İlki 25 Aralık 2005 tarihinde Ankaralılar günü olarak düzenlenen bu toplantıların amacı, İsrail'de yaşayan Türkiye Yahudilerini hemşerileriyle buluşturup, eski anılarını tazelemelerini sağlamak. Ankaralılar Günü’nde elli kadar Ankaralı, İsrail'in çeşitli bölgelerinden gelerek hasret giderdiler, senelerdir görüşmemiş yakın dostlar ve eski komşular özlemle birbirlerine sarıldılar. O günün başarısı, bu toplantıları Türkiye'nin diğer belli başlı Yahudi toplumu barındıran kentlerine de yöneltilmesi gerekliliğini gözler önüne serdi.
Trakyalılar günü için İsrail'in her köşesinde yaşayan, ulaşılabilen Edirne, Çorlu, Çanakkale ve diğer Trakya il ve ilçelerinde doğmuş Türkiyeli Yahudiler davet edildi.
Cumartesi sabahı saat 11:00’de Hertzliya, Bat-Yam, Yehud, Rişon Letsiyon'dan gelen eski Trakyalılar tanıştıktan, Arkadaş Derneği Başkanı Eyal Peretz'in konuşmasının ardından masalara oturarak, hanımların kendi el emeği olan yiyecek ve tatlıları tadarak sohbet ettiler.
Salonda ilk gözüme çarpan oldukça yaşlı bir bey oldu. Yanına giderek konuşmak istediğimi memnuniyetle kabul etti.
İsrael Moreno, Çanakkale doğumlu ve 93 yaşında olduğunu söyledi. 1936 senesinde İstanbul'a gelerek, 1962 senesine kadar yaşamını orada devam ettirmiş. Edirne doğumlu Liza Farmi (rahmetli) ile evlenmiş ve daha sonra İsrail'e göç etmişler. Çanakkale'de Yahudi Okulu’nda üç yıl Fransızca ve Türkçe eğitim almış, okul kapatıldığından Türk okuluna geçmiş ve orada beş yıl eski Türkçe öğrenmiş. Sonra da berber olan babasıyla çalışmış. Moreno şimdi Hertzliya'da Arkadaş Derneği’nin faal üyesi olan kızı Mazal Belo ile oturuyor. İsrael Moreno'dan ayrılmadan bir de Atatürk'e ait hatırasını dinleme fırsatı buldum. Kendisi iki yaşındayken savaş başlamış ve altı yaşındayken babası savaştan dönmüş. Daha sonra (hangi yıl olduğunu hatırlamıyor) İran Şahı Rıza Pehlevi Türkiye’yi ziyarete geldiğinde Atatürk, misafirini beraberinde Çanakkale'ye getirmiş ve diğer okul arkadaşlarıyla birlikte, ellerinde afişlerle yol kenarında bekledikleri sırada Atatürk kendilerine yaklaşarak gitmek istedikleri yere nasıl ulaşabileceklerini sormuş ve onlar da yolu tarif etmişler.
Edirne 1940 doğumlu Dina Eskenazi (Belo) ise büyükbabasının ve babasının sinagogun gabayı olduğunu anlattı. Oturdukları mahalleden geçen nehir, sık sık taşarmış ve tam onun doğduğu gün de o kadar şiddetli bir sel olmuş ki ve hava da çok soğuk olduğundan sular hemen donmuş. Lohusa olan annesini ve yeni bebek olan kendisini ancak iki gün sonra pencereden indirerek kurtarmışlar. 1948 senesinde İsrail'e göç etmişler.
Çorlu'da 1940 yılında dünyaya gelen Ester Ben Ezra, Arkadaş Derneği’nin faal üyelerinden Zelda Kalbinhabar'ın annesi. Ben Ezra 1959 yılında Çorlu'dan, İstanbul'a gidip orada evlenmiş. Bir zamanlar çok ihtişamlı bir sinagogu olan Çorlu halkı yavaş yavaş İstanbul'a yerleşmeye başladıklarından sinagog haliyle sahipsiz kalmış. Daha sonra da camiye çevrildiğine tanık olmuşlar. Çorlu’da Yahudi okulu da olmadığını söyledi. Türk komşularıyla her zaman çok iyi ilişkileri olmuş. Babası ve erkek kardeşi Çorlu'dan en son çıkan Yahudilermiş. Ester Ben Ezra eşini genç yaşta kaybedince , kızı ve oğluyla 1948’de İsrail'e Bat-Yam'a yerleşmişler.
Bazı katılımcıların Türkiye ile anı ve hayat hikayelerini dinlemek ve paylaşmak gerçekten hoştu…
