Anlatılır ki, Edirne’de haftalarca yağmur yağmadığı, kuraklığın kapıda olduğu günlerin birinde Vali halkın yağmur duasına çıkılmasını emreder. Pazar günü, Haham Avram Avigdor bir günlük oruç ilan eder, diğer taraftan Talmud Tora öğrencilerini toplayıp hep beraber aşağıdaki şarkıyı söyleyerek mezarlığa çıkarlar:
“Luvya al Dio ke la tierra la demanda / Çikitikos i pikinios pan keremos. Amen”
(Allahım, Toprak Yağmur İster / Küçükler ve Büyükler Ekmek İsteriz. Amin)
Yaşlıların naklettiğine göre, güneş gökte pırıl pırıl parlamayı sürdürürken durumu seyredenler kahkahalarla gülerek haham ve öğrencilerini alaya alırlar. Minha saati geldiğinde R. Avigdor, Yitshak Sarfati’nin1 mezar taşındaki küçük sulak deliklerine biraz su doldurur ve El Nora Alila duasını söylemeye başlar. Bu arada gökte önce küçük bulutlar belirir ve bir saat geçmeden şiddetli bir yağmur başlar. R. Avigdor milletin, bebekler hariç, yağmurdan korunmak için faytona binmesini veya çatı altlarına sığınmasını yasaklar. Böylece şehir açlıktan kurtulur.
Belleklerde yer alan Haham de las Luvyas söylencesi uzun yıllar boyunca muhtelif seferler uygulanmış ve her daim olumlu sonuç alınmıştır. Edirne’nin renkli siması Yuda Romano’nun torunu Aron Kasuto bu konudaki anılarını şöyle nakleder:
“Edirne’nin ‘Haham de las Luvyas’ söylencesi ünlüdür. Bu Rav Edirne mezarlığında, etrafında on talebesiyle gömülüdür. Yağmur yağmadığı zamanlar Edirne ve civarı köylüler Büyükbabam Yuda Romano’ya gelirler, ‘Yuda Efendi, yağmur yok. Sizin hahama gidelim’ derlerdi. Yağmur duasını yalnız büyükbabam bilirdi. Bir gün 200-300 kişi toplandılar. Ben küçük bir çocuktum. Hep beraber mezarlığa gittik. Rav’ın mezarında bir delik vardı. Büyükbabam dua ile birlikte o delikten bir şişe su döktü. İnanmayacaksınız, mezarlık çıkışı yağmur yağmaya başladı.”
Tarım sektöründeki herkese vaktinde bereketli yağmurlar dileklerimle.
1 Yitshak Sarfati, 15. yüzyılın sonlarında, zulüm ve baskı altındaki Orta Avrupa Yahudilerini Osmanlı’ya davet eden Edirne Hahambaşısıdır.
Kaynak: Naim A. Güleryüz, Tarihte Yolculuk-Edirne Yahudileri, Gözlem, 2014
