Heymi BAHARİstanbul, Kültür ve Sanat Vakfı`nın düzenlediği Caz Festivali`nin ardından üç ay sonra yeniden Caz ile buluşuyor. Akbank Caz Festivali`nin bu sene 15.`si düzenlenecek. Festival gerek programı gerekse bizlerle buluşturduğu Caz sanatçıları açısından oldukça başarılı. Bana göre sloganı ise içinde sadece caz olan bir
Nelly BAROKAS
"Conversos"ların bugüne dek kimliklerini korudukları tek bölge olan Belmonte kasabasında açılan bir müze, Portekiz’in ilk Yahudi Müzesi niteliğini taşıyor
Belmonte Müzesi’nin açılışı; Portekiz’in demokrasiye geçişi ile "Conversos"ların tarihin karanlık sayfalarından gün ışığına kavuşmalarının bir sonucu.
Belmonte’nin 150 kişilik "Converso" toplumunun Başkan Yardımcısı José Henriques; "Engizisyon bittikten sonra korku devam etti. Evlerimizde gizlice geleneklerimizi sürdürmeye devam ettik. Özgürlüğümüze kavuştuktan sonra dahi dini ritüellerimizi evlerimizde uyguladık" demekte. Dikta rejimine son veren 1974 devriminden sonra Belmonte’deki "Converso" toplumunun yeniden yapılanması için 15 yılın daha geçmesi gerekti. Faslı bir işadamının maddi desteği ile bu toplum bir sinagoga sahip oldu. 1496 sürgününden önce Portekiz’de çoğunluğu din değiştirmek zorunda kalan on binlerce Yahudi yaşamaktaydı. Belmonte’nin sırrı 20.yy’ın başlarında Polonyalı Yahudi bir mühendis olan Samuel Schwarz’ın bu bölgeyi gezdiği sırada ortaya çıktı. Belmonte’nin bir yerlisi Schwarz’a güvenerek "Ben Yahudiyim" açıklamasını yapmıştı. Samuel Schwarz zaman kaybetmeden bu toplumla ilişkiye girdi. Onların geçmişine yönelik yaptığı araştırmalar tarihçilerin ilgisini çekti. Belmonte "Converso"ları şimdi öğrenme sürecinde; Portekizce yaptıkları duaları İbranice okumayı öğreniyorlar.
Yeni açılan müze, Portekiz Yahudi tarihine önemli bir kanıt oluşturan Covilha kasabasının yakınında yer almakta. Dünyanın en gelişmiş yün endüstrilerinden birine sahip olan Covilho’da bu endüstri 17.yy’dan beri "Conversos" lar tarafından finanse edilmekte.
