Amerikalı ünlü gazeteci Thomas L.Friedman´ın Amerikan Yahudilerinin siyaseten bölünmesiyle ilgili ses getiren bu yazısı, 15 Şubat 2017 tarihli New York Times gazetesinde yayınlandı.
Sayın Başkan Trump,
Bir başkanlığı yapan veya yıkan bazı anlar vardır.
Önce bir rakip olan Rusya tarafından test edilip, Rusya’nın seçimimize sızmasının demokrasimize getireceği yıpratıcı etkileri göz ardı ederek bu testte başarısız oldunuz. Daha sonra da, Çarşamba günü, bu kez bir dostunuz olan İsrail ve başbakanı Bibi Netanyahu tarafından test edileceksiniz. Acaba Batı Şeria’da yaptıklarının İsrail’in demokrasisine getirdiği yıpratıcı etkileri görebilecek misiniz? Soruyorum, çünkü Yahudi devleti ve Yahudi halkı ile kendi sebep oldukları bir felaket arasında duran son ve tek engel siz kalmış olabilirsiniz.
Daha rahat anlayabileceğiniz terimlerle anlatayım, golf terimleriyle.
Barack Obama ve Woodmont Golf Kulübü ile ilgili hikâyeyi duymuş muydunuz? Woodmont çoğu üyesi Yahudi olan, başkent çevresindeki Maryland’e yakın ve başkanlığı döneminde Obama’nın da golf oynamak üzere misafir olduğu bir golf kulübü. Obama’nın, görev süresi sona erdiğinde, bu kulübe üye olmak için başvuracağı söyleniyordu. Derken Obama, BM Güvenlik Konseyinin İsrail’in yeni yerleşim yerlerini kınamasını veto etmeyi reddedince, o ve Netanyahu karşı karşıya geldiler. Bundan kısa bir süre sonra, Washington Post gazetesi, Woodmont Golf Kulübü üyesi Faith Goldstein’ın kulüp başkanına yolladığı ve ‘BM oylamasındaki duruşu nedeniyle Başkan Obama’nın Woodmont’ta üyeliğinin hoş karşılanmayacağını’ söyleyen gizli mail’ini ele geçirerek yayınladı.
Yıllarca sadece dinlerinden dolayı kulüplere kabul edilememiş Yahudilerin, ilk siyahi başkanı dışlaması tüyler ürperticiydi. Üstelik Obama’nın veto etmeme kararı İsrail halkının yarısının zaten inandığı, yeni yerleşim alanlarının Filistinlilerin çoğunlukta olduğu yerlere doğru genişletilmesinin uzun vadede iki devletli çözümü imkansız hale getirerek, İsrail’in karakteristik ve demokratik bir Yahudi devleti olarak kalabilmesine tehdit oluşturacağı fikrinden oluşan temele dayalıydı.
Neyse ki sonunda kazanan Woodmont’un sağduyulu üyeleri oldu. Washington Post’un haberine göre Kulüp Başkanı Barry Forman, Obama çiftini üyeliğe davet ederek, “Woodmont’un değişik fikir ve inançlara sahip üyelerin bir araya gelerek dostluk yaptığı bir kulüp olmasının her şeyden önemli olduğunu” söyledi.
Size neden bu hikâyeyi anlatıyorum? Çünkü İsrail, iki devletli bir çözüm ihtimalini silmeye günbegün yaklaşmakta. Daha geçen hafta, Netanyahu hükümeti Knesset’ten, kontrol altında olmayan, düzensiz, yasadışı şekilde karavanlarını Batı Şeria’daki Filistin bölgesi topraklarına konumlayan ve buraya kendi yerleşimlerini kuran yeni yerleşimcilerin, evlerini sadece Filistinli toprak sahibine gerekli ödemeyi yaptıkları takdirde kanuni hale getirebilmelerini sağlayan utanç dolu yeni bir kanunu geçirdi.
Umudum, İsrail Temyiz Mahkemesi kanunu reddetmesidir fakat bu arada İsrail Devlet Başkanı Reuven Rivlin’in sözlerini ağzında gevelemediğini de görüyoruz. Haberlere göre, özel bir toplantıda konuşan Rivlin, İsrail’in hakim olmadığı topraklarda dilediğince kanunlar çıkarıp bunları zorla uygulatamayacağını, eğer bunu yapmaya çalışırsa bunun yasal bir kakofoni yaratacağını ve bu durumun İsrail’in ırk ayrımı yapan bir ülke olarak algılanmasına yol açacağını söyleyerek uyardı. Irk ayrımı yapan bir ülke olarak algılanmak!
İşte bu yüzden Yahudi tarihinin gözleri şu an sizin üzerinizde Bay Trump.
İki devletli çözüm masada olduğu sürece, Yahudiler arasındaki tartışmaların odağı ‘sağcılar veya solcular’ ya da ‘daha fazla veya daha az güvenlik’ gibi konulardaydı. Bazıları sınırlar şurada olsun diyorlardı, bazıları orada. Fakat neredeyse hepimiz, demokratik Yahudi bir devletin korunabilmesi için, 2,7 milyonluk Filistinliden güvenli bir şekilde ayrılmamız gerektiği konusunda hemfikirdik. Bu tartışmalar her sinagogda, her Yahudi kurumunda ve her Yahudi kulübünde yapılır fakat kimseyi birbirinden ayırıp parçalamazdı.
Fakat Netanyahu’nun zayıf liderliği ve partisindeki yeni yerleşim inşasını destekleyenlerin hileleri yüzünden iki devletli çözüm planı ortadan kalkarsa, Yahudi halkı içindeki çekişmeler artık ‘sol ile sağ görüş’ arasında değil, ‘doğru ile yanlış’ arasında olacaktır. Hatta, İbrani Üniversitesi felsefecilerinden Moşe Halbertal’e göre, tartışma artık İsrail’i korumak için en iyi sınırların neresi olduğu değil, ‘ahlaki olarak korumaya değer bir devlet olup olmadığı’ konusunda olacaktır.
Tabi ki İsrail’in birdenbire, bugün halen olmadığı gibi, bölgede güvenliği sağlayan bir Filistinli ortağı dahi olmadan Batı Şeria’dan ayrılmasını beklemiyorum. Fakat Filistinlilerin bölgelerinin derinliklerine yeni Yahudi yerleşimciler göndermenin de güvenliği arttırmaktan öte güvenlik sorunlarını arttıracağını biliyorum. Bu doğrudan yoksun hareket, Filistinli bir ortak bulmayı daha da zorlaştıracağı gibi, İsrail’in ahlaki temellerini de sarsmaktadır. Bu doğru ve yanlış ile ilgilidir.
Tartışma bu yöne giderse, Woodmont Golf Kulübünde olanlar her yerde olacaktır. Bu tartışma her sinagogu, Yahudi kurumunu, ABD’deki ve dünyadaki her kampüsteki her Yahudi grubunu parçalayacaktır. İsrail, dünya Yahudilerini bölecektir.
Artık bu felaketi durdurabilecek tek bir kişi var, o da sizsiniz. Bibi ve dostları, Cumhuriyetçi Partiyi kullanarak Obama’nın arkasından dolandılar. Siz ve partiniz, iki devletli çözüm önerisinde belirtilen sınırların ötesine yeni Yahudi yerleşim yerleri inşa etmelerine kesin bir şekilde karşı çıktığınızı belirtirseniz, büyük bir değişiklik yaratırsınız. Bu, sizin görev başında olduğunuz dönemde, sizin sorumluluğunuz.
Başkan Trump, siz Yahudi tarihi ile ilgilenmiyor olabilirsiniz ama Yahudi tarihi artık sizinle ilgileniyor.
Çeviri: Rakela Palombo
