Otizm Farkındalık Ayı’nda özel bir rehber kitap

Otizm Farkındalık Ayı’nda, otizmli çocuklar için iPad üzerinden etkinlik çizelgesi hazırlama ve bağımsız takibini öğretmeyi anlatan dünyadaki ilk ve tek rehber kitabının yazarı Ceymi Doenyas’la otizm ve kitabı hakkında konuştuk

Nazlı DOENYAS Toplum
8 Nisan 2015 Çarşamba

1970’de Autism Society (ABD)’nin nisan ayını Otizm Farkındalık Ayı olarak ilan etmesi ve BM Genel Kurulu’nun 2008’de 2 Nisan gününü Dünya Otizm Farkındalık Günü olarak belirtmesi, tüm dünyada otizm farkındalık etkinliklerini arttırdı. Türkiye’de ve bütün dünyada şirketler, okullar ve bireyler Nisan ayı boyunca otizme destek olmak ve farkındalığı arttırmak için koşular ve kutlama günleri düzenliyor. New York’ta Empire State Binası, Sidney’de Opera Binası, Dubai’de Burj al Arab gibi binalar ile Londra’da Trafalgar Meydanı, Barselona’da La Sagrada Familia, Mısır piramitleri ve benzeri önemli eserleri mavi renkle ışıklandırarak desteğini gösteriyor.

Yeni yayımlanan kitabına geçmeden önce biraz eğitim hayatından bahsedelim

Türkiye’de Ayazağa Işık Lisesi’ni okul birincisi, Amerikan Robert Lisesi’ni okul üçüncüsü olarak bitirdim. Princeton Üniversitesi’nin Psikoloji Bölümünden summa cum laude (en yüksek onur derecesi) ile ve Neuroscience Bölümü birincisi olarak mezun oldum. Princeton Üniversitesi’nin 1200 son sınıf öğrencisi arasından bir kişiye verdiği ReachOut 56-81-06 International Fellowship’ini kazanan ilk Türk olarak projemi uygulamak üzere Türkiye’ye döndüm.

Kazandığım bursu doğup büyüdüğüm Türkiye’ye faydalı olmak için kullanmayı hedefleyerek, bu burs kapsamında Amerika’da o dönemde yeni başlayan, otizmli çocukların eğitiminde iPad kullanma sistemini, bursumun bir kısmıyla aldığım iPad’leri

Tohum Otizm Vakfı’na bağışlayarak Türkiye’de başlatabilmiş olmaktan çok mutluyum.

Otizme olan ilgin nereden geliyor?

Lisedeyken, topluma yardım projeleri kapsamında 2006 senesinde yaptığım müfredat tercümeleriyle Tohum’un Türkiye’deki ilk otizm okulunu açmasına katkıda bulunmuştum. İlk defa bu proje ile otizmin ne olduğunu öğrenmiştim. Tohum’un okulu açıldığında orada gönüllü çalışırken, sosyal iletişim konusunda zorluk çeken çocukların benimle bağ kurabildiğini görmek benim için çok özel bir tecrübe olmuştu. Üniversitedeyken de otizmli çocuklar ile gönüllü çalışmalarıma ve otizm farkındalığını arttırma etkinlikleri düzenlemeye devam ettim. Şimdi de Tohum’da iPad eğitimine geçişi sağlayarak Türkiye’de otizm eğitimindeki ilerlemenin bir parçası olmaktan çok mutluyum.

Yeni yayımlanan kitabın hakkında kısaca ne anlatabilirsin?

‘Activity Schedules on iPads for Children with Autism: How To Prepare Them And Teach Their İndependent Use’ isimli kitap, otizmli çocukların eğitimi için ebeveynlere ve eğitmenlere rehber niteliği taşıyor. Bu kitap, iPad üzerinden otizmli çocuklar için etkinlik çizelgesi hazırlamayı ve onlara bu çizelgelerin bağımsız takibini öğretmeyi anlatan dünyadaki ilk ve tek kitap olma özelliğine sahip. Aynı zamanda otizmli çocukların devam ettiği kuruluşlarda da kullanılmaya çok uygun.

Etkinlik çizelgesi tam olarak nedir?

Etkinlik çizelgeleri, otizmli çocukların hayatlarını organize etmelerini sağlayan, dünyada otizm eğitiminde en yaygın kullanılan yöntemlerden en önemlilerindendir. Artık iPad teknolojisi sayesinde etkinlik çizelgesi hazırlamak, eskiden olduğu gibi ayrı ayrı dosyalar hazırlamak, teker teker resim bulmak, bastırmak, yapıştırmak gibi zaman alıcı adımlardan kurtularak daha pratik bir hale geldi.

Projeyi yaparken, dünya otizm literatüründe otizmli çocukları olan ebeveynler veya eğitmenler için iPad’ler üzerinden etkinlik çizelgesi hazırlamayı anlatan hiçbir kaynak olmadığını fark ettim. Bu kolay etkinlik çizelgesi hazırlama yöntemini dünyadaki tüm ebeveynler ve eğitmenlerle paylaşarak onların hayatlarını kolaylaştırmalarına yardımcı olmak istedim.

Tohum Otizm Vakfı’nda bu proje süresi edindiğim gözlemleri otizmli çocukların eğitimi için dünya çapında kullanılan kaynak kitaplardaki bilgilerle harmanlayarak ebeveynlere iPad’de etkinlik çizelgesi hazırlamayı ve çocuklara bu çizelgeyi yetişkin desteğinden bağımsız takip etme becerisini öğretmeyi adım adım anlatan bir rehber hazırladım. Bu rehber kitapta anlatılan adımlar için kendi çektiğim görselleri kullanarak ve süreci eğitim kitaplarından daha basit bir dil ile anlatarak herkese hitap eden bir kaynak hazırlamaya çalıştım.

Bu rehbere nasıl ulaşılabiliyor?

İngilizcesi kitap olarak yayımlanan bu rehber, Amazon, Barnes & Noble gibi yayınevlerinde satılıyor. Rehberin Türkçesini ise ücretsiz olarak ihtiyacı olan herkesin faydalanabilmesi için Tohum Otizm Vakfı’nın internet sitesine koydum.

Bundan sonra neler yapmayı planlıyorsun?

Şu an Koç Üniversitesi’nde GSSSH Üstün Başarı Bursiyeri olarak, Gelişim Psikolojisi üzerine doktora yapıyorum. Amacım, otizm eğitimini daha ileriye götürecek ve otizmli bireylerin hayatlarını kolaylaştıracak araştırmalar yapmaya ve böylece onlara yardımcı olmaya devam etmek.