Yeni Türkiye’nin yeni statları

Rudi DİRİMAN Köşe Yazısı
27 Nisan 2016 Çarşamba

Türkiye’nin beş büyük kulübü teker teker yeni statlarına kavuşuyor. 2006’da Fenerbahçe, 2011’de Galatasaray, 2015’te Bursaspor ve 2016’da Beşiktaş yeni statlarını yaptılar. Gelecek sezon ise Trabzonspor’un da Akyazı Stadyumunda maçlara çıkması bekleniyor. On yılda tamamlanan yeni statların toplam maliyeti ise bugün 1,7 milyar lirayı (608 milyon dolar) buldu. Ayrıca bu statlara yeni yapılan Antalya Stadını da ekleyebiliriz. Bugün Türkiye’nin dört bir yanında stadyum inşaatları hızla devam ediyor. Sivas’tan İzmir’e, Gaziantep’ten Samsun’a kadar Türkiye’nin 23 ilinde yeni, modern stadyumlar inşa ediliyor.

Kulüplerin stat yapabilmeleri için iki önemli nokta var. Genel olarak özel sektörden sponsor desteği ve devlet tarafından arazi, alan desteği ile kulüplerimiz yeni statlarını oluşturuyor.

Aslında bu statların yapımı, Türkiye’nin büyümesinin en büyük etkeni olan emlak sektörünün farklı bir ürünü olarak kullanılıyor. Böyle durumları analiz ederken geçmişe bakmak her zaman faydalı olmuştur.

Mecidiyeköy’de bulunan eski Ali Sami Yen Stadının, resmî açılışı 20 Aralık 1964'te gerçekleşti. Galatasaray’ın maçlarını oynaması ise 1982 yılını buluyor. Stadın şehirden çok uzak olması, fazla yerleşim biriminin olmaması, Boğaziçi Köprüsü ve bağlantı yollarının inşası yüzünden 1980’lere kadar Galatasaray yönetimi maçlarını eski ismi ile İnönü Stadından oynamayı tercih etti.

Günümüz Türkiye’sinde her ne kadar spor tesisleri destekleniyor ve futbola yatırım yapılıyor gibi gözükse bile, aslında bu statların yapılmasının en önemli nedeni inşaat sektörüne katkısı ve stat yapılan alanların daha kolay yerleşime ve konut yapımına açılması olarak görülüyor.

Kulüpler tarafından baktığımızda gelirlerini artırmak için stat yenilenmesi oldukça faydalı oluyor. Ortalama bir stadın maliyeti 120 milyon liraya mal oluyor. Maliyet kendini 4-5 yılda karşılıyor. Hesap ise çok zor olmayan bir denklem üzerine oturtuluyor. Biraz sponsor desteği, kulübün ileri gelenlerine uzun vadeli loca satışı, kombine gelirleri ve banka kredisi ile yeni stat yapımına kaynak sağlanıyor.

Stadyumların ortalama seyirci sayılarına bir göz atalım. Bu kadar yeni stadyum yapıldığına göre taraftarların ilgisi yoğun olmalı diye düşlenebiliriz.

Türkiye Süper Lig’in 2014/2015 sezonu ortalama seyirci sayısı 7.809, 2013/2014 için bu sayı 12.033 kişidir. Süper Lig’de statların doluluk oranı yüzde 30 ile 45 arasında değişmekte.

Almanya’da ortalama seyirci sayısı 36 bin kişi. Bu rakam İspanya’da 27 bin kişi civarında. Yine Almanya’da ortalama doluluk oranı yüzde 93, İspanya’da yüzde 71’dir.

Dolayısıyla aslında statlara ve futbola yoğun bir ilgi olmadığını hatta statların boş kaldığını ama bu rağmen yeni statlar yapılmaya devam edildiği görülüyor.

Sonuç olarak Türkiye’nin büyümesine en önemli katkıyı emlak sektörü sağlıyor. Futbol da bu inşaata dayalı büyümeden payını alıyor. Fakat futbolun daha fazla kişi tarafından takip edilmesi için stat yapmaktan daha kolay yollar var. Altyapıya yatırım, kulüpler yasası, stat güvenliğinin sağlanması gibi… İşte o zaman bu yaptığımız statlar gerçekten bir anlam taşır ve bu güzel oyun dolu tribünler tarafından takip edilir. Yoksa elimizde kalan sadece gri beton bloklar olur.