Vayhi

Rav İzak ALALUF Köşe Yazısı
7 Ocak 2009 Çarşamba

Midraş Vezot Aberaha peraşasında Moşe Rabenu’nun neden “vezot aberaha” sözü ile kutsamaya başladığını soruştururken bunu kendisinden önceki kutsamatı verenin son sözü ile başladığı şeklinde açıklar. Yaakov Avinu da kutsamasına babası Yitshak’ın bıraktığı “Vayikra” sözcüğü ile başlar ve vezot sözcüğü ile bitirir. Geçmiş olaylardan bazılarını anlatması ve Maşiah’ın günlerine kadar liderliğin kimde olacağını belirtmesi yönünden Yaakov Avinu’nun berahası çok önemlidir. Bu arada çocukları da babalarına bir birlik ve beraberlik örneği sergilemişlerdir. Yaakov çocuklarını kutsamadan birden bire Şehina’nın kendisinden ayrıldığını hisseder ve çocuklarına acaba içlerinden bir tanesinin bir günahı olup olmadığını sorar. Midraş bizlere Yaakov’un oniki oğlunun da birer tsadik olduklarını belirtir. Hepsi birtakım hatalardan sonra olgunlaşmışlar, teşuvalarını yapmışlar ve birer tsadik olmuşlardır. İçlerinden Binyamin hiç günah işlemeyen insanlardan bir tanesi olarak karşımıza çıkar. Bu örneği verebileceğimiz bir başka insan da Moşe Rabenu’nun babası olan Amram’dır. Çocukları Yaakov’a çok bilinen bir cümle ile cevap verirler. Bu cümlede babalarına Yisrael adı ile hitap ederler ve Tanrı’nın birliğini vurgularlar: “Şema Yisrael! Ad... E.loenu Ad... Ehad.”

Yaakov bu cevap üzerine Şehina’nın yine kendi üzerine döndüğünü hisseder. Rahatlar. O da çocuklarını kutsamadan Tanrı’nın büyüklüğünü bir kez daha ifade eder ve bunun sonsuza kadar süreceğini belirtir; “Baruh Şem Kevod malhuto leolam vaed.” Yaakov’un Behoru olan Reuven babasının deyimiyle “kohi vereşit oni” yani gücü ve zürriyetinin başlangıcı babasının mahremiyetine girmiş, babasının eşlerinden biri ile ilişkide bulunmuş ve bu yüzden behor hakkını kaybetmiştir. Hoşen Amişpat’ta Yakut ve rengi olan kırmızı ile simgelenen Reuven’e bu simge ya topladığı “dudaim” veya yaptığı bu hatanın utancından yüzünün kızarması dolayısı ile verilmiştir. Şimon ve Lesi ise Dina olayında yalan söylemişler, koca bir şehri kılıçtan geçirmişler ve Yaakov’u zor durumda bırakmışlardır. Bu yüzden Yaakov onların da liderlikte hakları olmadığını bu peraşada belirtir.

Sıradaki kardeş olan Yehuda her şeyden önce isminin içinde Tanrı’nın adını barındırmaktadır. Yehuda babasının en fazla güvendiği kardeş olarak Binyamin’i teslim ettiği kardeştir. Yehuda babası tarafından “Gur Arye” genç aslan olarak belirtilir ve bununla simgelenir. Yaakov Maşiah’ın günlerine kadar liderliğin Yehuda’da olacağını belirtmiştir. Maşiah da Yehuda’nın torunlarından Perets’in soyundan gelen David Ameleh’in zehutu ile gelecektir. Şeyavo vayigalenu bimera beyamenu amen.