Tarihin ‘acımasız patron’ olarak lanse ettiği Bolivyalı maden işletmecisi Hochschild’in 9 bin Yahudi’yi Nazilerden kurtaran bir kahraman olduğu ortaya çıktı.
Bolivyalı işadamı Mauricio Hochschild’in, binlerce Yahudi’nin Nazi zulmünden Güney Amerika’ya kaçmasını sağlayan bir kahraman olduğu, ortaya çıkan belgelerle gözler önüne serildi. Söz konusu belgeler eskiden özel bir kurum olan, sonrasında kamulaştırılan madencilik şirketinin genel merkezinde bulundu. Alman kökenli ve Yahudi olan eski patron Mauricio Hochschild’in saklamış olduğu yığınla kağıtta kendisinin 1930’lu yıllarda dokuz bin Yahudi’yi Bolivya’ya getirterek onlara iş bulduğu belgeleniyor. 1952’de şirket kamulaştırıldığında Hochschild vatanını yağmalamakla suçlanmıştı.
Belgelerin içinde Yahudilerin işe alındığını gösteren birçok sözleşmenin yanı sıra, bir çocuk yuvasından gelecek Yahudi çocukların sayısının artması nedeniyle tesisin büyütülmesi için Hochschild’den yardım talep eden bir mektup bulunuyor. Bir başka mektupta ise Fransız yetkililerinden bin kadar Yahudi öksüz çocuğun Bolivya’ya gönderilmesi isteniyor.
Mauricio Hochschild’in, bin kadar Yahudi’yi kurtaran Alman sanayici Oskar Schindler ile karşılaştırılınca, çok daha büyük bir kahraman olduğu görülüyor. Bolivya medyası bugünlerde Hochschild için ‘Bolivyalı Schindler’ lakabını kullanıyor.
Hochschild 1937’den 1939’a kadar Bolivya’nın başkanı olan Germán Busch ile bir dostluk kurdu. Hochschild Busch’u 1938’de sınırları Yahudi göçmenlere açması için ikna etti; böylelikle yeni işçiler ülkede tarımın gelişmesinin yolunu açacaktı. Gelen göçmenler arasında şairler, yazarlar ve tarihçiler de bulunuyordu.
Hochschild hem Yahudilerin ülkeye gelmesi için harcamaları karşıladı, hem de onları işe yerleştirdi.
1940’larda ülkede 15 bin Yahudi bulunuyordu. Bolivya’ya gelen Yahudilerin birçoğu ABD, Brezilya, Arjantin ve İsrail’e geçti. Ülkede bugün Yahudi nüfusu 500’e indi.
‘Hochschild Belgeleri’ UNESCO tarafından geçtiğimiz ekim ayında tescillendi ve ‘Dünyanın Belleği- Memory of the World’ adlı koruma programı listesine alındı. Bolivya Maden İşletmeciliği belgeleri internette yayınladı.
Hochschild 1881 yılında Almanya’nın batısında Biblis kentinde doğmuş, 1921’de Bolivya’ya göç etmişti. Hochschild 1965 yılında Paris’te vefat etti.
