1 Ağustos 1939 LA BOZ DE TÜRKİYE-1

Naim GÜLERYÜZ Kavram
3 Ağustos 2016 Çarşamba

La Boz de Oriente’nin yayın hayatına son vermesini izleyen günlerde Albert Kohen, tüm dünyada savaş bulutlarının koyulaştığı bir dönemde, bu kapanmanın yarattığı boşluğu doldurmak için yılmadan yeni bir yayın hazırlığı içindedir. Kendini ‘İçtimai, bilimsel ve edebi dergi’ olarak tanıtan La Boz de Türkiye’nin [Türkiye’nin Sesi] ilk sayısı, İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasına tam bir ay kala 1 Ağustos 1939 günü yayınlandı. On beş günde bir çıkan bu derginin en önemli amaçlarından birini, kurucusu Albert Kohen ilk sayısındaki başyazısında şu şekilde özetlemektedir [imlâ aynen alınmıştır]:

… yurdun selâmet ve inkişafına [gelişmesine] hizmet edecek meselelerde en samimi fikirleri ve en vicdani münakaşeleri kendisine hedef ittihaz eyleyecektir [kabul edecektir]. Türkiyede Türk müseviliğinin kültür ve yurda bağlılık bahsında [konusunda] mühtaç olduğu [gereksinim duyduğu] bütün milli ve içtimaî [sosyal] inkişafları [gelişmeleri] en samimî bir ruhun irşadı [en objektif bir] altında yetiştirmeğe gayret edecektir.

La Boz de Türkiye, milli günlerimize ve Lozan Zaferi kutlamalarına, Büyük Atatürk’ün ölüm yıldönümü anma törenlerine geniş yer ayırmakta ve her geçen yıl daha ayrıntılı haber ve yorumlar yayınlamaktadır. Diğer taraftan dergi, ilk sayısından itibaren, Türk-Yahudi basınının duayeni David Fresko’nun yolunda, Türk Yahudilerinin Türk Dilini öğrenmesi ve kullanması yönünde geniş bir kampanya açmıştır.

Derginin 1939 Erzincan Depremi ile ilgili yayını sonucu ABD Yahudileri 7.000 dolar toplayarak yardım çekini New York Konsolosumuza tevdi etmişlerdi. Kızılay’a, Türk Hava Kurumu’na, Asker Ailelerine Yardım gibi kampanyaları hararetle destekleyen yazılara dergide sıkça rastlanmaktadır.

Derginin ana konularından biri, doğal olarak, İstanbul Yahudileri ile ilgili cemaat, Hahambaşılık ve hayır kurumları haber ve yorumlarıdır. Dergi, cemaat sorunlarına ılımlı bir şekilde yaklaşmaktadır. La Boz de Türkiye diğer kentlerdeki dindaşların faaliyetleri ve sorunları hakkında yerel gönüllü veya ‘de okazyon [arızi] muhabirlerinden sağladığı haberlere de geniş yer vermektedir. İzmir  (Yakup Bensinyor), Bursa (Nesim İsak Bovetes) ve Edirne (J. Romano) sıkça ziyaret veya haber konusu olan üç ilimizdir.