İngiltere’de ‘yid’ taraftarlar

Çoğu zaman antisemit tezahüratların hedefi olan İngiliz futbol takımı Tottenham Hotspur, taraftarlarının çok azını Yahudiler oluşturmasına rağmen, bu tezahüratlara en güzel şekilde yanıt verdi.

Spor
31 Mayıs 2017 Çarşamba

Eran Kan

İngiltere’de geçtiğimiz hafta sona eren ligde birkaç takım İngiltere’nin sahip olduğu yoğun tempoda kendini gösterme şansı buldu. Bu takımlar arasında Kuzey Londra’nın yükselen gururu Tottenham Hotspur de yer alıyor. Tottenham Hotspur - taraftarlarının deyişiyle Spurs - son yıllarda Rafael van der Vaart, Luka Modric ve Gareth Bale gibi prestijli oyuncuları kaybetmelerinin ardından takımda Harry Kane, Dele Alli ve Son Heung-min gibi genç oyuncuların parlayışı ile kendini göstermeyi başardı. Spurs, yakın tarihi gibi, gelişmiş ve dolgun bir geçmişe de sahip. Bu tarihin bir parçası da Yahudilerdir…

2013-2014 sezonunda Tottenham maçlarında rakip takımların tezahüratlarında bir benzerlik olduğu fark edildi. Birçoğu Tottenham’a karşı antisemit marşlar söylüyordu. Bu tezahüratlar sırasında Tottenham taraftarına ‘Yid’ diye hitap ediliyordu. Yid kelimesi aslında Avrupa’dan göç etmiş, Yidiş dilini konuşan, Doğu Avrupa kökenli Yahudilere verilen isim olmasına rağmen 20. yüzyılın sonlarına doğru ofansif ve aşağılayıcı bir anlama bürünmüştü. Takıma karşı sürekli Yidiş ve Yahudilik ile ilgili marşlar ve tezahüratlar yazılıyordu. Ancak Tottenham Hotspur taraftarlarının sadece yüzde beşini Yahudiler oluşturuyor. O zaman neden bu takım bir Yahudi takımı muamelesi görüyor? 

Bu sorunun cevabı uzun süredir futbol severlerin ve tarihçilerin araştırdığı ve üzerine tartıştığı bir konu. Tottenham Hotspur’un bir Yahudi takımı olduğu 20. yüzyılın sonlarında İngilizler tarafından kabullenilmişti. 1982’den beri yönetim kurulunda üç Yahudi iş adamının bulunuyor olması bu düşünceyi destekler.

Tottenham’ın Yahudi bağlantısını en güçlendiren dönem ise 1930’lardır. O zamanlarda yapılan araştırmalar ve taraftarlara göre Tottenham taraftarlarının üçte biri Yahudi’ymiş ve takımlarına destek olmak için sürekli maçlarda bulunuyorlarmış. Bu Yahudi yoğunluğu insanların dikkatini çekmiş olmalı. Yıllar ilerledikçe taraftarların sayısının artması ve Yahudi taraftar oranının azalmasına rağmen Tottenham akıllarda bir Yahudi takımı olarak kaldı.

Ayrıca, Tottenham Hotspur’un ‘Tanrı tarafından seçilmiş takım’ olduğuyla ilgili bir teori vardır. 20. yüzyılın başlarında Kuzey Londra’da Yahudiler genellikle şehrin doğusunda yaşıyordu. Bu yüzden Şabat sırasında yakınlarında bulunan bir maça gitmek istedikleri zaman Kuzey Londra’nın doğusunda bulunan White Hart Lane Stadında Tottenham’ın maçlarına gidiyorlardı. Topluluk tarafından kabul görmüş bir rivayete göre de o dönemlerde Londra Yahudileri arasında olan bir gelenek, toplanıp 10A durağından tramvay veya otobüse binip Tottenham maçlarına gitmekmiş. Yıllar ilerledikçe Kuzey Londra taraftarı Arsenal ve Tottenham arasında dağıldıkça, Londra Yahudileri de aynı oranda dağılmıştı. Ancak eski rivayetler ve ağız alışkanlıkları ile Tottenham akıllarda bir Yahudi takımı olarak kaldı.

Günümüzde ise Tottenham takımının Yahudi bağlantıları hâlâ İngilizler ve dünya çapındaki futbol severlerin gözüne çarpıyor. Tottenham ise, 2013-2014 sezonunda kendilerine karşı antisemit ve aşağılayıcı anlamda yazılmış olan marşları bastırmayı başardı. Hatta, kendilerine karşı ofansif bir anlam içermesi beklenen ‘Yid’ kelimesinin toplum gözündeki anlamını değiştirmeyi başardılar. Tottenham taraftarı rakip taraftarın kendilerini ‘Yid’ diye çağırmasına izin verdiler ve bu duruma karşı bir tepkide bulunmadılar. Ancak bu bir pes etme hikâyesi değildir. Aksine, Tottenham taraftarı bu kimliği benimsedi ve taraftarlar, din farklılıklarına aldırmaksızın, birleştiler ve kendilerini ‘Yid ordu’ anlamına gelen ‘Yid Army’ diye tanımladılar. Tottenham, ileriki sezonlarda, özellikle Londra’dan gelen rakipleri West Ham’a karşı, içinde ‘Yid Army’ geçen bol bol tezahüratlar söylediler ve birlikteliklerini rakiplerine gösterdiler. Spurs taraftarı bu sayede muazzam bir başarıya imza attı. Hakaret olarak anlaşılması gereken bir kelimeyi gurur ve birlikteliklerinin sembolü haline getirdiler. Tottenham taraftarı bu süreçte bütünlüklerini dünyaya göstermeyi de başardı.

Tottenham Hotspur, köklü bir geçmişe sahip ve Yahudiler de bu geçmişin geniş bir parçasını oluşturur. Bu süreçte takımla olan bağları rivayetler ile yayılmış olsa bile, Yahudiler Tottenham ile inkâr edilemez bir bağa sahip. Bu bağ yüzünden aşağılanan Tottenham taraftarı bütünlüklerini göstererek geçmişlerini bir avantaja dönüştürüp kendi tezahüratları ile rakiplerine tepki göstermeyi başardılar.