirildi. Ancak geçtiğimiz günlerde yine Neve Şalom Sinagogu’nda bir cenaze töreni yapıldı. Bunun devamı gelecek mi?
Geçtiğimiz günlerde bir cenaze gerçekleştirdik. Çok tercih etmememize rağmen, talep olursa yapılmaya devam edilecek…
Natan Siliki, siz Rehitsa Müdürü olarak görev yapıyorsunuz…
Hevra Kadişa’nın ne denli kutsal bir görev olduğu cemaat bireyleri tarafından bilinmiyor Bu görevi ölünceye kadar bırakmayacağıma kendi kendime söz verdim. Ne acıdır ki böyle bir görevi yapmak için zaman zaman eleman bulmakta zorlanıyoruz. Yaklaşık 25 sene öncesine kadar ücretsiz çalışan kişiler tarafından yapılan bu işler için, günümüzde profesyonel eleman bile bulamıyoruz. Manen çok kutsal ve bu dünyada karşılığı olmayan bir görev. İnsanlar yaşarken yaptıkları iyiliklerin, karşılığını belki görebilirler; ancak burada yapılan mitzva tamamen karşılıksızdır. Tanrı huzurunda karşılığı vardır. Bunun bilincinin verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Genç hanımlardan oluşan çok iyi bir ekibimiz varken, maalesef erkek eleman bulmakta çok zorlanıyoruz.
