İzmir Algazi Sinagogu ve 2 söylence

Naim GÜLERYÜZ Perspektif
4 Ocak 2018 Perşembe

İzmir Konak’ta Havra Sokak olarak bilinen 927. Sokakta 38 numaralı yapının kapısında Algazi Sinagogu tabelası çakılıdır. Girmek için, zil yerine eski zamanlardan yadigâr küçük bir çanı çalmanız gerekir.

Avluya girdiğinizde sizi temiz su dolu bir kuyu karşılar. Sol tarafta, bir zamanlar Asara Batlanim’in toplandığı zemin kata açılan kapı görülür. Sinagogun ana mekânına bahçeden yedi basamakla çıkılır. Bu sebeple halk arasında Kal de Ariva (Yukarıdaki Sinagog) olarak anılırdı.

1907 yılında Bet İsrael Sinagogu inşa edilinceye kadar kentin en önemli ibadethanesi olan Algazi Sinagogu 1742 yılında, önemli din adamları yetiştirmiş olan Algazi ailesi tarafından kurulmuş, 1841 büyük yangını sonrasında birkaç kez onarılmıştı. Bir süre kapalı kalan sinagog, bazı hayırseverlerin katkıları ile yeniden düzenlenerek 12 Mayıs 2007 Cumartesi günü sabah duası ile tekrar hizmete girdi.

Sinagogun önemli bir özelliği, azara (kadınlar galerisi) olmayışıdır. Söylenceye göre, 20. yüzyıl başında bir Kipur günü ibadet sırasında genç bir hazan’ın, azara’da oturan bir hanıma göz kırptığı görülünce azara yıktırılmış ve bir daha inşa edilmemiş.

Bir başka söylenceye göre sinagogda geleneksel akafot turları yapılırken oluşan düzensizlikten dolayı sinagog gabayları (gizbarim) turların yapılmasını yasaklamışlardı. Ancak tüm gabayların o yıl içinde peyderpey vefat etmelerinden etkilenen dönemin Hahambaşısı bir süre sonra, düzensizlik olsa dahi turların devamı kararını almıştı.

Sinagog cumartesi sabahları ve dini bayram günlerinde açıktır.

 

Asara Batlanim:  Her Yahudi cemaatinde bulunması gereken, sabahtan akşama değin toplumun huzur ve iyiliği için dua eden on kişi

Akafot: Sukot Bayramının yedinci günü olan Oşana Raba günü, güzel ağaçların meyvelerini simgeleyen ve elde taşınan Etrog (ağaç kavunu), Lulav (hurma dalı), Adasim (mersin dalı) ve Aravot (dere söğütleri) ile beraber sinagogun etrafında yedi kere dolaşılıp dans edilir, senenin bereketli geçmesi dileğiyle dua okunur.