ABD Özel Temsilcisi Thomas Yazdgerdi, Doğu Avrupa ülkelerine yaptığı çağırıyı Brüksel’de gerçekleşen ve 2009 yılında Terezin Bildirisi’ne imza atmış ülkelerin özellikle gözlerinin üzerinde olduğu üst düzey bir konferansta yaptı. Terezin Bildirisi’nde pek çok Avrupa ülkesi ilk kez Holokost süresince el konan ve çalınan malların iade edilmesi ve bu sorunların çözümüyle alakalı çalışma sözü vermiş fakat bugüne dek pek çoğu bu sözlerini yerine getirmemişlerdi.
Yazdgerdi konferansta, “Kurtulanlar ve aileleri adına, mallarına el konmasıyla ilgili adaletin yerini bulması için tüm ülkeleri işbirliğine çağırıyoruz. Gerek şahıs gerek cemaatlere ait olup yasadışı şekilde el konulmuş malların sahiplerine tazmin edilmesi yönünde tüm ülkeleri teşvik etmeye devam edeceğiz. Avrupalı iş ortaklarımıza Terezin Bildirisi’nde belirlenmiş prensiplerin hayata geçirilmesi konusundaki çalışmalarında tam destek veriyoruz” diye konuştu.
Bir dönüm noktası sayılan Terezin Bildirisi’ni imzalayanlar arasında bulunan Polonya, diğer örnek teşkil eden Avrupa ülkelerinin ısrar ve çağrılarına rağmen milyarlarca dolarlık olduğu hesaplanan ve Holokost süresince öldürülmüş şahıslara ait malların iadesini sağlayacak kanunu geçirmemek konusunda direniyor.
Avrupa Parlamentosu yetkilileri ile birlikte bu konferansı düzenleyen Dünya Yahudi Tazmin Organizasyonunun bildirdiğine göre, geçtiğimiz yıllarda gerek şahıslara gerek kurumlara ait çalınmış veya el konulmuş malların iade edilmesi konusunda bazı kanunları parlamentosundan geçiren ve ortak imzalar atan Romanya, bu iadeleri gerçekleştirme aşamasını sürekli erteliyor. Kurumun operasyon şefi Gideon Taylor konferansta yaptığı konuşmasında, “Kurtulanların pek çoğu fakirlik içinde, yeterli refah ve sağlık yardımı olmaksızın yaşamakta. Diğer yandan bazı devlet ve şahıslar Holokost süresince Yahudilerden çalınmış mallardan kâr elde etmeye devam etmekteler” dedi.
Diğer konuşmacılar arasında Avrupa Holokost Kurtulanları Birliği liderlerinden Avrupa Parlamentosu kanun yapıcısı İsveçli Gunnar Hökmark ve üç meslektaşı da yer aldı. Ayrıca, Yahudi Ajansının Başkanı Natan Sharansky ile Bosna Hersek Dışişleri Bakanı İgor Crnadak da toplantıya katıldılar.
