Devarim – Şabat Hazon: Tora boş bir şey değildir.

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
22 Temmuz 2015 Çarşamba

Tora'nın son kitabı içerik ve ifade açısından, diğer kitaplardan farklıdır. Kitabın büyük bir kısmı Moşe'nin son söylevini içerir. Bu söylev tarih ile peygamberliğin bir bileşimidir. Moşe, Bene-Yisrael için, özellikle Mısır'da köleliği ve kurtuluşu deneyimlememiş yeni nesil için, her şeyi yeniden gözden geçirir. Kendi kişisel hayatlarını ve Erets-Yisrael'i fethetme ve bu bağlamda başlattıkları seferberliği öğrenmeleri için, olayları anlatmak gereklidir. Ancak Moşe konuşmasında sadece bu nesille değil, Yahudi tarihçesinin uzun geçidine bir göz atarak, aynı zamanda bize de hitap etmektedir.

Moşe, Erets-Yisrael'de yerleşmenin getireceği zorluklar konusunda Yahudileri uyarır. Yerel kültürü benimsemenin, Ortadoğu'nun bir parçası haline gelmenin Yahudilere huzur, güven ve manevi kazanç getireceği fikrini reddeder. Yisrael'in, kendine, politik açıdan akla uygun gelen ve göze hoş görünen yeni garip tanrılar bulmak için Tora'nın yolundan sapacağını hisseder. Buna bağlı olarak, Yisrael'in, Tora'yı ve onun kutsal değer sistemini geri çevireceği için, o topraklarda sonsuza dek ulusal bir kimlik olarak hayatta kalamayacağını doğru bir şekilde öngörür.

Moşe'nin sözlerinde ve ifadesinde, sürgün, dağılma ve Yahudilerin göçebe olarak dolaşmaları neredeyse önceden bilinen birer sonuç niteliğindedir. Moşe'nin uyarıları Yisrael Krallığı'nın, I. Bet-Amikdaş zamanındaki Yeuda Krallığı'nın ve II. Bet-Amikdaş zamanındaki Yahudi Devleti'nin yıkılışını engelleyememiştir. Öngörülen felaketler tam olarak onun öngördüğü şekilde cereyan etmiştir.

Ama Moşe yine de Yahudi milletinden vazgeçmeye hazır değildir. Ve görünen o ki, buna Tanrı da hazır değildir. Sonunda, Yahudilerin aklı başına gelecek ve onlara o kadar kötü bir şekilde hizmet eden yabancı ideolojileri ve kültürleri terk edeceklerdir. Yisrael baskı altında, terk edilmiş ve büyük zorluklar içinde olduğu zaman, Moşe ‘son günleri’ ve bir geri dönüş sürecinin başlayacağını fark eder. Erets-Yisrael'e, Yisrael'in Tanrısı'na ve O'nun Tora’sına, kendi görüşüne, değerlerine ve kaderine bir geri dönüş yaşanacaktır.

Bu geri dönüşün ani mi, yoksa zaman içinde, nesiller boyunca, tedrici olarak mı yaşanacağı açıkça belli değildir. Fakat Moşe, bu geri dönüşün kesin olacağını garantiler. Devarim kitabından alınacak olan bütün ders şudur: Yahudi tarihinin bu şekli, Yisrael ve bütün dünya için Tanrı'nın arzusudur.

Rabi Wein’e göre bu konunun önemi, özellikle bizim neslimiz ve yaşadığımız dönem için anlamı açısından, Devarim'in sözlerine odaklanmamız ve onları dikkatlice dinlememiz gerekir. Yahudi tarihinin ve geri dönüşün süreci, Moşe'nin Devarim'de dediği gibi, "Boş bir mesele değildir." Tora bizim bugünkü durumumuz hakkında yorum yapmaktadır. Önümüzdeki haftalarda sinagogda Devarim kitabının peraşaları okunduğu zaman, sözlerine ve mesajlarına kulak vermemiz yerinde olacaktır.