Rekuerdos de su Chikez

Kontado por: SOLİ AVİGDOR En el Dia Internasional del JUDEO-ESPANYOL

Esti SAUL Judeo-Espanyol
14 Mart 2016 Pazartesi

Tuvimos un grande plazer de oyir i sovretodo de apresiar el saver kontar de Soli Avigdor ke konosemos komo aktrisa de teatro.

El teksto ke vos propozo de meldar MOS ALEGRO:

“En la  sivdad ande nasi, en Edirne (komo dizen los Edirnelis: Idirne), tenia apenas sinko anyos kuando empesi a irme a la mestra.

La mestra, lo ke oy en diya se nombra komo “yuva”, era la kaza de la profesora Mme Zahariya ke biviya kon su famiya: Marido, una madre bien aedada, una ermana muchacha, ke dava leson de fransez a elevos de liseo, i un gato.

Eramos de 10 a 12 ijikos, ijikas. Mme sara mos preparava para la primera klasa, ambezandomos a meldar, eskrivir, la table de multiplikasion (kerat cetveli) ke era muy emportante en akel tiempo. Deviyamos de saverlo sin yerro del uno fina diez. El ke se yerrava, lo devia de repetarlo fin ke lo resitava sin yerro...

Entre los elevos aviya una ijika: Sol Behar. Eya era godrika komo un botezika. Morava justo al lado de la mestra. Kada tadre su madre alargava su braso por la ventana i le dava a Mme Sara el guté ke devia de komer absolutamente su ija... Si vos puedesh imajinar lo ke komiya Sol Behar! Aryento de un kanton de pan fresko por fresko, un dedo de shokolá... Lo ke parese ke teniya muncho menester de tomar tanto kalori…

Yo siempre tuve una feblesa de no pueder rezistir a la shokolá...

Sol Behar komiya el pan kon la shokolá i estava muy oroza. Yo me sentiya muy maloroza. Eya tomava grande savor en komiyendo, yo solo me englutiya la saliva de la boka i teniya ganas de yorar. Esto para mi era una grande sufriensa…

Un dia me desidi de komerme la shokolá, no se komo parvine? Kale seya ke akeyas oras la profesora no se topava en la kamareta. Me aserki del kanton de pan i sin ke me veyan los otros, tomi de ariento el dedo de shokolá i me la komi kon grande savor...

Vino la ora de “beslenme saati” de Sol Behar. Eya ke ve?: El kanton de pan vaziyo i la shokolá ke se bolo... Muy naturalmente se kesho kon la profesora. Mme Sara, kon akeya boz otoriter, se metio en medio de la kamareta i grito:

“Ken se la komio la shokolá de Sol Behar?”

Todos kayados, ma yo komo era la ladronika del kavzo, dishe:

“El gato...”

“El gato! El gato no kome shokolá… Agora todos los elevos metevos en rango, siraya girin; me vash a dar el reflo, vos va goler la boka.”

Todos dieron sus reflos, kuando vino el torno miyo, muy naturalmente, ya le vino a la nariz la ermoza golor de la shokolá…

Eya kontinuo: “Agora todos kontinuya a vuestras lesones i no kero sintir bruyido. Yo vo dizir a su madre ke le mande por oy otro dedo de shokolá a Sol Behar...”

Pasando unos kuantos minutos, eya me disho:

“Tu agora ven kon mi a la kuzina. Tengo de azer biskochos, ayudame...”

Yo la suivi, yo ke miro, no ay ni levadura, ni tifsines, ni biskochos, nada en medyo, una kuzina bien espajada...

Eya me disho:

“Tu parese ke oy te ambreyates muncho i pormo de esto te la komites la shokolá. Toma esta revanada de peksemet, kome ke te pase la ambiertura. Ma ke sepas ke de agora adelantre, koza ke no te apartiene, no vas a echar nunka tu mano...”

Yo akel tiempo era muy chika para pueder entender kon ke finesa eya me dyo esta ermoza leson. No deklaro delantre de todos los ijikos ke yo me la komi la shokola.

Si lo saviyan, me puediyan yamarme ladrona i esto iva ser para mi una mancha ande pudiya sufrir bastante…

Esto fue el primer i el ultimo rovo ke ize en mi vida: El rovo de la shokolá...”

Te rengrasio Soli.

Los amigos amantes de Judeo-Espanyol ke no pudieron asistir al 3er anyo del Dia de la Selebrasion i no te oyeron kontar, van a pueder a lo manko meldar el teksto.

Suetamos verte en shena de teatros para alegrarmos...