El primer akto del Olokosto in Italia

El livro “Eccidio al Lago Maggiore” de Ester Almelek

Esti SAUL Judeo-Espanyol
3 Ağustos 2017 Perşembe

 

Komo pensates a eskrivir sovre este sujeto? Fin agora tus livros tratavan sovre diversos sujetos.

De siempre el Olokosto fue un sujeto ke me tenia al korason. Komo a todos los Judios. Malgrado ke en muestro pais, en Turkiya, no uvo un Olokosto, no piedrimos dingun miembro de muestra famiya, penso ke enteresa todos los Judios. Porke Hitler no keria deshar una alma Judiya en el mundo. Mi ermano Moiz Benezra, ke es un pintor, pinta kuadros sovre el Olokosto kon muncha emosion.

En este romanso, se trata de aktos verdaderos. Siertos personajes son verdaderos i siertos son enventados. En un viaje ke izimoz kon mi ermano al Lago Maggiore, en el anyo 2015, deskuvri un livro en una libreria en la Plazza Cadorna de la sivdad Stressa, sovre la trajediya ke tuvo lugar durante la Segunda Gerra Mondial. Mi ermano me avia kontado el dokumentario “Even 1943 olocausto sul Lago Maggiore” ke avia visto en la televizion Suisa. El livro intitulado “Hotel Meina” del jurnalisto i eskrivano Marco Nozza me sakudio tanto ke desidi akel dia de azer bushkidas mas profundas sovre el Olokosto en Italia. No pude azer menos de eskrivir sovre este sujeto.

El romanso empesa en Stressa i se eskapa en Estambol. Ke raporto kon la Turkiya?

En el enverano de 1944, un rejimento de la armada de Hitler vienen a repozarsen al Lago Maggiore, despues de aver kombatido en el fronte. La djente fuyen las sivdades bombardeadas komo Milano i Torino i se enstalan en sus kazas estivales o en los oteles sovre el Lago. Tambien los Judios ke fuyen de la Gresia. Los soldados Almanes ke pensan solo a amuzarsen i a emboracharsen, sin resivir orden del alto, matan a 57 Judios, ombres, mujeres i kreaturas i echan los puerpos al lago i vazyan sus kazas.

En este romanso, konto esta trajedia, empesando kon la vida de los Judios en Italia fin el anyo 1938, antes de las leyes rasiales de Mussolini. Fin a esta data, los Judios de Italia eran djente muy enfluentes. En 1910, un Judio Veneziano, Luigi Luzzatti, fue el Primer Ministro. En 1920, en el governo avia 19 senatores.

Yo inklui la istoria de la famiya de Sara Siloni, ke reusho a fuyir del fuego de las sivdades del Lago durante el mez de Septembre del anyo 1944. Fuyeron klandestinamente, en primero a la Suisa, despues arivan a Estambol, donde biven su tio kon sus ijos. Un otro raporto kon la Turkiya: El proprietario del Hotel Meina, Alberto Behar, fue salvado por el Konsul Turko ke se topava en mismo tiempo en Meina. El era de orijin turka. El i su mujer estuvieron komo testigos al tribunal ke tuvo lugar en el anyo 1968 en Osnabrück. Los shefes Almanes fueron akuzados i enkarselados, ma despues de 634 diyas, fueron relashados a kavza de ekspirasion.

Por eskapar, kero avlar de un rekuerdo mio. Anyos antes vide una piesa de teatro intitulada Adolph. El rolo de Hitler era tan bueno enterpretado por el artisto Burak Sergen, me empresiono tanto ke keria alevantar la mano i gritar: Aki estamos!!! Nunka Mas!!!

Tuve la okazion de partisipar a la MARCHA DE LA VIDA en Auschwitz i gritar:

AKI ESTAMOS! NUNKA MAS!