Tam 29 yıl önce, 23 Ağustos 1989 tarihinde toplumumuz değerli bir sporcusunu yitirdi.
1918 İstanbul doğumlu İzak Franko, 1933 yılında futbolu, 1934’de boksu denedi. Nihayet 1935 yılında atletizmi seçti ve dönemin ünlü Beyoğlu Halkevi Kır Koşularına katılarak dikkatleri üzerine çekti.
1937’de Beyoğluspor formasıyla Cross Country’de 3.000 metrede 10.35 ile zamanının en iyi derecesini yaptı. Orta ve uzun mesafe koşularında İbrahim Kır ve Rıza Maksut İşman ile çalıştı. 1.500m. yürüyüş dalında 7.47.3 derecesi ile rekor kırarak birinci oldu.
1938’de Galatasaray’a transfer oldu. 1939’da 4.000 metrede Türkiye Rekortmeni oldu.
1940’da Milli Takım’a seçildi ve 6 kez ay-yıldızlı milli formayı giydi. 1950’de yürüyüş şampiyonu oldu; dış temaslarda 22 devletin atletleri arasında dördüncülük unvanı aldı. Cezmi Or, Gül Kupası Ferdi ve Puanlı İstanbul Birinciliği, Türkiye Birinciliği onurunu yaşadı.
Türkiye’de 1.500 metre yürüyüş dalında ilk resmi yarışmalar 1952’de İstanbul’da yapılmaya başlandı. Bu yarışmalarda yer alan ilk üç Türk atletten biri İzak Franko idi.
1957’de atletizm hakemi lisansını aldı.
Bu arada 1950 ve 1953 Makabiyatları’nda atletizmde Türkiye’nin tek temsilcisi idi. 1953 Makabiyat Karması’na seçildi.
Ulus Aşkenaz Musevi Mezarlığında defnedilen İzak Franko’yu rahmetle anıyoruz. Mekânı cennet olsun.
Lâyık görüldüğü kupa ve madalyalardan bazıları 500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesinde sergilenmektedir.
Kaynak: Naim A. Güleryüz’ün Toplumsal Yaşamda Türk Yahudileri (2012) kitabı.
(Oğlu Eli Franko, Salvo Yeşua Loya ve rahmetli Moşe Levi Belman’a teşekkürler)
