Sait Faik Abasıyanık

Şeli GAON Judeo-Espanyol
16 Mayıs 2018 Çarşamba

La semana pasada, tuve el plazer de vijitar el muzeo renovelado de “Sait Faik Abasıyanık”en la isla “Burgaz”.

Sait Faik Abasıyanık era un eskrivano famozo ke nasyo en el anyo 1906 i muryo de la hazinura siroz muy mansevo en el anyo 1954. Este eskrivano turko ke eskrivyo romansos i kuentos (öykü), en mizmo tyempo era un poeto.

El es muy emportante en la literatura turka sovre el punto de vista ke kontribuo a la literatura kon sus kuentos kontamporaneos (çağdaş).

Estudyo en la universitad de Estambol i despues se fue a Grenoble por tres anyos. Ma no pudo kontinuar aya i torno en 1933 a Estambol. Lavoro komo profesor en una eskola i despues kon el padre en el komersio. No reusho en el komersio i se mantuvo fina la fin de su vida kon la erensya ke le kedo del padre. Biviya una vida bohem.

La lingua ke utilizava en sus ovras era muy simple, komo ke estava avlando kon el den frente, kayente, una lingua sinsera, sin ornamento (süssüz), propyo a si mizmo (kendine özgü).

El detestava los ke no teniyan piadad, los ipokritos (iki yüzlü) i las personas ke teniyan los ojos vazios (aç gözlü).

Su buto en eskrivyendo era fundar un mundo mas bueno sin negriruras. El influenso todos los eskrivanos kon su manera de aserkarse a las personas kon una kerensya kayente.

 En 1936, publiko su primer livro “Semaver” i en 1953 fue eskojido a la organizasyon “Mark Twain” en la Amerika komo myembro onoraryo (fahri üye).

Los invyernos morava en Şişli i los enveranos en Burgaz en la rezidensya (konak) kon la madre endjuntos.

Kuando era elevo empeso a eskrivir poezias i kuentos.

Su primer kuento “Uçurtmalar” (las Filandras) se publiko en el anyo 1929 i tuvo grande sukseso.

El sujeto de sus kuentos era las kontradiksyones de la umanidad (insanlığın çelişkileri), las krizas entre los paizes del mundo, los problemes de las personas i la kerensya del den frente.

Sait Faik deskuvryo la feyor del orden sosyal (toplumsal düzenin çirkinlikleri), la soledad de las personas, la falsedad, las indjustisyas, i las personas solas ke estan rezistyendo delantre de esto todo.

En sus kuentos ensistyo sovre estos sujetos: La Soledad de la persona i las Dolores ke esta kreendo esta soledad.

El sujeto el mas emportante suyo era la alegriya de bivir la vida i gozar de todo.

Las personas ordinaryas (sıradan), los ke no tyenen echo, los portadores (hamallar), los peshkadores, las putanas, los chikos abandonados, los lavorantes (emekçiler) eran las personas a ken el dyo emportansa i sovre kualos eskrivyo.

Su komporto delantre las kontradiksyones de la sosyedad era la kolora (öfke) ke teniya i ser vensido (yenilgi).

El era ennamorado de Estambol, de la natura i de la isla Burgaz. La natura lo mareava ma los problemes de la vida lo aziyan una persona pesimista. Kuando los tyempos se kayentavan se iva a su kaza en Burgaz para pasar aya el enverano.

Del anyo 1945 fina ke se muryo estava hazino i paso su vida en la isla ke keriya byen. Su kaza se topa aryento de una guerta vedre kon flores multikolores, en una kaleja muy kalma de la isla, un batimyento blanko komo la inyeve i fino. Mizmo ke esta kaza no se topa en las alturas, de las ventanas tyene una vista maraviyoza entre los arvoles i la mar, ke la persona puede bivir aki fina 120 anyos.

La kamareta ande lavorava, ande eskriviya, ande teniya la enspirasyon para eskrivir los kuentos, era una kamareta entornada de los ramos de pinos (çam) ke se enklinavan fina la ventana.

La kamareta de echar, de asentar i de lavorar se konservaron komo el tyempo ke biviya. La responsabilidad de konservar este muzeo se dyo a la “Organizasyon Darüşşafaka”. En el anyo 2009, se serro para azer una restorasyon grande i se avryo en 2013.

Es el muzeo ke es vijitado por munchas personas ke entran sin pagar nada. Esto era el testamento del eskritor i su madre.