Bush Japonya ile başlayıp, Güney Kore ve Çin ile devam eden Uzakdoğu gezisini Moğolistan`da bitirdi. Bush`un yaptığı temaslar Uzakdoğu ülkelerinin hem kendi aralarındaki hem ABD ile olan anlaşmazlıklarını gözler önüne serdi
ABD ve AB yetkilileri, konuyu Güvenlik Konseyi’ne taşımadan önce Rusya’nın İran ile diplomatik temaslarının sonuçlanmasına karar verdi.
ABD, Almanya, Fransa ve İngiltere yetkilileri, 24 Kasım 2005 Perşembe günü gerçekleşecek Uluslarararası Atom Enerjisi Kurulu (IAEA) toplantısında İran’ın BM Güvenlik Konseyi’ne sevk edilmesi için baskı yapmayacaklarını açıkladı. Şimdilik Rusya’nın İran’ı, nükleer silah yapımında da kullanılabilecek uranyum zenginleştirme işleminden vazgeçirmesi bekleniyor.
Rusya, geçen hafta ekonomik ve politik vaatler karşılığında İran’ın uranyum zenginleştirme işlemini Rusya’da gerçekleştirmesini önermişti. İran ise barışçıl amaçlarla nükleer araştırma yapma ve kendi topraklarında uranyum zenginleştirme hakkının mahfuz olduğunu ilan etmişti. Geçen hafta İran parlamentosunda yapılan oylamada 14’e karşı 183 oyla uranyum zenginleştirme programını onaylamış, konunun Güvenlik Konseyi’ne aktarılması durumunda IAEA gözlemcilerini görevlerini yapmalarının engelleneceğini bildirmişti. Meclisin kararı bugün (22 Kasım 2005, Salı) İran’ın Muhafız Konseyi’nde görüşülecek.
İran 2004 Kasım ayında AB ile yaptığı anlaşma ile uranyum zenginleştirme çalışmalarından vazgeçmişti. 2005 Ağustos ayında Mahmut Ahmedinecat’ın başkan seçilmesinin ardından ise İsfahan’daki tesislerde çalışmalara yeniden başlama kararı almıştı.
Geçen hafta hazırlanan bir IAEA raporunda, İran’ın Pakistanlı bilim adamı Ak Han’dan nükleer silah yapma teknolojisi hakkında bilgi edindiği bildirildi. İran ise nükleer silah yapımı ile ilgili araştırma yaptığı iddialarını ve Ak Han’dan böyle bir bilgiyi talep ettiğini reddetti.
Birleşmiş Milletler’in Nükleer Enerji ve Silahlanma konusunda denetim yapmakla görevli IAEA kuruluşunun, "Nükleer Silahların Yayılmasını Engelleme Antlaşması"na uymayan ülkeleri Güvenlik Konseyi’ne sevk etme yetkisi bulunuyor. Eğer konu Güvenlik Konseyi’ne taşınırsa İran’a BM yaptırımları ve ambargoların uygulanması gündeme gelecek.
Diğer yandan, İngiltere Başbakanı Blair ise yeni verdiği bir demeçte İngiltere’nin enerji açığını yenmesi için nükleer enerjiye dönmesi gerektiğini açıkladı.
