İran nükleer çalişmalara devam ediyor

İran`ın mart ayında iki nükleer reaktör yapımına başlayacağı haberi İran`ın birincil hedefi olan İsrail başta olmak üzere tüm ülkeleri endişelendirmekte

Toplum
9 Ocak 2008 Çarşamba
Uluslararası görüşmeler ve baskılar İran’ın Nükleer çalışmalarını durdurmasına yetmiyor. Bu gelişme sonucunda İsrail, İran’ı nükleer çalışmalarına devam etmesi   konusunda açıkça uyardı.
Bir İran haber ajansının verdiği bilgi, tüm dünyanın gözlerinin tekrar İran ve nükleer çalışmalarına dönmesine sebep oldu. Haberde, İran’ın Mart 2006’da iki nükleer reaktörün üretimine başlayacağını ve İran parlamentosunun üretim için gerekli bir milyon Dolar değerinde olan misil ve diğer savunma sistemlerinin Rusya tarafından satın alınmasının onayladığını belirtiliyor. Bu habere ilk tepki İsrail’den geldi. İsrail Başbakanı Ariel Şaron Rusya’nın bu tutumunun, İran’daki rejimi destekleyen çok tehlikeli bir karar olarak niteledi. İranlı yetkililer, Rusya ile askeri alandaki ticaretlerinin her zaman bulunduğunu ve bu konudaki sorulara cevap vermeye gerek olmadığını belirttiler. Rusyalı yetkililer ise satışın Rus yasalarına uygun olarak yapıldığının altını çizdiler. 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra oluşan belirsizlikten dolayı, o tarihten itibaren Rusya’nın İran’a ne kadar nükleer silah ve gerekli malzeme sattığı bilinmiyor. Bu sebeple İran’ın bu çalışmalarında ne denli ilerlediği de tahmin edilemiyor.
New York’ta Eylül 2005’te gerçekleşen Birleşmiş Milletler toplantısında konuşan İran Cumhurbaşbakanı Mahmut Ahmedinecad, İran’ın nükleer çalışmalarının barışçıl olduğunu ve kendilerine gelen tehditlere kulaklarının kapalı kalacağını vurguladı ve ülkesinin nükleer enerji üretme hakkını savundu. Ahmedinecad ayrıca İsfahan nükleer merkezinde yürütmekte oldukları programı Kasım 2004’ten beri Avrupa üçlüsü olarak tanımlanan İngiltere, Fransa ve Almanya ile yaptıkları görüşmeler sebebi ile bir iyi niyet göstergesi olarak durdurduklarını fakat bu görüşmelerden bir sonuç çıkmamasından dolayı  Ağustos 2005 itibarı ile çalışmalarına devam etme kararı aldıklarını ifade etti.
İran’ın gizli nükleer çalışmalarının ortaya çıkarıldığı 2002 yılından itibaren, başta ABD ve İsrail olmak üzere ilgili ülkeler, İran’ın nükleer teknolojisinin ne düzeyde olduğunu öğrenebilmek ve nükleer bomba yapması olasılığına karşı Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’nun (International Atomic Energy Authority - IAEA)  denetimine girmesi için baskı uyguladılar.
Uranyum düşük düzeyde zenginleştirildiğinde nükleer enerji olarak kullanılabiliyor. İran'ın bu teknolojiye sahip olduğu düşünülüyor. Eylül 2005’te açıklanan bir araştırmaya göre, İran’ın nükleer silah yapabilme bilgisine sahip olmasına daha en az on yıl olduğu açıklanmıştı. İsrail’e göre ise birkaç senede bu bilgiye sahip olacak. Bu gelişmeler ışığında konuşan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu yetkilisinin The Independent Gazetesi’ne verdiği demeçte İran’ın Natanz zenginleştirme merkezini tam kapasite ile çalıştırması durumunda, İran’ın nükleer silah yapmasına sadece aylar kaldığı belirtildi.
Bu silahın mevzisinde olan İsrail adına Binyamin Netanyahu İran’ı uyararak, 1981’de Irak’ta yaptıkları gibi bir hava saldırısı ile nükleer çalışmaları durduracaklarını açıkladı. İranlı yetkililer İsrail’in bu durumda büyük bir hata yapmış olacağını ve büyük bir bedel ödeyeceğini açıkladılar.